De 2019-editie van Mondriaan Jazz was op papier al om te smullen en het maakte de verwachtingen ook nog eens waar. De diversiteit in genres, afkomst, sferen en persoonlijkheden is al sinds het ontstaan van het festival een gegeven. En ook – zo te horen aan de publieksreacties – de reden om het festival te bezoeken. Men komt er om nieuwe artiesten te ontdekken, bekenden te horen spelen in nieuwe verrassende line-ups of projecten, en muziekpareltjes die zelden live in Nederland optreden, mee te maken.
Dit gold bijvoorbeeld voor het Art Ensemble of Chicago, voor wie alle stoelen in de zaal ruim van tevoren al bezet waren. Een eclectische groep muzikanten die avant-garde muziek beoefenen, met de 79-jarige oprichter Roscoe Mitchell voorop. Het Art Ensemble improviseert volledig in het moment, geleid door elkaars klanken en geluiden, in uiterste concentratie. Het duurde even voordat de band en het publiek er helemaal in zaten. De muziek eiste aandachtige luisteraars en de volledige fusie tussen muzikanten had ook zijn tijd nodig. Maar met het creëren van een eigen wereld en sfeer, werd het een bijzondere optreden. De liefhebbers verlieten vol lof de zaal.
Het was voor deze recensente een genoegen om te constateren dat het dit jaar goed zat met de man-vrouw balans op het podium. “Ik geloof zelfs dat er 53% vrouwen zijn”, kondigde festivaldirecteur Mike Bindraban aan. Een van hen, het Britse talent Ayanna Witter-Johnson had eerder in de kleine zaal de aftrap mogen geven van het festival. Zij beschikt over een mooie stem en een indrukwekkende beheersing van haar cello, die zij zowel als snareninstrument inzet en als percussieve en ritmische ondersteuning. De muziek zelf was wellicht iets minder uitdagend dan bij andere acts, maar Ayanna Witter-Johnson is een charismatische vrouw met een frisse benadering van de cello en bovendien een waardige opener van Mondriaan Jazz.
De duidelijk rode draad van deze editie was een Cubaanse/Caribische/Latino-inslag die terug te vinden was gedurende meerdere momenten in alle zalen. Miguel Zenón, Daymé Arocena, Camila Meza en vele anderen getuigden daarvan. Een uitspringer was het energieke optreden van trompettist Yelfris Valdés. Dankzij een sterke ritmesectie die ook nog versterkt werd met de aanwezigheid van een draaiende ‘beatmaker’, zette de band in een mum van tijd het publiek aan het dansen.
De benadering van deze muziek, alhoewel met duidelijk heel andere culturele invloeden, deed soms denken aan die van Christian Scott’s Ruler Rebel-periode. Dit vanwege een subtiele inbreng van latino ritmes – die niet overheersend maar onmiskenbaar waren – een sterke toetsenpartij van Al Macsween – inclusief een paar prachtige solo’s – en van metaalheldere trompetklanken. Dat de band zelf ook zichtbaar enorm genoot, was alleen maar een toevoeging aan de algemene vreugde in de zaal.
Met dank aan de leenparaplu’s kon het publiek ondanks de regen toch droog de straat oversteken naar het Korenhuis. En dat was maar goed ook, want daar was onder meer het bijzondere project van Fabian Almazan & Alcanza te bewonderen. Gedurende waarschijnlijk het indrukwekkendste uur van de dag werd een ware symfonie uitgevoerd. Een les in muzikale story-telling, waarin het publiek meegenomen werd door verschillende hoofdstukken. Elk met eigen sfeer en boodschap, door een verhaal waarvan je de afloop echt niet wilde missen.
Naast de mooie gearrangeerde strijkpartijen van het Mara Tieles StringLAB Project, was vooral de prachtige wisselwerking tussen het pianospel van Fabian Almazan en de ongerepte zang van Camila Meza boeiend. Plus de bijzondere rol die was weggelegd voor contrabasvirtuoos Linda May Han Oh. Voor velen een optreden om sprakeloos van te worden.
