John Coltrane en Ornette Coleman luisterden in de jazzhemel naar het album ‘Sunday At De Ruimte’. Ze luisterden zeer intensief en bromden samen instemmend dat het erg goed was wat ze hoorden van het kwartet Warelis, Rosaly, Lumley en Dikeman. De vier musici kregen ter goedkeuring het stempel Ware Erfgenamen van de Jaren ’60.
Natuurlijk onzin, die jazzhemel bestaat niet. Net zomin als het keurmerk Ware Erfgenamen van de Jaren ’60. Coltrane en Coleman bestonden wel degelijk. Beiden beleefden in de jaren zestig hoogtepunten in hun vaak baanbrekende werk, mede in de stroming die free jazz heet. Coleman maakte al in 1961 met een dubbelkwartet het album Free Jazz. Coltrane deed hetzelfde ‘pas’ in 1965 op het Impulse-label met het album Ascension. Beide saxofonisten waren overigens niet de enige smaakmakers, wel zeer toonaangevend tijdens de hoogtijdagen van de free jazz. Bijvoorbeeld Sam Rivers, Cecil Taylor, Pharoah Sanders, Albert Ayler en Anthony Braxton konden er ook wat van.
Dat van die jazzhemel en het stempel en die historische context van het album Sunday At De Ruimte zijn bedoeld als waardering voor het kwartet Warelis, Rosaly, Lumley en Dikeman. Woorden schieten te kort om afzonderlijk de vier stukken op de cd ook maar enigszins te kunnen beschrijven. Het gaat om het geheel.
Wat deze pianist, slagwerker, bassist en saxofonist laten horen in de live opgenomen nummers Juniper Fields, Masquerade Charade, Lake Perfidy en Post War Fiction getuigt van een hoog niveau vrije improvisatie, die bij luisteren en opnieuw luisteren van voor tot achter intrigeert. Zelfs vanaf een schijfje. Voor wie bij het optreden zelf was, moet het helemaal uiterst enerverend zijn geweest.
De balans tussen de musici is voorbeeldig. Ze reageren adequaat en spannend op elkaar. Niemand van de vier gaat het pad van de egotrip op. Geen ijdeltuiterij. Het geluid van de opname laat horen dat De Ruimte niet zo ruim is als de naam suggereert. De luisteraar zit eerste rang bij dit concert, omdat de opname tamelijk intiem klinkt.
Het kwartet Warelis, Rosaly, Lumley en Dikeman heeft met het album Sunday At De Ruimte een nieuwe standaard voor free jazz neergezet waarvoor je hen kunt prijzen.
JAN BOL
MARTA WARELIS, FRANK ROSALY, AARON LUMLEY, JOHN DIKEMAN
Sunday at the Ruimte
Tractata / DoekRAW / Toondist
Marta Warelis – piano
Frank Rosaly – slagwerk
Aaron Lumley – contrabas
John Dikeman – tenorsaxofoon
