Kika Sprangers behoort tot de jonge generatie jazzmusici die hard aan de weg timmeren. Dat zij daardoor een rijzende ster is, is een cliché, maar wel een dat zij door haar inzet en kijk op muziek elke dag verder uitbouwt. De 25-jarige alt- en sopraansaxofoniste leidt nu al een kwintet en Large Ensemble en houdt zich daarnaast ook nog bezig met componeren. Nadat zij in 2016 het conservatorium in Utrecht afrondde, was zij vooraanstaand lid van het Nationaal Jeugd Jazz Orkest en werd zij in 2018 benoemd tot Young Vip. Tournees door Indonesië en China volgden. Ze componeerde onder andere voor het strijkersensemble Pynarello en voor collega’s Jasper van Hulten en Wolfert Brederode. Tijdens haar gesprek met JazzNu viel voortdurend haar bevlogenheid en diepgang op en toonde zij overduidelijk aan hoe belangrijk de traditie van de jazz is voor jonge musici. Kika Sprangers kreeg het JAZZ-tafettestokje toegespeeld van Sanne Rambags, collega en vriendin die even hard aan de weg timmert.

Kika Sprangers: "De mooiste herinneringen heb ik altijd aan de eerste keer dat ik iets doe."
Kika Sprangers: “De mooiste herinneringen heb ik altijd aan de eerste keer dat ik iets doe.”

Waar ben je op dit moment mee bezig?
Ik heb net mijn nieuwe album Lumen gemixt. Een plaat met Martin Fondse en Jörg Brinkmann. Vanaf september ga ik in TivoliVredenburg in Utrecht van start met het project Nieuwe Makers. Opeens heb ik het na de coronabeperkingen weer druk. Leuk, om snel weer te spelen. Je kunt niet vanuit angst leven, daarom is het moeilijk om iets voor te bereiden. En laat ik alles maar over me heen komen. Ik heb veel bewondering voor hoe mensen kunnen schakelen.

Welke herinneringen aan je carrière zijn je het dierbaarst?
De momenten waarop alles samenviel. Dat is magisch. De mooiste herinneringen heb ik altijd aan de eerste keer dat ik iets doe. Het Nationaal Jeugd Jazz Orkest voor de eerste keer, het Bimhuis toen ik daar voor de eerste keer optrad en ook het North Sea Jazz Festival.

Waarom doe je graag wat je doet?
Omdat wat ik doe, mij heel gelukkig maakt. Tijdens de coronacrisis merkte ik wie ik ben. Ik word gelukkig van spelen en van muziek delen. Optredens zijn daar een belangrijk onderdeel van, ik ben geen kluizenaar. Muziek is zo onbeschrijflijk mooi, zij kan heel veel dingen overstijgen. Ik ben dankbaar dat ik dat mag overbrengen.

Wanneer is je passie voor jazz ontstaan?
Mijn vader gaf me als kind een compilatie-cd met jazzsaxofonisten. Met Cannonball Adderley en John Coltrane. Toen ik een jaar of 12, 13 was, nam hij me mee naar het North Sea Jazz Festival. We hadden sowieso thuis veel muziek. Mijn vader was gitarist/zanger, niet per se in de hoek van de jazz. Hij heeft me kennis laten maken met funk, reggae, soul en pop. Mijn moeder inspireerde me ook. In Nijmegen gingen onder leeftijdgenoten jazzplaten rond, als een soort estafettestokje. Ik ontdekte zo nieuwe muziek en ook dat een bassist heel andere dingen doet dan ik. Nijmegen heeft een heel goede scene.

Ik was acht, negen jaar toen ik de saxofoon oppakte. Drie jaar later kwam het besef dat ik daar mee wilde doorgaan. In die periode had ik al les. Kort daarna ontstond die passie, dat vuur. Op de muziekschool en in bandjes was ik de enige blazer. Mocht daarom soms een solo doen. In het begin was ik erg gefocust op funk; als het maar groovede. Maar in jazz heb je meer vrijheid en mogelijkheden.

Kika Sprangers: "Ik word gelukkig van spelen en van muziek delen."
Kika Sprangers: “Ik word gelukkig van spelen en van muziek delen.”

