Drie musici in een immense locomotiefhal. Wat microfoons, luidsprekers, dertig man publiek én een opnametechnicus. Dat waren de omstandigheden waarmee Jacqueline Hamelink, Aart Strootman en Stevko Busch de cd ‘Derelict’ opnamen. Het resultaat is fascinerend.
In Tilburg was ooit een Hoofdwerkplaats van de Nederlandse Spoorwegen gevestigd. Van 1868 tot 2011 werd er dieselmaterieel onderhouden en gereviseerd. De NS verkocht het immense terrein bij het centraal station na sluiting aan de Gemeente Tilburg. Die is het nu volop aan het ontwikkelen. De Spoorzone, zoals het één kilometer lange terrein wordt genoemd, biedt vooral plek aan kunstenaars en musici. Daarnaast gaan horeca en mediabedrijven de nieuwe ‘hot spot’ van de stad vervolmaken.
De Tilburgse celliste Jacqueline Hamelink vatte het plan op de gigantische afmetingen van de lege locomotiefhal op het terrein als opnamestudio te gaan benutten voor een nieuwe cd. Zij nodigde gitarist/componist Aart Strootman en pianist Stevko Busch uit om haar idee mede te verwezenlijken. Jacqueline Hamelink had met beiden al opgetreden, Strootman en Busch spelen hier voor het eerst met elkaar. Zonder enige voorbereiding of afspraken vooraf begon het trio op 9 september 2016 aan tweemaal drie kwartier muziek, waarvan ruim vijftig minuten op deze cd Derelict is uitgebracht.
Het meest bijzondere aan dit drieste plan was de uitbuiting van de akoestiek van de lege hal. Hetgeen ook het meeste risico inhield, want hoe zouden drie nietige instrumenten in deze bovenmaatse ruimte zich overeind houden? Alleen al de galm was een vijand die moest worden bestreden. Maar tegelijk was de afwijkende akoestiek onderdeel van de muziek: de stem van de hal was het element waar alle drie de musici mee speelden. Dat dit zo knap is geregistreerd komt voor rekening van opnametechnicus Kees van de Wiel, die met microfoons vlak bij de musici en andere microfoons die in de ruimte waren opgesteld erin is geslaagd de klankkleur van een concertzaal te benaderen. Elk detail is onverbiddelijk hoorbaar.
Derelict is hiermee een biologerend project geworden. Al bij de eerste klanken hóór je de ruimtelijkheid van het gebouw plus de wijze waarop de uitvoerders haar in hun muziek incorporeren. Ze schromen niet om stiltes in te lassen, naast passages waarin het lijkt alsof er in de hal nog altijd aan locomotieven wordt gewerkt. Traag voortkruipende kamermuziek verheft zich langs elektronische wegen, die zich verbazend mooi verhouden tot de akoestische klanken. Met dank aan de geluidseigenschappen van de speelplek en vooral de kunde van de uitvoerders om deze zo tot klinken te brengen.
Derelict bevat acht composities. Op de cd-hoes zijn de titels met symbolen weergegeven maar in letters uitgedrukt bestaan ze als Portal, Dotted Stairs, Paper Kyte en Sun. Ze zijn geen synoniemen voor wild uitpakkende improvisaties, integendeel. De improvisaties zijn bedachtzaam, kleurrijk en fantasievol. Omdat de muziek in één keer werd vastgelegd zijn dit bestanddelen die de kwaliteit van het gebodene naar een hoog niveau tillen. Aan celliste Jacqueline Hamelink kun je afhoren hoe zij gelouterd is door haar samenwerking met vooral podiumkunstenaars, aan gitarist, componist en muziektheoreticus Aart Strootman dat hij de welverdiende winnaar is van de Gaudeamus Award 2017 en aan Stevko Busch dat hij nog veel meer in zijn mars heeft dan duoconcerten met Paul van Kemenade. Het trio levert met Derelict een stukje geschiedschrijving af en een klankwereld af die betovert en het begrip tijd naar de achtergrond verdringt.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Hamelink / Strootman / Busch – Derelict
Sounding Bodies
Jacqueline Hamelink – cello
Aart Strootman – gitaar
Stevko Busch – piano
