Vierentwintig unieke opnames van Ann Burton. Die zijn verzameld op de cd ‘Ann Burton – Early Blue 1958-1968’, even uniek uitgebracht door het Nederlands Jazz Archief. Opnieuw een hebbeding.
Uniek op twee fronten. Eerstens omdat samenstellers Frank Jochemsen en Jan Brouwer erin zijn geslaagd vierentwintig vroege opnames van de zangeres te verzamelen. Ze bestaan uit haar allereerste opnamen uit 1958, nog nooit uitgebracht en verder de stukken van haar debuut-ep uit 1965 – al járen uitverkocht – en nummers uit privécollecties plus uit het eigen archief van het NJA. Tien jaar van de loopbaan van deze zangeres derhalve, zorgvuldig vastgelegd.
Ann Burton overleed op 29 november 1989 op 56-jarige leeftijd. De zangeres, die als Johanna Rafalowicz in Amsterdam werd geboren, wordt door velen na Rita Reys en Greetje Kauffeld beschouwd als de belangrijkste naoorlogse vocaliste. Haar specialiteit was de vertolking van ballads en daarvan getuigt Early Blue tot in alle haarvaten. Reken daarbij de meest uitgebalanceerde begeleiders die je kunt bedenken en je komt tot de slotsom dat Early Blue wederom een parel is, een treasure van het NJA.
Ann Burton begon haar loopbaan op 21-jarige leeftijd als zangeres van het lichte repertoire: werk van Doris Day, Rosemary Clooney en Jo Stafford stond op haar toen nog beperkte repertoire. Toen ze in 1957 contrabassist Eddie de Haas leerde kennen, adviseerde die haar over te stappen naar jazz en vooral naar Billie Holiday te gaan luisteren. Dat Ann Burton dat intensief deed is te horen op vier opnamen uit 1958 die op Early Blue zijn opgenomen. Met name in There Won’t Be Any Spring This Year en There Goes My Heart leunt ze zwaar op de luie swing van Holiday.
Die bedaarde swing heeft Ann Burton haar hele leven begeleid. Wellicht dat ze daarom koos voor het standaardrepertoire. Want daar kon ze alle kanten mee uit. Het is intrigerend te horen hoe de zangeres in vele stukken het tempo naar haar hand zet. Het moet een hele opgave zijn geweest voor haar begeleiders om haar daarmee effectief te ondersteunen. Burton heeft het geluk gehad de beste Nederlandse jazzmusici uit die jaren naast zich te weten. Die de afwijkende opvattingen van de zangeres met gemak pareerden.
De stem van Ann Burton lijkt in de verste verte niet op die andere Grand Ladies van de Nederlandse jazz, Rita Reys en Greetje Kauffeld. Waar Rita Reys de diepte van haar stem veel meer exploiteerde, klinkt Ann Burton een stuk vlakker. Ze beweegt meestal in het middenregister, maar daar kleurt ze zo zorgvuldig dat háár kracht juist daar moet worden gezocht. Bovendien is regelrecht te horen hoe belangrijk zij de inhoud van de songteksten vindt: ze geeft aan elk ter zake doend woord de nodige zeggingskracht mee. Dat gevoegd bij haar behandeling van het ritme, de dictie, het gebruik van het middenregister en die swing, alsmaar die swing maken haar onderscheidend. In You’ve Changed, een opname die ergens tussen 1960 en 1965 met een onbekend pianotrio is vastgelegd, komt die samengebalde vocale kracht prachtig tot uiting.
Early Blue laat tien jaar vakmanschap van Ann Burton horen. Het is overbodig te zeggen hoe zorgvuldig Frank Jochemsen en Jan Brouwer te werk zijn gegaan bij de totstandkoming van dit album. Neem bijvoorbeeld de volgorde van de opnamen: de cd begint met het pianotrio van Frans Elsen plus het Guus Volten Strijkkwartet met vier stukken uit 1965 en eindigt met de vier eerder genoemde composities uit 1958. Er komen nogal wat ensembles en orkesten voorbij, van de Down Town Jazz Band van de toendertijd zo bekende pianist Roefie Hueting tot het machtige Metropole Orkest.
Bovendien hebben de samenstellers zich voor een schier onmogelijke taak gesteld gezien door de wisselende kwaliteit van de opnamen. Die komen namelijk uit allerlei hoeken en gaten en klinken daardoor allemaal anders. Maar op Early Blue is er een gouden middenweg uitgekomen: elk stuk laat accuratesse horen waar het de geluidsrestauratie betreft. Die is in handen gelegd van Harry Coster die daar een grote reputatie mee heeft opgebouwd. Vaste technicus van het NJA Marc Broer remasterde ze en zorgde mede voor de digitalisering.
Waarmee Ann Burton – Early Blue 1958-1968 wederom een mijlpaal is geworden in de geschiedschrijving van de Nederlandse jazz. Een van hoge kwaliteit, niet alleen door de zangkwaliteiten van Ann Burton, maar zeker ook door de manier waarop het album op de markt is gekomen. Dus wederom ‘ene grote merci’ voor dit prijzenswaardige initiatief van het NJA, dat Treasures of Dutch Jazz is genoemd.
RINUS VAN DER HEIJDEN
ANN BURTON – EARLY BLUE 1958-1968
‘Treasures of Dutch Jazz’ Nederlands Jazz Archief
Ann Burton – zang
En begeleiding van o.a.
Frans Elsen, Henk van Dijk, Roefie Hueting, Louis van Dijk, Hans van Jaarsveld, Don Gais, Jan Duydts – piano
Ruud Jacobs, Rob Langereis, Jacques Schols, Daszö Racz, Hans van Rossem, Henny Frohwein, Co Atpress, Chris Smildiger, Dub Dubois – contrabas
Rudy Pronk, Peter Ypma, Louis Debij, Cor van den Berg, Hans Olivier, Tonny Nüsser – slagwerk
Karel Rijper – trompet
Thijs de Jong, Ted Bouwman – klarinet
Henk Sinnema – trombone
Koos van der Hoeven, Peter Nieuwerf, Jack Kraai, Robby Pauwels – gitaar
Rudy Brink, Gijs Hendriks – tenorsaxofoon
Mat Mathews – accordeon