Van welke ontwikkeling in de jazzgeschiedenis had je onderdeel willen zijn?
Ik denk van de jaren vijftig van de vorige eeuw. Maar ik vind het moeilijk om een periode aan te wijzen. Elke stroming in de jazz heeft iets doorbroken. Wayne Shorter heeft veel voor mij betekend. Met jazzrock heb ik minder. De jaren twintig vond ik ook fantastisch en ik ben ook blij met de tijd waarin ik leef. Nu kan er veel en gebeurt er veel. Ik persoonlijk vind het fijn dat ik kennis heb van de geschiedenis van de jazz. Daarom is het moeilijk een antwoord te kiezen voor deze vraag.

Wat is het bizarste dat je ooit mee hebt gemaakt tijdens een concert?
Tijdens een concert in Indonesië voelde ik afstand tot het publiek. Na afloop kwam er een hele rij mensen onwijs enthousiast op ons af. Dit had ik nog nooit ervaren, zo bizar en te gek. Ook maakte ik eens mee tijdens een concert met Joost Lijbaart dat twee mensen opstonden. Zij vonden het te somber, konden de muziek niet meer aan. Dat vond ik heel erg. Ik probeer mensen te raken met emotie. Als die niet binnenkomt, maakt me dat heel kwetsbaar. Want wat ik ben dat speel ik.

Waar vind je inspiratie?
Dit klinkt misschien sterk, maar door niet-muzikale zaken. Ik raak geïnspireerd door dingen om me heen. Of dat nu kunst is of iemand die op straat loopt. Sinds corona lees ik veel, dan hoor ik soms muziek bij die verhalen. Ik omring me graag met mensen, daar word ik creatief van. Als ik moet componeren, heb ik eerst een blanco vel in mijn hoofd. Voordat ik begin ga ik een dag naar een museum of ik ga wandelen. Er is dan sprake van een soort leegte, waar zaken uit ontstaan. In de coronatijd heb ik ook veel gepuzzeld. Geweldig! Anderen doen aan yoga, puzzelen geeft mij rust en is een stabiele factor. En ja, concerten, theater en boeken geven mij ook inspiratie.

Wat is het spannendste dat je ooit hebt ondernomen?
De eerste tournee naar China, die ik zelf had geregeld. Ik was daar verantwoordelijk voor de band. Ook een auditie in Zwitserland bij Wolfgang Muthspiel was erg spannend. Ik was omringd door musici die ik geen van alle kende. En natuurlijk is elk concert spannend.

Welk muziekstuk of album heeft voor jou een speciale betekenis?
Met de ECM-plaat Mette Henriette van de gelijknamige Noorse saxofoniste heb ik gelééfd. Toevallig sprak ik Sanne Rambags erover, zij had een deel van die plaat op repeat staan. De muziek op dit album is super filmisch, met mooie stiltes en super cool. Het is een dubbel-cd waarop Mette speelt met een trio en een kwintet.

Kika Sprangers: "Ik probeer mensen te raken met emotie. Als die niet binnenkomt, maakt me dat heel kwetsbaar. Want wat ik ben dat speel ik."
Kika Sprangers: “Ik probeer mensen te raken met emotie. Als die niet binnenkomt, maakt me dat heel kwetsbaar. Want wat ik ben dat speel ik.”

Wat neem je altijd met je mee?
Mijn saxofoons, ook als ik ze niet nodig heb. Als ik bijvoorbeeld naar mijn ouders ga.

Welke actualiteit heeft je aandacht?
Door Covid-19 ben ik wakker geschud. Ook door Black Lives Matter. Gisteren dacht ik hoe het nu verder moet met de culturele sector. In de actualiteit gebeurt heel veel wat me bezig houdt. Ik probeer daar telkens een standpunt bij in te nemen. Ik ben ook in de vluchtelingenproblematiek gedoken. Ik geloof er in dat je altijd in gesprek moet blijven. Hoe kunnen we samen zaken veranderen, niet tegen elkaar in.

