Als je een pianotrio hoort, krijg je vaak een déjà-vugevoel. Je zucht eens en denkt: daar gaat-ie weer. Het lukt slechts enkele musici om dit zo beproefde recept nieuwe impulsen te geven. Waardoor het lijkt alsof een pianotrio in de jazz zijn langste tijd wel heeft gehad. Dit staat echter in tegenstelling tot de dagelijkse realiteit: pianotrio’s floreren als nooit tevoren.
Je kunt het fenomeen natuurlijk ook anders bekijken. Vanuit de jazztraditie bijvoorbeeld. Er zijn in het verleden talloze pianotrio’s geweest, die de geschiedenis van de jazz een behoorlijke stoot naar boven hebben gegeven. Sonny Rollins bijvoorbeeld, die is te horen met contrabassist Ray Brown en slagwerker Shelly Manne op de legendarische plaat Way Out West. Of Brad Mehldau, die met contrabassist Larry Grenadier en slagwerker Jeff Ballard recentere impulsen gaf.
De geschiedenis van het jazzpianotrio – en dan hebben we het over piano, bas en slagwerk – is het waard om telkens te worden vernieuwd, maar evenzeer om te worden gekoesterd. Wie eens wil beluisteren hoe dit laatste kan worden gerealiseerd, kan terecht bij pianist Berend van den Berg, die met contrabassist Erik Robaard en slagwerker Joost Kesselaar alweer even geleden het album New Horizons uitbracht. Niets nieuws onder de zon, maar wel een heel mooi en evenwichtig eerbetoon aan de jazzgroten die hen voorgingen.
Berend van den Berg kwam bij jazz uit, toen hij met de grondleggers van deze muzieksoort kennismaakte. Hij ontdekte de schoonheid van het samenspelen en van improviseren, maar evenzeer van arrangeren en componeren. Met die twee laatste ‘gaven’ voor ogen, besloot hij eens uit de begeleidingssfeer van vocalisten en blazers te stappen en met eigen composities de traditie van het ‘klassieke’ pianotrio te eren. Dat resulteerde in New Horizons, een titel die in dit verband voor zichzelf spreekt.
De tien stukken op deze cd zijn toonbeelden van de discipline die drie musici binnen een pianotrio moeten betonen. Als bas en drums zich dienstbaar aan de piano zouden opstellen, ben je snel uitgepraat. Maar als eenieder zijn individuele aandeel levert om de muziek naar het hoogste plan te tillen, dan wordt er niet alleen een beroep gedaan op de individuele speelkwaliteiten, maar ook op de flexibiliteit om het eigen ego te verkleinen ten dienste van het totaalconcept. En dát gebeurt op New Horizons volop.
Al bij de beginklanken van het openingsstuk One for B. word je de sfeer van het The Modern Jazz Quartet binnengetrokken. Tucht en schoonheid is het eerste wat je je daarbij bedenkt. Maar verderop laat het Berend van den Berg Trio horen dat bedeesde improvisaties, narratief samengesteld materiaal, bedachtzaam samenspel en het volgen van de bijna op liedjes lijkende verhaallijnen slechts kunnen voortkomen uit liefdevol vakmanschap en uitgebreide bestudering van wat de historie van de jazz heeft opgeleverd.
New Horizons is niet de definitie van de muziek waar het Berend van den Berg Trio voor staat. Wél de bevestiging dat we hier met schatbewaarders van doen hebben, die de jazztraditie op hun eigen, eerlijke manier, willen voortzetten.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Berend van den Berg Trio – New Horizons
Gutman Records
www.berendvandenberg.com
www.gutmanrecords.nl
Berend van den Berg – piano
Erik Robaard – contrabas
Joost Kesselaar – slagwerk
