‘Equanimity’ is een geestesproduct van de in Hongarije geboren, maar in Nederland residerende tenorsaxofonist Viktor Haraszti. Hij is duidelijk een representant van de nieuwe generatie musici die zich op alle noodzakelijk vlakken van het muzikantenleven middels het DIY (Do It Yourself)-principe manifesteert: hij doet nagenoeg alles zelf.
Haraszti is een multi-instrumentalist, producer (vaak een inhoudsloze term maar hetgeen in dit geval betekent dat hij zijn muziek op een specifieke, eigen verkozen manier vormgeeft) en geluidstechnicus. Als kind begonnen op de klarinet na een poging piano te spelen, studeerde hij op z’n achttiende af van het Bela Bartok Conservatorium in Boedapest om daarna in Utrecht cum laude af te studeren. Nu maakt dat allemaal op ondergetekende erg weinig indruk want scholen maken musici niet per se beter.
Zijn sprookje Equanimity, zoals hij het in dit geval wil vertellen, bestaat uit een intro, zeven hoofdstukken en een epiloog. Het woord betekent gelijkmoedigheid en staat voor een status van stabiel en kalm bewustzijn van lichamelijke gewaarwordingen, gedachten en emoties. Het is maar dat je het weet.
Op dit album is de mix van tekst-spoken word, elektronica, jazz en alles wat er tegenaan schuurt ruimschoots aanwezig. Haraszti’s tenorsaxofoon (en klarinet)spel met duidelijke Hongaarse wortels, is niet specifiek vernieuwend en hoewel gebaseerd op de grote invloed van de Amerikaanse saxlegende Michael Brecker en in dit geval ook de Noor Jan Garbarek, heeft hij voor dit album toch een heel fris en inventief spelconcept ontwikkeld. Zijn spel is wat rauwer dan dat van zijn grote voorbeelden. De solo’s zijn sterk en af en toe lekker virtuoos ruig. Verwacht geen heel grote interactie qua improvisaties want de gedubde solo’s zijn goed doorwrocht en soms bij met name de EWI (elektrische saxofoon) klinkt in de uithalen zelfs qua frasering de lyriek van Pat Metheny door.
Er is duidelijk ruimte en tijd geweest voor intensieve productie bij dit conceptalbum. Bij tijd en wijle is de vrijheid in de muziek erg aansprekend zoals in Chapter Two in de bijna free-jazzcombinatie met drummer Dave King (The Bad Plus). In Chapter Five met Marshall Curtly en de elektronica, is het groovend en licht soms zelfs enigszins slick, maar het gaat nergens over het randje. De gedubde (over elkaar in lagen opgenomen) blazersarrangementen zijn krachtig en soms abstract. De teksten van de nu Italië wonende Amerikaanse spoken-word-artieste Lisa Marie Simmons die geboren is in Colorado Springs (USA) en in de jaren negentig ook in Amsterdam resideerde, gaan onder meer over de impact die de Covid-19-periode op ons mensen heeft in de vorm van de zoektocht naar verbinding. Haar stem is helder en duidelijk en past prachtig in het hele concept van de muziek. Het blijft bijzonder hoe sterk de stem binnen de muziek zijn plaats inneemt.
Equanimity is een album dat de eclectische kant van Viktor Haraszti goed laat zien. Het belooft wat voor de toekomst, want hij is als musicus eigenwijs, weet daarnaast echt een heel goed albumgeluid te maken en gaat creatief om met zijn invloeden, zonder teveel te kopiëren. De reis van de ontwikkeling van een musicus is altijd fascinerend. In welke vorm ook komen de wortels en invloeden gedurende een carrière naar boven en maken elke volgende artistieke stap interessant.
Hoe de muziek van Equanimity live uitgevoerd moet gaan worden lijkt mij een heel grote uitdaging. Het geschreven materiaal leent zich uitstekend voor verder muzikaal onderzoek en doorontwikkeling. Dat wordt spannend.
ERIC VAN DER WESTEN
VIKTOR HARASZTI (VIO) – EQUANIMITY (A FUTURISTIC JAZZ TALE)
Eigen beheer (via Viomusic.art)
Viktor Haraszti – tenorsaxofoon, EWI, klarinet, fluit, bansuri, keyboards, TC-performer en vocalen
Lisa Marie Simmons – stem
Marshall Curtly – handdrums, elektronische drums, percussie
Dave King – drums
Eric van der Westen is (jazz)musicus. Hij bespeelt contrabas en basgitaar. Daarnaast is hij componist, bandleider, workshopleider en concertorganisator. Tevens is hij directeur van het festival Better Get Hit.