Wie is je grote voorbeeld buiten de jazz?
Ik ben de biografie van Simone de Beauvoir aan het lezen. Het is heel mooi hoe zij in haar tijd een krachtige visie en mening naar buiten bracht en tegelijk op zoek ging om alles te bevragen. Het kinderboek Ronja de roversdochter van Astrid Lindgren is me altijd bijgebleven. Ik draag het altijd bij me.

Wat intrigeert je aan je instrument?
Zowel de alt- als de sopraansaxofoon zijn verschillend. Op de sopraansax kun je fluisteren en shockeren. Een alt is heel fluïde, ik heb lang gezocht naar de goede klank. Hij komt heel dichtbij de menselijke stem, waar ik altijd probeer die zo dicht mogelijk te benaderen. Ik heb het gevoel dat ik nu mijn eigen sound heb gevonden. Op de sopraansax had ik dat geluid veel eerder. Ik luister overigens wel meer naar tenorsaxofoons, maar die matchen op een of andere manier niet met mij. Ik kom uit de scene van Piet Noordijk. Ik speel op dezelfde altsax en mondstuk als Piet.

Wat heb je geleerd van je muziek?
Om altijd integer en oprecht bij mijn eigen verhaal te blijven en daarin te blijven geloven. Dan pas kan mijn spel floreren. Zo gaat het ook als ik mijn eigen muziek schrijf.

Wat wilde je vroeger altijd worden?
Balletdanseres. Toen ik saxofoon ging spelen, moest ik van mijn moeder kiezen. Ik was op 14-, 15-jarige leeftijd meer bezig met muziek dan met ballet. Sinds kort ben ik weer gaan dansen, nu flamenco. Ik doe het meer als hobby.

Wanneer ervaar je de vrijheid te falen?
Als ik improviseer. Dat is een constante zoektocht naar verbinding. Als je je bij mensen goed voelt en er is sprake van chemie, dan kan het eigenlijk niet misgaan. Improvisatie is een moment in de tijd en tegelijk tijdloos. Als je vrijheid voelt, kun je falen heel veel vrijheid geven.

Kika Sprangers: "Improvisatie is een moment in de tijd en tegelijk tijdloos."
Kika Sprangers: “Improvisatie is een moment in de tijd en tegelijk tijdloos.”

Welke ontwikkeling in de jazz juich je toe?
Wat jonge jazzmusici nu aan het doen zijn. Je hoeft niet meer in generaties te denken. Ieder speelt met iedereen. Het is heel mooi om te zien hoeveel verschillende dingen er spelen, hoe men elkaar in de gaten houdt en bewondert. De gedrevenheid en ‘eagerness’ van de jonge musici die zich nu uiten, is prachtig.

Met wie werk je graag samen?
Ik houd ervan in grote groepen te spelen. Het is moeilijk namen te noemen. Op dit moment werk ik graag samen met Martin Fondse en Jörg Brinkmann. En met Chris Weeda, die precies weet hoe mijn sax klinkt. Mijn eigen kwartet voelt als een soort familie, deze musici dagen mij zo uit. Ik heb zoveel kansen mij te ontwikkelen in vele groepen.

Welke dromen liggen nog voor je?
Ik droom altijd, zal zo wel blijven, denk ik. Er is al veel uitgekomen, realiseer ik mij. Ik wil me nog meer verdiepen in mijn spel en composities. Een nóg beter verhaal vertellen. Het Metropole Orkest doet altijd wat met me. Ik hoop in de toekomst wat met hen te ondernemen. De internationale tournees naar China en Indonesië waren een enorm cadeau. Ik hoop die vaker te kunnen doen.

Aan wie geef je het JAZZ-tafette stokje door?
Aan Willem Romers. Ik vind hem een unieke drummer, met een bijzonder dynamisch spel en een mooie sound. Hij speelt nu een aantal jaren in mijn kwintet en heeft net zijn eerste single uitgebracht. Ik denk dat hij mooie antwoorden gaat geven op de vragen van de JAZZ-tafette, omdat ik zijn muzikantschap en visie op muziek bewonder.

RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA KESSELS

 

www.kikasprangers.nl

 

Previous

Fred Jacobs legt verband oude en nieuwe baslijn bloot

Next

Ernst Glerum etaleert zijn complete kunstenaarschap

Lees ook