Even later was in het Korenhuis het Belgische duo Glass Museum te horen. Met akoestische drums, percussie, toetsen en piano, werd het een solide optreden waarbij beide muzikanten feilloos op elkaar reageerden en heel nauw op elkaar ingespeeld bleken. Invloeden van Gogo Penguin waren in hun muziek goed terug te horen, misschien iets te goed, waardoor er af en toe het idee ontstond dat ‘er iets (de contrabas) miste’. In de reeks van toetsen-drums-combinatie die de muziekwereld op dit moment te bieden heeft, leken de composities en spel van dit duo nog een beetje te voorzichtig en braaf. Hun optreden had spannender kunnen worden door meer risico’s te nemen.
De keuze van de laatste optreden bij een festival als Mondriaan is altijd een lastige. Naar een opzwepend concert gaan en vol energie naar huis, of rustig en intiem afsluiten? Het werd dat laatste. Het optreden van Beverly Tawiah met het Cinematic Orchestra tijdens het North Sea Jazz Festival een paar jaar terug had enorme indruk gemaakt. Reden genoeg om nieuwsgierig te zijn naar het solo-optreden in het Jazz Café. Het werd er een voor de boeken, ‘up close and personal’.
In opzet een simpel gegeven: twee muzikanten, stem, gitaar, effecten. Qua inhoud: eentje dat raakt. Met haar warme beheerste stem, overwogen en subtiel gebruik van effecten, en het mooie aanvullende gitaarspel van Alex Reeve, werd het een je-had- erbij-moeten-zijn-moment. Hoewel Tawiah duidelijk maakte dat ze ‘vanavond mijn band niet bij me heb’, werd die band niet gemist. Sterker nog: na zo’n diep gevoelige uitvoering, is de vraag of de aanwezigen de versie met haar band nog willen beluisteren.
Het publiek was muisstil. En met de uitvoering van het zeer persoonlijke Mother’s Prayer, ook diep geraakt. De zangeres ontving toen ze van het podium afstapte niet alleen dank en complimenten, maar ook meerdere omhelzingen. Een rustige en ontroerende manier om een geslaagde dag af te sluiten.
Tekst en foto’s SOPHIE CONIN
Mondriaan Jazz Festival
Diverse locaties Den Haag, 12 oktober ’19
ART ENSEMBLE OF CHICAGO
Roscoe Mitchell – tenor- en sopraansaxofoon en fluit
Hugh Ragin trompet, piccolotrompet en flugelhorn
Tomeka Reid – cello
Brett Carson – piano
Silvia Bolognesi – contrabas
Junius Paul – contrabas en percussie
Dudu Kouaté – Afrikaanse percussie
Don Moye – slagwerk en percussie
AYANNA WITTER-JOHNSON
Ayanna Witter-Johnson – zang, cello en piano
Tania Ilyashova – piano
Ed Riches – gitaar en basgitaar
Michael Osbourne – slagwerk
YELDRIS VALDÉS
Yelfris Valdés – trompet
Al Macsween – toetsen
Ayoze De Alejandro Hernandez – percussie en slagwerk
Marcus Mcneish – contrabas
Sylvain Couesmes – producer en beatmaker
FABIAN ALMAZAN & ALCANZA
Fabian Almazan – piano
Linda May Han Oh – contrabas
Camila Meza – zang en gitaren
Eric Doob – slagwerk
STRINGLAB PROJECT MARA TIELES (Strings In Residence)
Mara Tieles – altviool
Abel Rodríguez – viool
Natasa Grujic – viool
Melina Montes – cello
GLASS MUSEUM
Antoine Flipo – piano en synthesizers
Martin Grégoire – slagwerk
TAWIAH
Beverly Tawiah – stem, gitaar en elektronica
Alex Reeve – gitaar
