Er zijn improviserende musici die zich een leven lang schatplichtig voelen aan de traditie waar ze uit voortkomen: de jazz. Je kunt die als trouwe dienaar blijven volgen, maar ook proberen er nieuwe dimensies aan te geven. Tenorsaxofonist Barend Middelhoff is zo iemand. Zijn album ‘Fair Play’ is meer dan een probeersel om aan de – vaak – conservatieve greep van de jazztraditie te ontkomen.
Barend Middelhoff is een tenorist die van zijn instrument een verlengstuk van zijn persoonlijkheid heeft gemaakt. Je kunt het aan alles afhoren. De wijze waarop hij zich in het vocabulaire van zijn voorgangers heeft vastgebeten, aan zijn wijze van improviseren, aan de ruimte die hij zijn bandleden laat en vooral aan de manier waarop hij zijn eigen licht over de geschiedenis van de jazz laat schijnen. De keuze van zijn begeleiders is navenant. De drie zijn nijvere handwerkslieden, die niet schromen solist Middelhoff zonder enig winstbejag voor zichzelf, rijkelijk te ondersteunen. En ondertussen hun eigen verhaal tussen de lijntjes kleuren.
Voor de gelegenheid heeft Barend Middelhoff de Amerikaanse gitarist Peter Bernstein uitgenodigd. Hij speelt slechts op vier van de acht stukken. Is voldoende, maar het hadden er ook meer mogen zijn, want de een-tweetjes van Middelhoff en Bernstein zijn juweeltjes. Als je echter het samenspel van de gitarist met slagwerker Jason Tiemann beluistert, geldt eigenlijk hetzelfde. De reden daarvoor ligt voor de hand: dit kwartet is zo op elkaar ingespeeld dat elke onderlinge samenwerking tot solide verrassingen leidt.
Barend Middelhoff kreeg in Nederland rond 1993 zijn eerste bekendheid als lid van The Houdini’s. Daar al bleek zijn sterke verankering in de Amerikaanse jazztraditie. In 1996 studeerde hij enkele maanden in New York bij onder andere Jimmy Heath en Dewey Redman. In 1998 verkaste de tenorsaxofonist van Amsterdam naar Parijs, waar hij vijf jaar bleef, om vervolgens naar Bologna te verhuizen, waar hij nog altijd woont en onder meer les geeft aan het conservatorium aldaar.
Zijn verblijf in de diverse buitenlanden leverde hem uiteraard veel contacten op. Die zijn uitgedrukt in nogal wat cd’s met musici van allerlei komaf. Met de Amerikanen Peter Bernstein en Jason Tiemann en de Fransman Clovis Nicolas nam hij in juni vorig jaar in New York Fair Play op. Welhaast in een live-setting. De vier repeteerden één keer en namen de acht composities in één- en soms twee takes op.
Barend Middelhoff schreef drie stukken, Clovis Nicolas eveneens drie en de andere twee zijn van Pierre Christophe en Sammy Fain. Van de laatste het overbekende That Old Feeling. Composities die uitblinken in verscheidenheid. Zo is Dime Algo Lindo van Nicolas een regelrechte samba. En het Christophe-werk Valparaiso bruist van de bossa-novaklanken.
Daarmee roep je onwillekeurig herinneringen op aan Stan Getz. Dat mag, want Barend Middelhoff heeft daar zeker raakvlakken mee. Maar die vallen in het niet bij diens eigenzinnige en rijk ontwikkelde spel op de tenorsaxofoon. Het is een stuk breder dan het overbekende Getz-geluid.
RINUS VAN DER HEIJDEN
BAREND MIDDELHOFF – FAIR PLAY
JazzTribes
Barend Middelhoff – tenorsaxofoon
Peter Bernstein – gitaar
Clovis Nicolas – contrabas
Jason Tiemann – slagwerk
