Na twee dagen North Sea Jazz denk je alles wel gehoord te hebben. Voor de popliefhebbers was dat ook zo. Voor hen was het behelpen met het lichtpuntje door Seal en voor de rest tegenvallende acts. Wat dat betreft blijft North Sea Jazz een echt jazzfestival waarbij nog een lange dag met volle teugen genoten kon worden van verrassende en opwindende jazz.
Voor iedereen was het optreden van zangeres Samara Joy zo’n gelukzalig moment. In feite is zij nog onbekend, maar haar naam zoemt rond in de media. In februari dit jaar na een klein optreden in Rotterdam schreef JazzNu dat met zangeres Samara Joy een wereldster was geboren. Dat maakte ze in de bomvolle grote Hudson-zaal helemaal waar. Wie haar niet eerder hoorde – bijna iedereen – viel van zijn stoel van verbazing.
Wie had gedacht dat er ooit weer een zangeres van het niveau Sarah Vaughan zou opstaan? Als het om techniek, stem en tekstbehandeling gaat is ze haar gelijke. Haar benadering van de liedjes, langzaam maar zeker afdrijvend van de obligate jazzstandards, laten steeds meer een eigen interpretatie horen. Ze klinkt steeds minder als Sarah Vaughan, en Betty Carter is een invloedrijke inspiratie geworden. Vooral haar eigen invulling die van alle grote jazzzangeressen afwijkt, maakt van haar een uniek talent.
Uiteraard zong ze haar ‘signature song’, Fats Navarro’s Nostalgia met een eigen tekst, die ze opdroeg aan alle lang getrouwde echtparen. Haar ontwikkeling gaat op alle fronten steil omhoog. Van de schuchtere jonge vrouw die in 2021 haar Nederlandse debuut maakte, tot de showvrouw van nu die op een ongedwongen manier contact maakt met haar publiek.
Zij behoort tot de vrouwen die een steeds grotere stempel op de jazz drukken. Dat geldt zeker voor Artemis, een sextet van topmusici. Het is misschien overbodig om te benadrukken dat dit zes vrouwen zijn, voor zes mannen zou dit nooit worden opgeschreven. Maar Artemis, net zoals Terri Lyne Carrington op vrijdag, toont aan dat er muzikaal gezien geen verschil tussen de genders is.
Artemis speelt eigen composities, vaak van de leider-pianiste Renee Rosnes, die stevig in de neobop zijn verankerd. Alle leden soleerden op hoog niveau, maar de meeste indruk maakte drummer Allison Miller die met bassist Noriko Ueda een superstrak ritme onder de nummers legde. Aan het eind speelde zij een verbijsterende drumsolo, een jazzonderdeel dat bijna altijd beter overgeslagen kan worden, maar die bij haar een melodieuze polyritmische hoogte bereikte die je naar binnen zoog.
Naar binnen zuigen deed ook gitarist Teis Semey met zijn internationale kwintet, overigens allen alumni van het Conservatorium van Amsterdam. Zijn composities zijn diep doordachte werkjes van deze tijd. Muziek die ruimte en rust zoekt, geschraagd door heldere collectieven. Muziek die ook gericht is op de softe sound die met zo’n groep gemaakt kan worden en met de interne rust een gevoel van zen oproept, zonder te vervallen in esoterisch geneuzel. Die valkuil werd vermeden door de spanning die Semey opbouwde tussen zijn gitaar en de blazers.
Daarna is het lekker om even los te gaan bij een soulful jazz-gerelateerde popgroep zoals Gabriels waarin het fenomeen zanger Jacob Lusk de frontman is. Lusk laat zich op zijn YouTube-filmpjes horen als een boterzachte zanger van zwarte muziek, overgoten met een sausje van vette soul. Kennelijk dacht Lusk echter dat hij in de een na grootste zaal harder moest schreeuwen om gehoord te worden. Van zijn mooie falsetstem bleef zodoende weinig over.
Terug op het jazznest bij Youri Honing’s Peace Orchestra viel alles weer op zijn plek. Eerder hoorde ik zijn nieuwe project en toen leek het een onaf werk in uitvoering. Nu waren de bouwwerkzaamheden afgerond. Het strakke drumwerk van Yoràn Vroom viel op als het noodzakelijke fundament. De jonge gitarist Ella Zirina kwam goed uit de startblokken en voerde mooie discussies met harpist Remy van Kesteren. Honing zelf gidste de groep met zijn brede en forse tenorsaxgeluid probleemloos door de complexe stukken. Opnieuw een Honing-project dat op gelijke hoogte staat met zijn eerdere werk.
En dan toch nog net voor de grote finale naar het Ezra Collective. Een demonstratie werd het van de unieke en eigenzinnige Londense jazzscene. Een scene die vele kanten op waaiert, maar steeds weer nieuw verrassend talent oplevert. In de Londense traditie werd door Ezra woest gemusiceerd, de bandleden renden over het podium en rust was ver te zoeken. Het geheel was een muur van geluid die hallucinerend werkte en ook bikkelhard en funky swingde.
Het zou een perfecte afsluiter van een geslaagd festival kunnen zijn, ware het niet dat het klapstuk was gereserveerd voor saxofonist Branford Marsalis. Hij weet hoe je een concert opbouwt, het publiek in de zaal houdt en geen concessies hoeft te doen aan je eigen muzikale integriteit. In zijn lange openingsstuk greep hij naar tenor- en sopraansaxofoon en liet horen hoe de jazz van de toekomst eruit ziet. En gaf en passant een college hoe je saxofoon moet spelen.
Nog zo’n complex stuk en ik twijfelde of iedereen zou blijven zitten. Branford kennelijk ook waarop hij een nummer inzette in de New Orleans-traditie. Jazz en swing in zijn puurste vorm. Een omkering van zijn eerste stuk, wat hij daarna nog eens herhaalde.
North Sea Jazz 2023 had anders, maar niet beter afgesloten kunnen worden. Op naar het volgende jaar.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
NORTH SEA JAZZFESTIVAL
Ahoy’ Rotterdam, 10 juli ‘23
Samara Joy
Samara Joy – zang
Luther Allison – piano
Michael Migliore – contrabas
Evan Sherman – slagwerk
Artemis
Rachael Cohen – altsaxofoon
Nicole Glover – tenorsaxofoon
Ingrid Jense – trompet
Renee Rosnes – piano
Noriko Ueda – contrabas
Allison Miller – slagwerk
Teis Semey Quintet
José Soares – altsaxofoon
Alistair Payne – trompet
Teis Semey – gitaar
Jort Terwijn – contrabas
Sun-Mi Hong – slagwerk
Gabriels
Jacob Lusk – zang
Ari Balouzian – viool
Dominic Canning – toetsen
Ryan Hope – toetsen
Neil Charles – conrabas
Trevor Estes – slagwerk
Yuri Honing’s Peace Orchestra
Yuri Honing – tenorsaxofoon
Ella Zirina – gitaar
Tony Overwater – contrabas
Remy van Kesteren – harp
Yoràn Vroom – slagwerk
Ezra Collective
James Mollison – tenorsaxofoon
Ife Ogunjobi – trompet
Joe Armon-Jones – toetsen
TJ Koleoso – basgitaar
Femi Koleoso – slagwerk
Branford Marsalis Quartet
Branford Marsalis – tenorsaxofoon
Joey Calderazzo – piano
Eric Rives – contrabas
Justin Faulkner – slagwerk
