Peter Guidi. Een naam die bij heel veel oud-leerlingen van hem warme gevoelens oproept, maar bij nogal wat jazzliefhebbers nauwelijks bekendheid geniet. Guidi is een van de jazzmusici in Nederland die een groot deel van zijn muzikantenleven zijn kennis aan jongere generaties wilde overdragen. Al was het dan in kleine kring: Peter Guidi was een autoriteit in Nederland. Nu is er een boek over zijn leven verschenen, aan de basis geschreven door hemzelf: ‘Peter Guidi in his own write’.
Peter Guidi is in april 2018, op 68-jarige leeftijd, voortijdig overleden. Voortijdig is heel vaak het geval bij mensen die overlijden, maar in het geval van deze saxofonist, fluitist, docent en dirigent van big bands was het alleen al te betreuren omdat hij bezig was aan een boek waarin hij dertig jaar ervaring als beroepsmusicus wilde vastleggen. Hij deed dat middels persoonlijke impressies van zijn leven, zijn loopbaan als musicus en zijn inspanningen als docent.
Peter Guidi begon eind 2017 aan het boek, samen met zijn partner Martha Maller. Hij zat achter de computer, zij ernaast om toe te zien wat en hoe hij schreef: exact hetzelfde zoals hij sprak: vol enthousiasme, overlopend van anekdotes en die lukraak opschrijvend. Martha Maller was zijn broodnodige klankbord. Er was nog maar weinig tekst voorhanden, toen Peter Guidi enkele maanden later overleed aan de gevolgen van Creutzfeld-Jakob. Een zeldzame aandoening aan de hersenen, die binnen zes weken tot een jaar de dood tot gevolg heeft.
De lezer die Peter Guidi in his own write ter hand neemt, dient met die bijzondere omstandigheden rekening te houden. Het boek is geen biografie over het leven van deze jazzmusicus, hoewel zijn goede vriend Ken Wilkie, die het boek na Guidi’s dood samenstelde, wel een soort chronologische volgorde heeft aangehouden. Het best is het boek te beschouwen als een verzameling aantekeningen van Peter Guidi, die evengoed een dagboek had kunnen vormen. Ze handelen over allerlei privézaken, uiteraard over zijn liefde voor muziek en zijn drang om alles wat hij aan jazz in zich had, aan anderen over te dragen. Met dat in het achterhoofd is Peter Guidi in his own write een amusant portret van een man die grote verdiensten heeft gehad voor het Nederlandse jazzmilieu.
Typisch dit laatste, omdat Peter Guidi van Schots/Italiaanse afkomst was. Hij werd 14 september 1949 in Glasgow geboren, bracht zijn jonge jaren nadien door op het Britse Kanaaleiland Jersey, begon zijn muzikale loopbaan in Italië en kwam in 1984 tijdens een tournee met het orkest van Roberto Haliffi en Sonny Taylor in Amsterdam terecht. Waar hij het zo naar zijn zin had, dat hij er tot zijn dood domicilie koos. In Amsterdam speelde Peter Guidi al snel in de bigband van trompettist Frank Grasso. Ook ging hij deel uitmaken van het Superlights Quintet en bracht hij jazzrockalbums uit met pianist René van Helsdingen.
DE BOER OP
Al snel volgde Peter Guidi zijn hart en ging hij de boer op met jeugdige musici die hij op zijn eigen manier de eerste beginselen van jazz bijbracht. Zijn naam is voor altijd verbonden aan groepen als Junior Jazz Unlimited, Nationaal Jeugd Jazz Orkest en vooral aan Muziekschool Amsterdam, waaraan hij vanaf 1988 was verbonden. Voorts was hij betrokken bij de Dutch Jazz Competition en de jazzcompetitie van het Prinses Christina Concours. Als hoofd van de afdeling jazz van Muziekschool Amsterdam richtte hij verschillende ensemble- en bigbandworkshops op voor leerlingen vanaf negen jaar oud, zoals de Jazz Kidz, Jazz Juniors, Jazz Generation en Jazz Focus Big Band. Tevens was Peter Guidi medeoprichter van het Junior Jazz College, een samenwerking tussen Muziekschool Amsterdam en het Conservatorium van Amsterdam. Troeteldier werd zijn Jazzmania Big Band die speelde in jazzclubs en op nationale en internationale festivals en competities met op het repertoire muziek uit de belangrijkste perioden in de bigbandhistorie.
