Jazz zo veelomvattend als haar geschiedenis. Zo kun je in vogelvlucht de cd ‘Clavius’ omschrijven van contrabassist Tijs Klaassen. Dat is op zich niet heel bijzonder, wel dat die breedte wordt geschapen door vijf relatief jonge jazzmusici. De nieuwe generatie zogezegd.
In zes (eigen) stukken laat het kwintet horen dat het niet alleen een frisse kijk heeft op de jazzhistorie, maar meer nog dat het daar een volstrekt eigen draai aan geeft. Dat wil zeggen dat niet klakkeloos in de voetsporen van de traditie wordt gestapt, maar dat de ontwikkelingen van nú hun weerslag vinden in wat deze jonge horde jazzfanaten voor ogen heeft. Dat is in elk geval het geluid van de huidige New Yorkse jazzscene, maar zeker ook de al eerder in West-Europa binnen geslopen West-Afrikaanse percussieritmes. Dit kwintet doet er nog een schepje bovenop: het onderzoekt nieuwe mogelijkheden voor het klassieke jazzkwintet.
Plus nieuwe orkestraties. Die zijn al in het eerste van de zes stukken op Clavis te horen. In Secondary Flow zou je zomaar het geluid van een kleine big band kunnen herkennen. Om in het volgende stuk Douze Points al het eerste van vele individuele hoogstandjes mee te maken als drummer Wouter Kühne zijn kundigheid fel bloot legt. Verderop doen dat ook pianist Floris Kappeyne en de leider, Tijs Klaassen op contrabas.
Opvallend op Clavius is het schijnbare gemak waarmee de vijf musiceren. Vrije improvisaties worden nergens geschuwd, mooie, bedaarde passages liggen op een natuurlijke wijze ingebed in het totaalconcept. De twee saxofonisten zijn niet, zoals in veel klassieke jazzkwintetten, de mannetjesmakers. Dat zijn de vijf musici allemaal en ieder voor zich.
De zes composities op dit album zijn van de hand van Tijs Klaassen en het roept rechtstreeks bewondering op als je hoort hoe veelzijdig hij is als componist. Je zou er iets om durven verwedden als je beweert dat ook andere schrijvers aan het werk zijn geweest. Niet dus en daarom is het zo bewonderenswaardig dat diversiteit troef is.
De kracht van de stukken ligt aan de basis ervan. Afro-Amerikaanse toondichters putten uit hun eigen bron, Klaassen doet dat ook, maar schraapt daarnaast ook verworvenheden uit eigentijdse gecomponeerde, Westerse klanken. Daarmee wordt de kwintetklank veel gestructureerder, dwarser, moet je meer moeite doen om de bedoelingen van de componist te doorgronden. Dat is geen probleem, het levert prachtige luistermuziek op, die elke keer als je haar beluistert, nieuwe spanningen oproept.
Het Tijs Klaassen Kwintet was in 2018 een van de winnaars van de Keep An Eye The Records Award. Dat bracht tienduizend euro op. Het bedrag stelde het kwintet in staat dit album op te nemen. Dat keert zich nu uit: Clavius laat tot in detail horen waarom het kwintet van Tijs Klaassen twee jaar geleden prijswinnaar was en deze muziek op deze manier terecht voor de eeuwigheid is bewaard.
RINUS VAN DER HEIJDEN
TIJS KLAASSEN QUINTET – CLAVIUS
Eigen beheer
Mo van der Does – altsaxofoon
Matthias van den Brande – tenorsaxofoon
Floris Kappeyne – piano
Tijs Klaassen – contrabas
Wouter Kühne – slagwerk
WEBSITE TIJS KLAASSEN
