Zoals het een creatieve kunstenaar betaamt, sloeg Paul van Kemenade een nieuwe weg in – de zoveelste – door zijn samenwerking met Budha Building. De nieuwe cd ‘Russian Roads’ geeft daar een overtuigend bewijs van.
Paul van Kemenade is altsaxofonist, dat weten we al ruim veertig jaar lang. Budha Building, pseudoniem voor Hans Timmermans, is multi-instrumentalist en minder bekend. Ze hebben één gemeenschappelijke deler: beiden zijn immer op zoek naar nieuwe uitdrukkingsmogelijkheden en die zucht naar avontuur bracht hen op elkaars pad. De daaruit voortvloeiende samenwerking verliep pijlsnel en voerde hen onder meer voor duo-optredens naar Rusland. Daar werden de ingrediënten verzameld voor hun cd Russian Roads.
Budha Building is ook elektronicakunstenaar. Met een compleet leger aan elektronica en computers om zich heen schept hij klankwerelden die zich bewegen tussen etnische-, ambient- en filmklanken – en alles wat zich daartussen kan bevinden. In grove lijnen zou je kunnen stellen dat het elektronicapotentieel van Budha Building een heel orkest in zich bergt en dan nog wel een met onbegrensde mogelijkheden.
Dat is voor creatieve musici een hele uitdaging. Eén die zij met het grootste plezier willen aangaan. Paul van Kemenade deed het en maakte daarmee een nieuwe stap in een carrière die bol staat van samenwerkingen: van een harmonieorkest tot een barokensemble en van flamenco tot Afrikaanse jazz. Kniesoren zouden kunnen zeggen dat samensmeltingen van jazz en elektronische muziek zich al decennia lang hebben ontwikkeld. Dat is zo, maar die van Van Kemenade-Budha Building voegt nieuwe elementen toe.
Al bij het openingsstuk van Russian Roads, genoemd naar de plaatsnaam waar het is opgenomen, Koersk, legt Budha Building de voedingsbodem voor Van Kemenade bloot. Als een warm kloppend mensenhart legt een zware bastoon het tapijt voor een uit duizenden herkenbare Paul van Kemenade. Met zijn felle, doordringende, veeleisende altgeluid. Majestueus boven het elektronicamagazijn van Budha Building uitstijgend.
Zo gaat het een hele – helaas maar 36 minuten durende – cd door. Daarop vijf stukken met naast Koersk andere Russische plaatsnamen: Lipetsk, Voronez, Orjol en Belgorod. Plekken waar het duo ware triomtochten onderging, voornamelijk ingericht door jeugdig publiek.
Russian Roads is een nieuwe mijlpaal in het oeuvre van Paul van Kemenade. Klinkt afgezaagd, maar zo is het nu eenmaal. De man die elke uitdaging aandurft, bindt hier de strijd aan met de alles oppeuzelende moloch die muzikale elektronica in feite is. De improvisaties van beide musici zijn niet gericht op aftroeven. Luister vooral naar de ondergrond, daar kruipen als aardwormen, kleine, uitgekiende details, die het totaalgeluid ornamenteren als zelden gehoord.
De klankvelden van Budha Building zijn eindeloos. Ze zijn soms onheilspellend, duister en onvoorstelbaar. Om dan weer als zelfstandige eenheden vreugde, levenslust en vooruitgang uit te beelden. Daaroverheen wandelt de eenzame kluizenaar Paul van Kemenade, die het allang niet meer moet hebben van stoere mannetjesputterij. Maar veel liever zijn ongekende meesterschap, wortelend in de diepste rijkdom van de jazzgeschiedenis, ten toon spreidt. Daarbij maakt het niet uit of bedachtzaamheid of woestheid voorbij komen, het is hem allemaal om het even. Luister naar het langste stuk van de cd, Lipetsk en dan vooral naar de laatste – pakweg – drie minuten. Hoe Van Kemenade hier in zichzelf gekeerd een ongekend einde aan breit, is ware magie.
RINUS VAN DER HEIJDEN
BUDHA BUILDING/PAUL VAN KEMENADE – RUSSIAN ROADS
Kemo 025
Budha Building a.k.a. Hans Timmermans – live elektronica en audio-manipulaties
Paul van Kemenade – altsaxofoon
www.paulvankemenade.com
www.budhabuilding.com