In Peter Guidi in his own write komt het allemaal voorbij, zij het soms in summiere bewoordingen. De immer joviale en enthousiaste Guidi spuit liever anekdotes. Zoals die waarmee hij vertelt over zijn grootvader wiens oudste zoon, die in Glasgow een café runt, wordt bedreigd door twee gangsters. Als de twee geld eisen gaat grootvader het oplossen. Hij zoekt de twee mannen op met een levensgrote koffer in de hand. ‘Zijn jullie die twee kerels die zeiden dat ze mijn zaak zouden platbranden als er geen beschermingsgeld wordt betaald? Nou, dan heb ik iets voor jullie’. Waarop hij de koffer opent, een dubbelloopsgeweer tevoorschijn haalt, de mannen onder schot houdt en hen toevoegt: ‘Ik heb nog twintig vrienden met zo’n zelfde geweer. Mijn advies: zorg dat je weg komt en laat hier nooit meer je gezicht zien’.
HOORN
Hilarisch is ook als Peter Guidi vertelt hoe het geluid van een ‘hoorn’ wellicht zijn belangstelling voor jazzmuziek heeft gewekt. Zijn vader Pietro ondernam vaak met zijn auto de reis van Schotland naar Toscane. Zo ook in de winter van 1947. Tijdens de lange, vaak eentonige trip viel Pietro in slaap en zakte zijn hoofd op de claxonring van zijn auto. De toeter ging af, Pietro kon nog net een boom ontwijken en de claxon kreeg zodoende een haast mythische betekenis voor zijn zoon Peter.
Het boek Peter Guidi in his own write geeft uiteraard ook een beeld van het begin van Guidi’s muzikale belangstelling. Stiekem oefende hij op de klarinet van zijn vader, nadat hij daarvoor al wat op een ukelele had getokkeld. How About You, met zijn eenvoudige opzet, was het eerste stuk dat hij aanleerde en zijn hele leven lang van betekenis is geweest. Van spaargeld kocht hij nadien een altsaxofoon, een Selmer MK VI maar liefst, omdat hij op 11-jarige leeftijd voor het eerst jazz op de radio had gehoord. Een kopie van de rekening van 30 september 1968 à raison van 92 pond – inclusief koffer – is in het boek opgenomen. Mooi detail!
Harold McNair was de eerste jazzfluitist die hij hoorde. Guidi houdt een pleidooi voor dit instrument dat zo dicht bij de mens staat omdat ‘er geen riet is tussen de adem en het geluid; de adem is het geluid’. Als hij op 35-jarige leeftijd de fluit opnieuw ontdekt, koopt hij een tweedehands Pearle en vanaf dan zijn zijn houten C-fluit plus zijn alt- en basfluit voor hem even belangrijk als zijn sopraan-, alt- en tenorsaxofoon.
GERRY MULLIGAN
Het boek vermeldt verder ontmoetingen met bekende jazzmusici als Gerry Mulligan, Tony Scott, Sonny Taylor, Chet Baker en vele anderen. Naast dit facet is een foto opmerkelijk van twee piepjonge Nederlandse – nu gearriveerde – jazzmusici: Joris Roelofs en Ben van Gelder. In een lommerrijke omgeving aan de boorden van het Gardameer in Italië vermaken zij zich met hun altsaxofoon, terwijl een peuter ademloos toekijkt. Volgens Peter Guidi is deze foto hét toonbeeld waar hij altijd voor stond, want nadien zijn Ben van Gelder en Joris Roelofs uiterst succesvolle leerlingen van hem geworden. Hij stoomde hen klaar, evenals de talloze andere jonge mensen met zijn docentenlijfspreuk: firm, fair, funny.
RINUS VAN DER HEIJDEN
PETER GUIDI – IN HIS OWN WRITE
Auteurs: Peter Guidi en Ken Wilkie.
Uitgave: Peter Guidi Foundation, april 2021.
ISBN 978-94-93226-16-6, prijs 24,95 euro.
WWW . PETER GUIDI FOUNDATION
Voor meer jazzportretten: