Er zijn weinig saxofonisten die uitsluitend een baritonsaxofoon aan hun mond zetten. Meestal hebben ze er nog een instrument uit de saxofoonfamilie bij. Rik van den Bergh is er een van. Het ligt voor de hand dat de keuze voor één instrument een zekere specialisatie in de hand werkt. Bij Rik van den Bergh is daar zeker sprake van. Op het album ‘Is That So’ fladdert hij als een onbekommerde vogel zelfbewust en inventief door de hardbop.
Is That So is de nieuwste plaat van Rik van den Bergh. Voor de invulling ervan heeft hij gekozen voor een eerbetoon aan Duke Pearson, een Amerikaanse pianist, componist, arrangeur en producer, die in 1980 op 48-jarige leeftijd overleed. Hoewel Pearson tamelijk bekend werd door zijn werkzaamheden voor het Blue-Notelabel, is hij voor velen een onbeschreven blad. Niet voor Rik van den Bergh dus, die hij volgens zijn toelichting op het album ging bewonderen, toen hij Pearsons aandeel hoorde op platen van Cannonball Adderley, Stanley Turrentine, Thad Jones, Pepper Adams en Donald Byrd.
In de liner notes van Is That So schrijft Rik van den Bergh ook nog waaróm hij Duke Pearson zo hoog acht. Vanwege zijn sterke melodieën bijvoorbeeld, maar ook vanwege zijn harmonieën, die altijd improvisaties toestaan. Zijn stukken wortelen immer in de blues, in het American Songbook en in het hardbopvocabulaire. Een handvol overtuigende redenen om nieuwsgierig te raken naar de manier waarop de in Breda geboren Van den Bergh (1950) zijn eerbetoon aan Duke Pearson vorm geeft.
Is That So is uitgebracht op een bijzonder smaakvol uitgegeven elpee, die acht stukken bevat. Alle van de hand van Duke Pearson, die Rik van den Bergh omschrijft als ‘een in zijn tijd “heavy cat” van wie ik denk dat hij dat nog altijd is, dus laten we die reus maar eens eren’. Pearson componeerde en arrangeerde voor allerlei bezettingen, Van den Bergh heeft zijn muziek ‘terug gebracht’ voor zijn eigen kwartet. En dat pakt prachtig uit.
De baritonsaxofoon kan al het Pearsonmateriaal met gemak aan. Dat ligt uiteraard aan de technisch begaafde bespeler ervan, maar ook aan de wijze waarop de acht stukken zijn ingedikt en geschikt gemaakt voor deze kleine bezetting. De baritonsaxofoon wordt tot in de verste uithoeken onderzocht en dat levert uiteraard een breed en imposant klankbeeld op, Piano, contrabas en slagwerk presenteren zich weliswaar als ritmesectie, maar maken zich nergens ondergeschikt aan de solerende baritonsax. Deze viereenheid zoekt zijn heil in vindingrijke variaties in harmonie en ritme, die niet alleen de muziek sprankelend houden, maar swingen als niets anders en laten horen dat hardbop nog altijd springlevend is.
De keuze van het repertoire dat op Is That So is neergelegd is uiterst consciëntieus. Neem het stuk Bunda Amereia, een bossa nova die de karakteristiek van een bepaalde autobus in Brazilië beschrijft. Als je dan weet dat de grondtoon van de melodie en de harmonie van de A-delen van het stuk terug grijpen op Take The A Train van Billy Strayhorn, dan kun je de jazzgeschiedenis en haar belangrijkste vertegenwoordigers ervan toch geen beter eerbetoon schenken?
RINUS VAN DER HEIJDEN
RIK VAN DEN BERGH
IS THAT SO
Zennez Records
Rik van den Bergh – baritonsaxofoon
Timothy Banchet – piano
Steve Zwanink – contrabas
Sander Smeets – slagwerk