Thelonious Monk, Arthur Altman, Duke Ellington, Misha Mengelberg, Jelle Roozenburg, Han Bennink. Met zijn allen verenigd op een elpee. Dat moet iets bijzonders zijn, mag je denken. Dat is het ook, want de eerste vier (overleden) musici worden door de laatste twee (levende) muzikanten geëerd op een bijna onovertroffen manier.
Dat gebeurt op de elpee Live at Galloway Studio. Live nog wel, maar gelukkig zonder applaus tussen alle gespeelde stukken. Die bijval hoor je pas aan het einde van het concert en dat is een enorme ontlading van mensen die iets heel bijzonders hebben meegemaakt. Opnieuw te beleven met dit immense album, keer op keer.
Gitarist Jelle Roozenburg en slagwerker Han Bennink speelden deze 15e april 2023 negen stukken; vier van eigen hand, de andere van de vier hierboven overleden grootheden. Van Thelonious Monk maar liefst twee: Pannonica en Ruby, My Dear. Vijf orkestrale composities, terug gebracht tot de simpele concretisering van een gitaar en drums. Maar niet heus; Roozenburg en Bennink hebben een brede kijk op de gekozen stukken en die vloeit hier kennelijk moeiteloos uit hun handen.
Dat is op zich al heel bijzonder, want de muziek is in één opname vastgelegd. Geen gedonder achteraf, geen correcties, geen plek voor perfectie. Misschien zijn er afspraken vooraf gemaakt, maar de uitvoeringen zijn volledig geïmproviseerd tot leven gekomen. En als je dan van een klinkend resultaat mag spreken, dan kan het niet anders dan dat dit slechts tot stand is gekomen door groot vakmanschap. Vaak is het bij de keuze van een dergelijke werkwijze onrustig zoeken naar elkaars houvast, Han Bennink en Jelle Roozenburg zijn die fase allang voorbij.
Op Live at Galloway Studio is waarlijk sprake van hogeschool-improvisaties. Niet alleen uit de vrije hoek – zeker niet– maar ook bij trefzeker gemanipuleer vanuit het thema of flarden van de melodie. De blues op een middelhoog vuurtje smeult door de meeste stukken. Waarmee jazz tot in zijn diepste poriën eer wordt aangedaan. Geen van beide uitvoerders streeft naar voorrang; het samenspel steekt als een kerktoren boven beider spel uit.
Dit impliceert dat elke noot uit de individualiteit van de beide vertolkers is voortgekomen. Nergens wordt geleund of de hulp ingeroepen van de ander. Waar nodig knapt de een het in zijn eentje op, om elders die kans ook aan de ander te gunnen. Zo is Isfahan (van Strayhorn/Ellington) voorbehouden aan de gitaar, terwijl opwindende hi-hatklanken A Cheerful Tabletennis Earful (eigen werk) als basis meegeven. Maar overal vinden de twee elkaar in betoverende slotakkoorden.
Hoe aandoenlijk is het als het samenspel uitmondt in tot in de fijnste finesses neergelegde, zacht aflopende eindes zoals in All Or Nothing At All (van Altman) en A Cheerful Tabletennis Earful. Vanuit de kracht van beider improvisaties vloeit die onstuimigheid naar een fraai in zichzelf oplossende beëindiging van de composities.
Live at Galloway Studio is een treffen tussen jong en oud. Een dat alle verschillen in levensjaren achter zich laat. Jelle Roozenburg is hier een meester in gitaarbehandeling: hij bouwt trefzeker aan improvisaties, jakkert als bezeten over het bereik van zijn gitaarsnaren en gaat gewoon zijn eigen gang. Dit laatste doet Han Bennink al vele decennia, hetgeen nogal eens botsingen met mede-bandleden opleverde. Daar is hier geen sprake van: de ongegeneerdheid van beiden lanceert deze muziek met de snelheid van het licht naar een onbereikbare muziekhemel.
Live at Galloway Studio is de eerste uitgave van de JIN Vinyl Club die unieke live-concerten organiseert in de Nijmeegse Galloway Studio. Grote namen uit de jazz worden gekoppeld aan jonge, aanstormende honden. Hun samenzijn wordt in één take opgenomen en door het label Sound of Niche in een genummerde, gelimiteerde oplage van driehonderd exemplaren op elpee uitgebracht.
Deze nummer één is een dwingende binnenkomer die hijgend van verwachting naar vervolgopnamen doet uitzien.
RINUS VAN DER HEIJDEN
JELLE ROOZENBURG & HAN BENNINK
Live at Galloway Studio
JIN Vinyl Club – Sound of Niche
Jelle Roozenburg – gitaren
Han Bennink – slagwerk
