Is er ooit een zonniger versie opgenomen van ‘Don’t Stop The Carnival’ dan hier op de cd ‘What’s New?’ van Sonny Rollins? Opwindende achtergrondzang van zwarte zangeressen en meteen daar tussenin al de opzwepende tenorsaxofoon van Rollins zelf. Op zijn beurt ook weer achterna gezeten door de gitaar van Jim Hall. Ook al in een opwindende stemming, het kan niet op.
Nieuwe ritmes uit Zuid-Amerika, die wilde tenorreus Sonny Rollins in 1962 inbrengen in jazz. Trompettist Dizzy Gillespie was hem in de jaren veertig daarin al voorgegaan, maar hij hield het alleen bij ritmische verworvenheden uit Cuba. Met slagwerker Chano Pozo wekte Dizzy Gillespie de geboorte op van wat we nu kennen als Latin-jazz. Maar Rollins ging verder: hij introduceerde het nieuwe ritme uit Brazilië, de bossa-nova. En ontsloot daarmee definitief het werelddeel Zuid-Amerika voor de Afro-Amerikaanse jazz.
Zuid-Amerika was in de jaren veertig en vijftig in de ban geraakt van zijn noordelijke tegenvoeter. Vele jazzmusici uit de Verenigde Staten bezochten Zuid-Amerika in die jaren en het kon daardoor niet uitblijven dat alle Latijnse ritmes die daar leefden geïncorporeerd werden in de Afro-Amerikaanse muziek. Het was niet zozeer dat Zuid-Amerikaanse musici mee gingen spelen in groepen uit de Verenigde Staten, het werkte andersom. Jazzmusici trokken naar Zuid-Amerika en pikten daar de smeltkroes aan Latijnse ritmes op. Een van de eersten die dat deed was Jim Hall, toen hij in 1960 met Ella Fitzgerald op tournee ging naar Zuid-Amerika.
Hall wellicht de eerste, dan was Sonny Rollins de tweede. Hij nam If Ever I Would Leave You op, een honingzoet deuntje uit de Broadwayshow Camelot, voegde er calypsoritmes aan toe en los was de beer. Sonny Rollins pakt in deze ‘klassieker’ gloedvol uit: breed uitwaaierende, achter elkaar geplaatste afgekapte chorussen, met achter hem de dansende calypso van contrabassist Bob Cranshaw en slagwerker Ben Riley, worden naar een onhoudbare climax toegewerkt. Hetzelfde geldt voor het eerder genoemde Don’t Stop The Carnival, hitsig, dansant, met nadruk op de ritmes.
De bossa-nova, een lichtere, vrijere vorm van de samba introduceert Sonny Rollins op What’s New met verve. Met dank aan uiteraard Jim Hall, maar zeker ook aan Ben Riley die zich de bossa-nova in New York eigen maakte. Bob Cranshaw blijft dichterbij de pure jazz-elementen, maar dat is bij alle nieuwe toevoegingen alleen maar functioneel. Schitterend is de uitvoering van Brownskin Girl, waarin calypso en bossa-nova hand in hand gaan. Als extra zijn drie percussionisten toegevoegd en daarmee stijgt dit nummer rechtstreeks ten hemel. Zonder de andere stukken Jungoso, Bluesongo en The Night Has A Thousand Eyes tekort te doen, zijn Brownskin Girl, If Ever I Would Leave You en Don’t Stop The Carnival de ultieme voorbeelden van de vernieuwingsdrang van Sonny Rollins.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Sonny Rollins – What’s New
RCA Victor – Sony Music
www.sonymusic.fr
Sonny Rollins – tenorsaxofoon
Jim Hall – gitaar
Bob Cranshaw – contrabas
Ben Riley – slagwerk
Willie Rodriguez – percussie
Dennis Charles – percussie
Frank Charles – percussie
