JazzNu publiceerde een dezer dagen een interview met Fred Jacobs, een theorbespeler die zijn visie gaf op de ontwikkeling van de baslijn in muziek, van pakweg de barok tot heden. Hoe mooi sluit hier ‘Album’ op aan, een prachtig boek, zowel qua vormgeving als inhoud, met daarin opgesloten een intrigerende cd. Samengesteld door Ernst Glerum.
Album is een adembenemend document. Laten we dat maar meteen stellen. Het boek van Ernst Glerum is een fan-tas-tisch prentenboek, dat een groot deel van de kunstenaar die hij is, in beeld weergeeft. Hij noemt het zelf een ‘boek met tekeningen en muziek, avonturenboek, knip- en plakboek, plaatjesboek, vademecum, omnibus, schetsboek, luisterboek, biografie, verzamelband, getekend fotoalbum’. Wat in die opsomming ontbreekt is de ongekende intieme weergave van hoe een mens zijn leven leidt – en heeft geleid.
Want Album bevat composities en tekeningen die Ernst Glerum vanaf zijn achttiende creëerde. Het boek is uiterst doordacht en daar sluit de cd strak op aan. Het is opgedeeld in de hoofdstukken Zacht potlood, Inkt, Bomen, China, Trein, Achterbank, Bergen, Strand en Klare lijn. Elk van die hoofdstukken is gekoppeld aan muziek op de cd: het merendeel van de composities is van Ernst Glerum, de rest van Slam Stewart, Harry Barris, Guus Janssen, Misha Mengelberg, Michel Berger, Sean Bergin, Victor Youmans, Emilie Glerum en FM Vriend. In totaal gaat het om 23 muziekstukken.
De titels van de hoofdstukken geven in grove lijnen het leven van Ernst Glerum weer; het zijn zaken die hem bezig hielden/houden of ervaringen die hij met ons wil delen. Zoals een reis naar China, bezoek aan stranden of indrukken die hij in de trein onderging. Bergen, bomen, de manier waarop hij tekent zijn dan weer zaken die vast bestanddeel zijn van de uitbeeldingsdrift van beeldend kunstenaar Ernst Glerum.
Ernst Glerum is vooral bekend als contrabassist, maar hij is ook pianist. Op de contrabas sluit hij nauwgezet aan bij hetgeen is geschreven in de inleiding van deze recensie: de baslijn die zo belangrijk is in oude en hedendaagse muziek. Op contrabas is Ernst Glerum ronduit indrukwekkend, niet alleen op deze cd maar al vele decennia lang. Wie kan mooier een baslijn uitleggen dan deze man, zou je bijna zeggen.
Ernst Glerum speelt ook piano. Op Album in duet met zichzelf. Op een enkele uitzondering na wedijvert hij rechtstreeks met zijn kunsten op de contrabas. Soms neigt de muziek naar puur vermaak. Zoals bij het overbekende Tea For Two, waarop Ernst Glerums virtuositeit op de piano verrassend wordt vergezeld door aritmisch getik dat lijkt of het wordt veroorzaakt door tikken op een (thee)kopje. Maar in werkelijkheid de xylofoonklanken zijn van Emilie Glerum. Die met haar kleuterstemmetje ook nog even terugkeert op Jig Saw. Leuk, want het verstevigt de diversiteit van het geheel. Maar het levert ook een wat flets contrast op met de ronduit respect afdwingende passages die Ernst Glerum neerlegt op zijn contrabas.
Het album opent met Big Violin Fantasy: majestueus, dreigend vanuit de onderbuik van de contrabas. Heel even maar, want dan zet Slam Blues – van Slam Stewart – in. Verrassend hoe zo’n eenvoudig thema een enorme rijkdom meekrijgt door Ernst Glerums interpretatie op de ‘big violin’. En ook verrassend is de minimale bijdrage van Han Bennink, die op snaredrum het stuk Omnibus Sixtyfive rake accenten meegeeft.
Het prentenboek van Ernst Glerum is een intieme trip door zijn privéleven. Zijn tekenkunst is even afwisselend als zijn muzikantschap. En toont de muziek al veel van de ziel van Ernst Glerum, zijn tekenkunst doet dat helemaal. De potloodtekeningen, aquarellen, krijt-, inkt- en houtskooltekeningen zijn grotendeels impressies van mensen, studiemateriaal zo lijkt het. Aanzetten tot latere kunstwerken, die er misschien niet eens zijn gekomen, maar juist daaraan hun kracht ontlenen. Het zijn in seconden uitgedrukte tijdsbeelden, niet af, maar met ontzaglijke zeggingskracht. Precies zoals het leven van een mens ook in potlootlijnen is neergezet. Soms vet, andere keren uiterst dun.
Ernst Glerum heeft Album thuis opgenomen, behalve wat pianodelen die in het Bimhuis en conservatorium in Amsterdam zijn vastgelegd. Album is door zijn overrompelende emotionele inhoud echter veel meer dan huisvlijt. Het is echte kunst.
RINUS VAN DER HEIJDEN
ERNST GLERUM – ALBUM
Favorite Records
Ernst Glerum – contrabas, piano en beeldend werk
Han Bennink – snaredrum
Emilie Glerum – xylofoon en zang
Bij het boek/cd is een ingenieuze bouwplaat in karton voor een vleugel bijgevoegd
