In de ochtend van de dag dat deze recensent het concert van MixMonk ging bezoeken, had hij een interview met drie musici. Tijdens het gesprek kwam de vraag voorbij: wat is jazz. We kwamen er niet uit, evenmin als de miljoenen die vóór ons een definitie hadden getracht te formuleren. Maar nauwelijks acht uur later gaf MixMonk zijn klinkende antwoord: d-i-t-i-s-j-a-z-z!
Vanaf de eerste noot tot de laatste deed zich een begeesterend antwoord voor, dat zijn gelijke niet kende. Jazeker, MixMonk eert de traditie van Thelonious Monk, maar daarnaast alle varianten van jazz waar je als rechtgeaarde liefhebber tegenwoordig alleen maar van kunt dromen. Het concept van dit trio is uniek, gebouwd op ongekend vakmanschap, op een bijna akelig aandoende fantasie en precisie en overklast daarmee vele, vele pogingen de jazztraditie in nieuwe vormen op te nemen. Daarom is er maar één conclusie: MixMonks muziek is de definitie van jazz!
Hiermee is uiteraard in woorden nog geen juiste omschrijving van jazz geleverd, maar het uitverkochte Paradox (mede door de Covid-19-maatregelen) was getuige van hogeschooljazz die fascinerend inwerkte op de aanwezigen en de drie musici nóg hoger deed reiken naar het schijnbaar onaantastbare. Want onbereikbaar is het niet meer, de grenzen van vakmanschap en doorleefdheid worden gelukkig steeds verder opgerekt.
Neem tenor- en sopraansaxofonist Robin Verheyen. In het verleden werden bepaalde saxofonisten ‘tenor giants’ genoemd, tenorreuzen. Jammer dat ze in de jazzgeschiedenis zijn ingekapseld, echter maar goed dat je de term nog altijd kunt toepassen, want Robin Verheyen is er zo één!
Over slagwerker Joey Baron ben je snel uitgepraat. Toen hij zich zo’n vijfendertig jaar geleden meldde aan het Nederlandse jazzfront vielen vele monden open van verbazing. En dit is zo gebleven. Baron is een polyritmisch roofdier, dat de jazzstukken die hij krijgt voorgelegd, volledig uitzuigt. Zijn roffeltechniek is fenomenaal, het gebruik van bekkens op de millimeter afgepast en de razernij waarmee hij over zijn slagwerk snelt, nauwelijks bij te houden.
Joey Baron geeft altijd de indruk dat er twee slagwerkers aan het werk zijn. De tussendoorse knallen die hij uitdeelt zijn veel meer dan accenten, het zijn de steigers waarlangs de twee andere musici samen met hem naar boven moeten klimmen. Het was deze avond aandoenlijk hoe pianist Bram De Looze zich regelmatig omkeerde om met glimlachende verwondering het trapezewerk van Baron te consumeren. Je zou toch zeggen na al die jaren dat ze samenspelen…
Bram De Looze is de benjamin van het trio, maar als uitvoerder merk je daar niets van. De Vlaming is pasgeleden 31 jaar geworden, maar heeft al zo’n staat van dienst achter de rug dat hij zich bij de reuzen Verheyen en Baron met gemak staande houdt. In een fantasierijke dwaaltocht over de piano vertolkte hij een ballad als was het een nieuw ontdekt werk van Bud Powell. Met in zijn rug de opzwepende brushes van Baron waren de rond dwarrelende pianonoten een opmaat voor latere concertdelen.
Zoals in de langzame stukken die afwisselden met Formule-1-composities. De verstilde episodes werden etudes, niet te verwarren met bestudeerde vingeroefeningen, omdat ze op intuïtie gebaseerde fantasieën waren, die de toehoorder meesleurden, de ziel van de drie musici in.
Het concert werd geopend met Who’s Bridge van Misha Mengelberg, een meer dan verrassende keuze. Maar wel verklaarbaar, want op dit album van de Nederlandse pianist uit 1994 speelde Joey Baron ook al mee… Het stuk staat op een nieuwe cd van MixMonk, waarvan deze avond meer werd vertolkt.
Mengelberg aan het begin van een gedenkwaardig concert, Calling, een blues als toegift. Het eenvoudige bluesschema schonk Bram De Looze voldoende inspiratie om er een notenarm melodietje doorheen te spelen, waarmee een in brand staand Paradox afdoende werd geblust.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA KESSELS
MIXMONK
Paradox Tilburg, 4 februari ’22
Robin Verheyen – tenor- en sopraansaxofoon
Bram De Looze – piano
Joey Baron – slagwerk
