In het JazzNu-verslag over Jazz Middelheim van zaterdag schreven we dat er sprake was van een uitgekiend en aanlokkelijk programma. Dat dit niet alleen die dag gold bleek op de slotdag, toen het niet op kon met prachtige livemuziek die we zo lang hebben moeten missen.
Het vat met bij ons nog onbekend jong Belgisch talent lijkt nog lang niet leeg. Net als in Nederland is het daarbij goed om te zien dat daar steeds meer vrouwen bij zijn. Zou het mannenbolwerk dat jazz altijd was, uiteindelijk gesloopt worden? Althans bassist Lara Rosseel begon meteen de bijl in dit bolwerk te zetten. Ze had het zich niet gemakkelijk gemaakt met een trio of zoiets, maar meteen gekozen om voor een flinke groep te schrijven.
In die groep speelde ook de uit Benin afkomstige drummer Angelo Moustapha die we later die dag ook nog zouden tegenkomen in de formatie van Philip Catherine. Die keuze was niet voor niets, want de rustige en melodieuze muziek die Rosseel had geschreven dreef voor een groot deel op Afrikaanse ritmen. Heerlijke, rustgevende muziek die licht swingend perfect zou zijn voor een zonnige zondagochtend. Helaas was het nu een druilerige maandagmiddag. Het was een vrolijke opening van een natte dag, waarin enkele onheilspellende akkoorden en het vlijmscherpe spel van gitarist Vitja Pauwels de meteorologische omstandigheden adequaat weergaven.
Ook een vast onderdeel van Jazz Middelheim is de presentatie van conservatoriumstudenten die de dagen ervoor een workshop hebben gevolgd van een Amerikaanse jazzgrootheid. Deze keer geen grote groep, maar een klassiek trio van piano, bas en drums dat zich Pete Agora’s Trio noemde. De workshopleider van dienst was tenorsaxofonist Joe Lovano.
In het verleden speelde de workshopleider vaak niet of nauwelijks mee, maar dat gold niet voor Lovano. De stelling van dit trio was hoekige jazz, meestal inderdaad rechthoekig, waarin Lovano met dezelfde hoekigheid in dienst van dit trio speelde. Echt los kwam het nog niet, maar dat mag je misschien ook niet verwachten van zo’n groep die gebrek aan ervaring moet koppelen aan een korte voorbereidingstijd. Lovano vond het overigens geweldig, omdat dit zijn eerste optreden sinds november 2019 was.
Hierna werd het alleen maar beter. Gitarist Philip Catherine had een bijzondere groep geformeerd, waarin Bert van den Brink en Nicola Andrioli met z’n tweeën rug-aan-rug piano speelden en waaraan geen bassist meedeed. Dat laatste werd opgevangen door Andrioli die ook een kleine synthesizer bespeelde waarmee hij de baslijnen liet klinken. Die vreemde bezetting pakte wonderwel goed uit.
Drummer Angelo Moustapha die eerder bij Lara Rosseel nog redelijk overheersend de ritmiek met fors spel in eigen hand hield, beperkte zich hier tot het exclusieve gebruik van de brushes, wat hij een enkele keer afwisselde met zachte accenten door met zijn handen op twee kleine trommeltjes te tikken. De pianisten waren een soort quatre-mains op afstand. Hun solo’s waren vaak simultaan en smolten tot een geheel samen, terwijl ze elkaar op andere momenten aanvulden.
Dat alles stond in dienst van Catherine die een enkele standard speelde maar vooral eigen werk, vaak opgedragen aan zijn kinderen en kleinkinderen. Van Catherine kan eigenlijk gezegd worden dat hij geen gitaar speelt, maar gitaar zingt. Met zijn ogen stijf gesloten en zijn hoofd ver naar achteren gebogen, dacht hij vast aan engelenmuziek, waarbij hij overigens zelf stevig met beide benen op de grond bleef staan.
Joe Lovano dacht helemaal niet aan engelen. Met zijn eigen trio speelde hij met een gretigheid die aanstekelijk werkte. Stond bij het Pete Agora’s Trio zijn spel nog op de handrem, hier ging hij volle bak. Bijna twee jaar opgekropte creativiteit kwam er in een grote golf uit, met opnieuw drummer Joey Byron die als grote aanjager zijn medespelers zo op de hielen zat dat die er tot de laatste druppel alles uit persten.
Lovano’s optreden stapelde zich op tot een climax die halverwege doorbroken werd omdat hij de klarinet oppakte. Kennelijk was hij daar trots op want de fotografen werden van te voren uitgenodigd om voor dat ene nummer terug te komen om dat beeld te vereeuwigen. Zijn nauwkeurig opgetrokken bouwwerk stortte daarmee wel in en het kostte zeker twee nummers om weer terug te komen naar waar hij was gebleven.
Jazz Middelheim werd afgesloten met het nieuwe trio van contrabassist Avishai Cohen. Een trio waar naar werd uitgekeken na wat minder gelukkige pogingen om zijn triobakens te verzetten. De hoge verwachtingen werden waargemaakt. Cohen was weer terug bij zijn roots en bewees daarmee nog steeds een van de meest virtuoze bassisten van dit moment te zijn.
Cohen heeft een verhalende stijl, zowel wanneer hij plukt als strijkt. Het was ook niet de eerste keer dat hij nieuwe namen onder de aandacht bracht. De Azerbeidjaanse pianist Elchin Shirinov is in kleine kring al een beetje bekend. Shirinov noemt Art Tatum zijn grootste invloed. Met diens muziek heeft hij echter niets te maken, wel met zijn techniek. Zijn linker- en rechterhand zijn gelijkwaardig en van een buitenproportionele omvang. Ze spelen vaak tegelijk brede blokakkoorden, opzwepend en swingend.
Drummer Roni Kaspi is Cohens echte ontdekking. Kaspi leek in het begin een klein schuchter meisje, ze is 21 jaar maar ziet er een stuk jonger uit, dat nauwelijks op de trommels durfde te slaan. Dat bleek een misvatting, want na enige tijd speelde ze samen met Shirinov een duet waarin ze keihard haar drumset geselde en daarbij toch een niet al te vaak gehoord melodisch geheel van haar solo maakte.
Veel beter kon niet en Jazz Middelheim bewees hernieuwd en herboren te zijn. En ook dat een nieuwe start soms heel nuttig is.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
JAZZ MIDDELHEIM
Park den Brandt, Antwerpen, 13-16 augustus 2021
Lara Rosseel Band
Lara Rosseel – contrabas, basgitaar
Vitja Pauwels – gitaar
Sep Francois – vibrafoon, percussie
Sam Vloemans – trompet
Frederik Heirman – trombone
Stefan Brackaval – fluiten
Joppe Bestevaar – baritonsaxofoon
Robbe Kieckens – percussie
Angelo Moustapha – drums
Pete Agora’s Trio feat. Joe Lovano
Joe Lovano – tenorsaxofoon
Lars van de Voorde – piano
Jef Manderveld – contrabas
Jesse Dockx – drums
Philip Catherine ‘Two Pianos’
Philip Catherine – gitaar
Bert van den Brink – piano
Nicola Andrioli – piano
Angelo Moustapha – drums
Joe Lovano Trio
Joe Lovano – tenorsaxofoon, klarinet
Joey Baron – drums
Greg Cohen – contrabas
Avishai Cohen Trio
Avishai Cohen – contrabas
Elchin Shirinov – piano
Roni Kaspi – drums
www.jazzmiddelheim.be
