Muziek die verleden, heden en toekomst bevat en ook nog elementen die het leven van de mens tekenen, zoals vreugde en verdriet, leven en dood en het zoeken naar balans en harmonie in dat leven. Dat is de boodschap die Sjoerd van Eijck in het album ‘Eight’ wil verpakken.
Of de pianist daarin is geslaagd, zou je als opdracht aan de luisteraar kunnen meegeven. Want het is nogal wat wat hij zichzelf heeft opgelegd. Als je al zijn voornemens bij elkaar optelt, zou er een topzwaar album voorliggen. Gelukkig is dat niet het geval. Maar het is ook niet zo dat alles wat de componist/uitvoerder Van Eijck in zijn hoofd had en uitdrukt in muziek, ook als zodanig overkomt.
Met name de toekomst ontbreekt. De nadruk op de elf composities op Eight ligt op het heden en dat is jammer omdat het nu eenmaal niet de beste tijd is voor het fenomeen jazzmuziek. Daardoor klinkt een groot deel van Eight te herkenbaar, te vóór geploegd door andere formaties die hetzelfde concept nastreven. De teerheid en voorzichtigheid van het in Nederland zo populaire Scandinavische jazzmilieu hangt als een waas over dit album en dat is jammer. Want de eenzijdigheid van deze scene dwingt ook Eight in de richting van ‘te vaak eerder gehoord’.
Sjoerd van Eijck zegt zelf dat hij zich liet inspireren de Quentin Tarantinofilm The Hateful Eight met muziekvan Ennio Morricone, en zijn zoektocht naar de afwijkende compositietechnieken van Olivier Messiaen. Beide elementen zijn waarlijk te onderscheiden: de hartstocht en verfijning van Morricone sluit heel mooi aan bij het waas van de noordse invloeden, de overlappende toonreeksen die Messiaen zich eigen maakte, zijn zeker gereedschappen geweest voor Eight. Olivier Messiaens Tarangalîla Symfonie bijvoorbeeld is een hymne van levensvreugde, waarvan tijd, beweging en ritme de bouwstenen zijn. En dat is precies een van de segmenten van Sjoerd van Eijcks intenties voor Eight.
Opvallend is behalve het veelal trage verloop van de muziek, dat ieder van de vier musici zijn rol bijna staccato invult. Noot voor noot wordt elk thema neergelegd, noot voor noot wordt weerstand geboden aan de medemusici, noot voor noot verlopen de soli. Dat roept mooie aspecten op, maar zorgt er ook voor dat bijvoorbeeld de contrabas wel heel erg manifest aanwezig is.
Een hoofdrol vervult trompettist Koen Smits, die zijn instrumenten duidelijk exploiteert als ‘meer dan een trompet of fluegelhorn’. Soms klinkt het koperinstrument als een saxofoon en dat verbreedt het aanzien van de muziek op een meer dan aangename manier. Sjoerd van Eijck is achter de piano een denker, een voorzichtige doener die wat hij onderzocht aan zijn schrijftafel, hier in de muziek voortzet. Heel fraai derhalve. Willem Romers houdt zich op een enkele uitzondering na bedeesd op de achtergrond en dat is met name in de deeltjes waarin Messiaen om de hoek komt kijken meer dan evident.
Eight ontketent geen revolutie, is geen samenvatting van verleden, heden en toekomst. Je moet als luisteraar naar een zekere diepte van de muziek afdalen om het credo van componist Van Eijck te onderkennen. Doe je dat niet, dan is Eight een luisterproduct dat aansluit bij een lange rij voorgangers.
Eight wordt op 24 november digitaal gepresenteerd.
RINUS VAN DER HEIJDEN
OAK BY SJOERD VAN EIJCK
Eight
Zennez Records
Koen Smits– trompet en fluegelhorn
Sjoerd van Eijck – piano
Nathan Wouters – contrabas
Willem Romers – slagwerk
