Twee vrienden die elkaar al pakweg zo’n dikke twintig jaar kennen en in deze barre coronatijden frisbee met elkaar zijn gaan spelen. In figuurlijke zin, want de schijf waarmee je dit spel speelt, vervingen ze door muzikale ideeën. En zo ontstond de cd ‘Frisbee’.
Een mooie en effectieve manier om een titel aan een cd mee te geven. En dan vooral als je weet hoe Frisbee tot stand is gekomen. Violist Oene van Geel en saxofonist Tom van Dyck kennen elkaar vanaf hun conservatoriumtijd en zijn nadien elkaar altijd blijven volgen. Vanaf 1999 echter hadden ze niet meer met elkaar samengespeeld. Middenin de Covid-19-ellende hadden de twee weer eens contact met elkaar. In slechts drie weken volgde de invulling van Van Geels voorstel: “Zullen we eens wat geluidstracks naar elkaar toe sturen en kijken wat we er mee kunnen?”
“De daaropvolgende weken barstte – via het internet – een cascade aan ideeën en creativiteit los”, legt Oene van Geel uit. “Zonder dat het de bedoeling of een plan was, bleek in week drie dat er meer dan genoeg materiaal was ontstaan voor een album. Eigen werk was vanzelfsprekend, zowel ik als Tom componeren en spelen veel, steeds met een stevige voet in de jazz, kamermuziek, groovende pop en vrije improvisatie.”
Het gebruik van het woord ‘cascade’ is niet overdreven: internet leverde andere ideeën op dan live-ontmoetingen, heel andere. Geen wonder, want elkaar van op afstand suggesties toespelen en daar dan op anticiperen, gaat gelijk lopen met het idee van een frisbee: je moet er op alle mogelijke manieren voor zorgen dat de schijf de grond niet raakt. En daarvoor moet je in razende vaart duiken, lopen en springen…
En dat doen de twee. Hun inspanningen hebben geresulteerd in ongrijpbare stukken, die barsten van de diversiteit, immer blijven boeien en de luisteraar vaak op het verkeerde been zetten. De mengeling van muziekstijlen verloopt volstrekt organisch, kamermuziekachtige passages voegen zich naar vrije improvisaties en lichtjes het gehoor koesterende popachtige dingetjes blijken toch heel wat meer jazzelementen bevatten dan je in eerste instantie zou denken.
De cd opent met Kenzo Swirling, waarin Oene van Geel een vrolijk, maar dwingend repetitief motiefje neerlegt en Tom van Dyck rustig blazend aansluit. Een lichte proeve van wat de cd gaat brengen: intensief en gedegen samenspel, gebaseerd op vrije improvisaties en het onderzoeken en neerleggen van velerlei klankkleuren. Zoals gezegd laten Oene van Geel en Tom van Dyck zich niet gemakkelijk in een keurslijf persen. Daarvan getuigt het tweede stuk Three to Tango, dat weldadig klassiek aandoet maar zoals de titel al doet vermoeden, ook suggesties naar tango in zich heeft. Een vingerwijzing derhalve die verder reikt dan vrijblijvende impressies en de gehele cd blijft regeren.
In twee stukken is de hulp van gasten ingeroepen: Oguz Büyükberber op synthesizer en Mark Haanstra op contrabas. Een mooie keuze, maar geen noodzakelijke. Want Tom van Dyck en Oene van Geel zijn samen zo sterk dat hun samenspel op Frisbee de muziek boven alle niveaus uit tilt. Temeer ook omdat beiden diverse instrumenten bespelen die voldoende kleur in de tien composities brengen. Luister maar eens naar Matric Hip Hop, waarop Oene van Geel als een razende tekeer gaat op zijn cajón. Rustig aan, Oene, zou je zeggen: denk aan je vingers, je moet ook nog verder op je violen.
RINUS VAN DER HEIJDEN
OENE VAN GEEL EN TOM VAN DYCK
FRISBEE
Zennez Records
Oene van Geel – altviool, quinton (vijfsnarige viool), cello, percussie en stem
Tom van Dyck – sopraan- en baritonsaxofoon en EWI
Oguz Büyükberber – modular (synthesizer)
Mark Haanstra – contrabas
