Met Dareyn Q.7 op zoek gaan naar zeven hemels. Talloos veel anderen hebben dat al gedaan, nu is het kwartet Dareyn Q.7 er de weg naar ingeslagen. En met groot succes. ‘Ghost Secrets’ is een geslaagde verbinding tussen velerlei culturen, die van de Turks-Ottomaanse als eerste.
Dat laatste krijgt betekenis door de aanwezigheid van Emine Bostanci die met de kemenche voorop loopt in acht stukken, maar de andere drie leden van haar kwartet delicaat begeleidt bij hun inbreng. Haar kemenche maakt een belangrijk deel uit van de totaalklank van Ghost Secrets, de duetten met de cello en de bescheiden maar o zo effectieve percussie doen dat ook.
De zeven hemels die dit zo afwijkende kwartet tracht te bereiken, komen in veel culturen voor. De zoektocht ernaar moet uitmonden in verlichting en zelfonderzoek van de man of vrouw die deze poging onderneemt. De zeven lagen die nodig zijn, heeft Dareyn Q.7 vastgelegd in acht composities met titels als Tree of Death, Sun, Falling Angels en Ghost Secrets. Elke laag of hemel heeft zijn eigen karakteristieken, waardoor dit album verzadigd is van diversiteit.
Emine Bostanci hoeft er weinig moeite voor te doen om te tonen dat zij een absoluut meesterschap aan de dag legt bij het bespelen van de kemenche. Dit kleine snaarinstrument, met een bolvormige klankkast is een belangrijk onderdeel van Turks-Ottomaanse klassieke muziek. De treurige klank kan zomaar omslaan in uitbundige lyriek, mits door een meesterhand beroerd. Daar is hier zeker sprake van; Emine Bostanci behoort tot de weinige doorwrochte bespelers, omdat de klanken die worden geproduceerd tot in de kleinste details uitgewerkte vingeroefeningen vereisen. Door gemanipuleer met de vingernagels worden tonen bereikt, die geen enkel ander instrument in zich draagt.
Emine Bostanci is geboren in Istanbul, waar zij Turks-Ottomaanse muziek studeerde. In 2016 kwam zij naar Nederland voor haar masterstudie aan Codarts Rotterdam. Na haar MA-studie werkte ze als collega-onderzoeker aan de Universiteit Leiden. Daar classificeerde ze de collectie van de Nederlandse musicoloog Wouter Swets als specialist op het gebied van Turkse muziek.
Momenteel voert ze een promotieonderzoek uit naar de experimentele werken in de Ottomaans-Turkse instrumentale makammuziek, aan de Universiteit van Amsterdam.
Wie Emine Bostanci kent van eerdere opnames, bijvoorbeeld op Youtube, zal bij het beluisteren van Ghost Secrets wellicht even de wenkbrauwen fronsen. Haar opname op Youtube met de Syrische Jawa Manla kent een doorgroefdheid die je zelden hoort. De oud en kemenche scheppen een niet vermoede muzikale wereld, de stemmen van beide vrouwen hebben naar het schijnt de zeven hemelen al bereikt.
Op Ghost Secrets is van die intensiteit nauwelijks of geen sprake. Doordat de keuze voor kemenche, stemmen, cello, piano en percussie een verbintenis legt tussen Westerse en Oosterse muziek, worden grenzen opgerekt die de muziek hier een enorm brede draagkracht geven. Het spel van Franz von Chossy, vaak gedrenkt in pure jazz-pianistiek, verduistert het mystieke van de kemenche en tilt het naar andere, van volksmuziekinvloeden ontdane niveaus. De celloklanken van Maya Fridman balanceren op de grens van klassiek en hedendaags en sluiten zich naadloos aan bij de frisheid van piano en percussie van Vinsent Planjer. Ook hij vertoeft in twee werelden, die van de jazz en van velerlei etnische muziekvormen.
Daarmee is Ghost Secrets een kostbaar muzikaal kleinood, dat bij vaker beluisteren, steeds meer geheimen prijs geeft. Die stijgen op uit de oude culturen die worden aangeraakt en soms opgediept, en tonen tevens aan hoe recente Westerse muzikale ontwikkelingen daarmee vrijwel onwaarneembaar mee ten hemel kunnen stijgen. Grote klasse!
RINUS VAN DER HEIJDEN
DAREYN Q.7
Ghost Secrets
Eigen beheer
Emine Bostanci – kemenche, Kretenzische lyra, zang
Maya Fridman – cello en zang
Franz von Chossy – piano
Vinsent Planjer – percussie-set
