Als je enkele jaren geleden sprak over het bezoeken van een concert van Gatecrash dan hoorde je vaak de verzuchting: treden ze dan al weer op? Dit was een bevooroordeelde opmerking, want de groep rond trompettist Eric Vloeimans bezit de onnavolgbare capaciteit om zich tijdens elk concert opnieuw te ontpoppen. Nu Gatecrash nog maar sporadisch optreedt, mag je een extra veiligheidsriem omgespen: het speelplezier reikt bij de vijf bandleden nog torenhoger, de fantasie lijkt tot het oneindige opgerekt en het spelpeil is ongekend. Het fabuleuze concert in Paradox in Tilburg, was er de imposante weergave van.
Gatecrash opent al een aantal jaren het concertseizoen van Paradox in Natuurtheater Oisterwijk. Dit jaar werd het kwintet op de tweede dag van de seizoenopening weer onthaald binnen de muren van het muziekpodium. In een stampvol Paradox ontrolde zich een concert op topniveau. Gatecrash presenteerde zich als vijf volle neven van Tita Tovenaar, die al het mogelijke en tevens onmogelijke voor elkaar kregen.
KLANKLANDSCHAP
Het concert begon mysterieus. Als een klanklandschap dat bijna ongemerkt vergleed in jazz. De basgitaar van Gulli Gudmundsson en het slagwerk van Jasper van Hulten strekten zich uit onder de aanvankelijk diffuse klanken van gitaar, trompet en Fender Rhodes. Als je het over tovenaars hebt, zou je de twee begeleidingsinstrumenten kunnen zien als boze geesten, die evenwel genegen waren de juiste weg te wijzen en die begaanbaar te maken om bij een majestueus fort te geraken. Waar elk instrument de kasteelheer was. In dit openingsstuk Air Chair van Eric Vloeimans, dat hij kruidde met een vleugje Gregoriaans, bloeide Gatecrash vanaf de eerste noot open en gaf het een kijkje wat de rest van de avond was te verwachten: een onafzienbare wei met veldbloemen in ontelbare kleuren.
De eerste van meerdere krankzinnige gitaarsolo’s van Jorrit Westerhof werd opgediend in Thunderbirds. De opstap naar Don’t Be Sorry had niet groter kunnen zijn. Het stuk leek op Zuid-Amerikaanse amusementsmuziek uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, met gitaarwerk als dat van Duane Eddy en een krachtige trompetsolo, waar de in die tijd triomfen vierende trompettist Herb Alpert wel heel erg bleek bij afstak.
Gatecrash is volledig op elkaar ingespeeld. De trompet van Eric Vloeimans kreeg bij momenten de Fender en elektronica van Jeroen van Vliet als schaduw mee, maar evengoed waren zij dikke maten. In Albuquerque van Van Vliet begon hijzelf als een soort rhythm&blues-organist om zijn plek snel af te staan aan Jasper van Hulten. Waar drummers op zulke momenten tekeer gaan als de voormannen van een slopersbedrijf, zit het bij Jasper van Hulten in detailvorming, warmbloedigheid en verholen kracht, die onherroepelijk uitmondt in serene schoonheid.
En dan was er nog basgitarist Gulli Gudmundsson, de onwrikbare ritmemachine. In GG, Jeroen van Vliets eerbetoon aan zijn collega, legde de basgitarist een bedding, die met eenduidig slagwerk opnieuw ruimte gaf aan een weergaloze gitaarsolo van Jorrit Westerhof. En de basgitaar dezelfde razendsnelle vingerzettingen over zich heen kreeg.
CONCIERTO DE ARANJUEZ
Hoogtepunt stapelde zich op hoogtepunt. The Sad Toreador draaide uit op een duel trompet-gitaar. Je hoorde verre echo’s van het Concierto de Aranjuez van Joquín Rodrigo, maar bovenal de strijd tussen stier en toreador. Waarbij je niet wist of de stier huisde in de trompet of de gitaar. Topper van het concert was Number One waarin Jorrit Westerhof klonk als de rock&roll-gitaristen die in een ver verleden het klankbeeld van deze muziekstijl – ruimtelijkheid en echo – kleurden. Chet Atkins kwam voorbij, Nokie Edwards van het legendarische The Ventures en ook Paul Kantner van Jefferson Airplane. Uiterst sfeervolle muziek die de gitaar in een tijdloze fase plaatste.
Die werd echter snel teniet gedaan toen de gitarist het initiatief nam in Party Animals. Hij joeg een verschroeiende gitaarsolo de zaal in, die niets had te maken met de oude rock&rollers, maar alles met Jorrit Westerhof anno 2018. Het uitzinnige publiek eiste uiteraard een toegift. Dat werd Ocean of Pedals, waarin de trompetbeker van Eric Vloeimans de pedals (rozenblaadjes) met gulle hand door de zaal strooide.
Ja, en dan hijzelf. Inmiddels wereldberoemd, in de letterlijke betekenis van het woord. Eric Vloeimans is uitgegroeid tot een persoonlijkheid van reuzenformaat. Over zijn techniek hoeven we het niet te hebben. Die is ongekend. Nog altijd voegt hij verbazingwekkende details aan zijn spel toe, die voortkomen uit een verbeeldingskracht die aardse begrippen welhaast overstijgt. Neem zijn spaarzame gebruik van een trompetdemper. Eric Vloeimans heeft zich de intiemste plekjes van zijn instrument lang geleden al eigen gemaakt en die zodanig ontwikkeld dat zacht of hard spelen uitsluitend door zíjn lichaam wordt bepaald.
KEIHARD
Zachte lieflijke klanken waren te horen in AirChair, keiharde confrontaties van de trompet met het publiek in Entropy van Gulli Gudmundsson. De trompettist, die de laatste jaren zijn werkterrein heeft uitgebreid naar onder meer klassieke- en wereldmuziek, is daardoor enigszins van het jazzpad afgeraakt, maar zijn muzikale zeggingskracht heeft er niets onder geleden. Integendeel, de andere invloeden waarvoor hij zich openstelde, hebben van hem een mondiale musicus gemaakt voor wie geen berg te hoog en geen zee te diep is. Hij kan alles.
Voeg daarbij zijn unieke manier van omgang met de concertbezoekers – zo’n dertig jaar geleden stond hij hen stamelend te woord – die hem tot een ongekende publiekslieveling maakt. Zijn praatjes tussen de te spelen stukken zijn humoristisch, scherp van geest en gevrijwaard van sterrendom. Eric Vloeimans is de gewone jongen gebleven die ooit in Tilburg zijn praktijk als beroepsmusicus begon en deze avond in Paradox gewoon weer een werd met zijn toehoorders.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA VAN DER HEYDEN
Eric Vloeimans’ Gatecrash met als gast Jorrit Westerhof
Paradox Tilburg, 8 september ’18
Eric Vloeimans– trompet en elektronica
Jeroen van Vliet– toetsen en elektronica
Gulli Gudmundsson– basgitaar en elektronica
Jasper van Hulten– slagwerk
Jorrit Westerhof– gitaar en elektronica
Rinus,
Dit concert weer op een eloquente manier verwoord… Helemaal mee eens en vooral het optreden van Jorrit Westerhof was van een onaardse prestatie. Met open mond zitten kijken en luisteren. Dank voor deze geweldige recensie…
Chris