Lama is een trio van twee Portugese musici en één Canadees, dat inmiddels is uitgegroeid tot een kwartet. Want hoewel concerten van Lama nog altijd worden aangekondigd als ‘featuring Joachim Badenhorst’, mag de Belg na een paar jaar als gast te hebben mee gehuppeld, heden ten dage best worden gezien als het vierde bandlid. Hoe organisch hij in het concept van Lama is opgenomen, bleek tijdens het concert in Tilburg.
Het optreden van Lama was opgedeeld in twee sets. In de eerste speelde het kwartet muziek die eerder dit jaar was ontstaan tijdens een residentie bij JazzCase in het Belgische Neerpelt. Dat is een vruchtbaar verblijf geweest, want dit ruim drie kwartier durend concertgedeelte was één lange improvisatie die geen moment verveelde. In de tweede set bracht Lama eigen composities.
DREIGEND
De eerste set begon dreigend. Vanuit een elektronisch- en vervormde Hades ontstond muziek die uit een Arabisch land leek geïmporteerd. En die uiteindelijk terugkeerde naar de wereld van de akoestiek, vormgegeven door trompet, klarinet, contrabas en slagwerk. Daarmee gaf Lama onmiddellijk zicht op hoe het de term ‘hedendaagse geïmproviseerde muziek’ een eigen invulling geeft. Met gebruikmaking van eigentijdse middelen als elektronica en computers een harmonieuze en afgewogen balans zoeken tussen wat ooit was en wellicht ooit nog zal komen.
‘Was’, op de momenten dat een frase uit The Man I Love door de muziek flitste en ook toen trompettiste Susana Santos Silva in een wat opwindender en volumineuzer passage eer bracht aan Louis Armstrong. En ‘ooit komen’ door de voortzetting van de vrije geïmproviseerde muziek uit de jaren zeventig van de vorige eeuw naar het heden, met een open deur naar de toekomst. Zoals de vier leden van Lama improviseren, krijgt deze muziekvorm effectieve prikkels voor de komende jaren.
Om nog even bij Susana Santos Silva te blijven: zij heeft een fantasievol eigen geluid op de trompet. Uiteraard hoor je invloeden van anderen, maar de wijze waarop zij bijvoorbeeld gebruik maakte van de diverse mogelijkheden die een demper kan bieden, riep een stevig gevoel van verrassing op. Hoewel de trompettiste de indruk gaf erg vermoeid te zijn – ze had juist een tournee met Matt Gustafson achter de rug – nam zij met haar aandeel plus dat van Joachim Badenhorst, het voortouw tijdens dit optreden. Waarmee niet gezegd wil zijn dat contrabassist en slagwerker uit de toon vielen. Het was echter wel zo dat het vuur van fantasie en muzikale invulling bij de klarinettist en trompettiste net iets feller oplaaide.
ONALLEDAAGS
Joachim Badenhorst is een instrumentalist par excellence. Hij roetsjt met evenveel gemak door harmonieën als door vrije passages. Zijn vervormingen op de klarinet zijn onalledaags en zijn ellenlange vrije solo op basklarinet was aangrijpend. En hoe mooi voegde zich het naargestige geluid van de klarinet bij dat van de gestreken contrabas. Trouwens, wel eens gehoord hoe effectief muziek kan klinken uit een klarinet zonder mondstuk?
Leider Gonçalo Almeida voert op zijn contrabas evenzeer klankexperimenten uit, als dat hij zijn instrument naar harmonie en melodie leidt. Zijn glissandotechniek die hij zomaar in het centrum van de muziek plaatst doet weldadig aan en het uitbuiten van de statigheid van de contrabas voert de diversiteit van zijn aanpak hoog op. Hetzelfde geldt voor slagwerker Greg Smith. Wie zal hem nog kennen van de Amsterdamse jazzdancegroep Mendoza Dance Parti uit de jaren negentig? Feit is dat de Canadees fikse stappen voorwaarts heeft gezet waar het gaat om fantasierijk en geïmproviseerd spel. Hij kan razen als een orkaan en met klein frutselwerk op zijn trommen vrijwel iedere luisteraar boeien. Voor wie het nog niet wist maakt hij daarmee volledig duidelijk dat Lama staat voor vrije en onbelemmerde muziek.
RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld PAUL JANSSEN
Lama met als gast Joachim Badenhorst
Paradox Tilburg, 16 december ‘16
Susana Santos Silva – trompet
Gonçalo Almeida – contrabas en elektronica
Greg Smith – slagwerk en elektronica
Gast: Joachim Badenhorst – klarinet en basklarinet