Ruim zestig jonge contrabassisten uit heel Europa maken hun debuut deze week op het Dutch Double Bass Festival in Rotterdam. Zij voeren ‘Black Lotus’ uit, een compositie-opdracht die het festival in handen legde van de jonge componist A. Crespo Barba. De vierde editie van dit festival, dat al vanaf de start in 2017 zijn naam heeft gevestigd, speelt zich af op 13 en 14 oktober in Theater Zuidplein in Rotterdam en verwelkomt achttien groepen, van pop tot klassiek, alle gegroepeerd rond contrabas, basgitaar en viola da gamba.
Het Dutch Double Bass Festival (DDBF) stelt echter met klem dat het door allerlei stijlen heen programmeert. Dat blijkt uit de samenstelling van het programma, dat onder andere de formatie Dirty Loops vermeldt, flamenco-bassist Renaud Garcia-Fons, hiphop-bassist en producer Brady Watt, multi-instrumentalist Adam Ben Ezra, improvisatie- en jazzbassist Robert Landfermann, West-Afrika-specialist Teun Creemers en festivaloprichter en bassist James Oesi, die aantreedt met het Tilburgse vernieuwende kamerorkest Kamerata Zuid, met op de lessenaars werk van uitsluitend zwarte componisten.
Eerst maar even iets over het zestig koppen tellende basorkest met conservatoriumstudenten uit Spanje, Oostenrijk, Slowakije, Zwitserland, Italië, België, Oekraïne, Frankrijk, Engeland, Portugal, Roemenië, Duitsland, Servië, Litouwen, Turkije en Nederland. Black Lotus poogt een verbinding te leggen tussen de menselijke stem en de contrabas. Componist A. Crespo Barba werd in 2020 gehonoreerd met de Werkbijdrage Muziekauteur van het Fonds Podiumkunsten en schreef eerder een stuk voor bassist James Oesi in opdracht van festivals Gaudeamus Muziekweek, Grachtenfestival en November Music. Het bas-orkest wordt aangevuld met twee percussionisten en wordt geleid door de Zuid-Afrikaanse bassist Leon Bosch, die jarenlang de contrabassectie van St. Martin in the Fields leidde.
Dirty Loops’ centrale figuur is bassist Hendrik Lindner. Hij brengt een mix in van disco, soul, jazz, fusion, pop, gospel, funk en elektronica. Oneerbiedig zou je de Zweedse band een pianotrio kunnen noemen met hun bezetting van piano, contrabas en slagwerk, maar Dirty Loops gaat een heel stuk verder, juist door die vermenging van stijlen.
Renaud Garcia-Fons is een flamenco-bassist, die speelt op een vijfsnarige contrabas. Hij wordt de Paganini van de contrabas genoemd en daarmee wordt zijn aanpak van het instrument treffend omschreven. Garcia-Fons vormt ook een duo met de luitiste en theorbespeelster Claire Antonini, met wie hij verbindingen legt tussen barok en oosterse muziek. Brady Watt komt uit de hoek van de hiphop. Hij werkte samen met bekende rappers als Warren G, Mark Rebillet en Talib Kweli. Brady Watt vlecht zijn contrabas en basgitaar onder de teksten van vele hiphoppers.
Festivaloprichter en artistiek leider van DDBF is James Oesi. De Zuid-Afrikaan verblijft sinds 2009 in Nederland om aan het Koninklijk Conservatorium in Den Haag klassieke en eigentijds gecomponeerde muziek. Het wekt daarom geen verwondering dat hij tijdens deze vierde editie van het basfestival samenwerkt met het in Tilburg stammende Kamerata Zuid. Zij brengen onder meer een compositie-opdracht aan componist/contrabassist Derrick Hodge in première. De rest van het optreden bestaat uit werk van zwarte componisten, zoals Abdullah Ibrahim, Florence Price, Samuel Coleridge-Taylor en Joseph Bologne. Hun composities zijn opnieuw gearrangeerd door James Oesi.
Opvallend is de aanwezigheid van Mark Haanstra, ‘in het dagelijks leven’ begeleider van onder andere Yuri Honing en Ellen ten Damme. De basgitarist gaat een duel aan met de Indiase danseres Indu Panday. Samen geven zij het door Kalpanartsgechoreografeerde stuk ‘Tara’ gestalte. De 25-jarige Weense bassist Dominik Wagner’s ambitie wil de contrabas uit de schaduw van de cello halen. Hij doet dat in samenspraak met de Oekraïense pianiste Polina Sasko. De Amerikaanse Laura Nygren is contrabassist, zangeres, elektronische muzikant en producer en een rijzende ster in de Nederlandse pop- en klassieke muziekscene. Teun Creemers brengt zijn nieuwste project Naamu. Hij doet dit in muzikale samenspraak met kora-fenomeen Mamadou Diabaté.
Naast live muziek zijn er tijdens het DDBF ook ‘ateliers in residence’ – exposities van instrumentenbouwers, een basbioscoop en een fototentoonstelling van kunstenaar Pim van der Zwaan. Waarmee de veelzijdigheid van dit bijzondere evenement duidelijk wordt getypeerd. En de opzet aansluit bij de bedoelingen van James Oesi: “Zonder dat veel mensen het zich realiseren is de bas een enorm veelzijdig instrument: essentieel als orkestinstrument, krachtig als solist in kamermuziek en onmisbaar in een jazzband. Ik wil de wereld laten zien hoe mooi de bas is; aansprekend voor alle soorten muziekliefhebbers die we met dit festival tot in het hart willen raken.” Waarvan akte.
RINUS VAN DER HEIJDEN
DUTCH DOUBLE BASS FESTIVAL
Theater Zuidplein Rotterdam, 13 en 14 oktober
