Het Haagse Zuiderstrandtheater was deze avond het podium voor een van de grootste jazzzangeressen van de afgelopen jaren. Een vrouw met een indrukwekkende staat van dienst. Zo won zij met maar liefst vijf albums een Grammy Award. Zoals met haar laatste album ‘Beautiful Life’, wat in 2014 na een lange periode van stilte werd uitgebracht. De tour die haar nu naar Europa bracht is dan ook genoemd naar dit achttiende album, waarop vooral samenwerkingen met niet alleen veelvuldig gelouterde internationale artiesten te horen zijn, maar ook onze ‘eigen’ Tineke Postma.
Met deze imponerende gegevens zou je een uitverkocht theater verwachten, niets is echter minder waar. Ruimschoots de helft is gevuld, een paar honderd lege stoelen zijn er echter zonder moeite te vinden. De opening van het optreden doet haar begeleidingsband, bestaande uit een kwartet muzikanten die ruimschoots hun sporen hebben verdiend. Iets wat vanaf de eerste noten hoorbaar is. Tijdens deze opening is er alle ruimte voor de musici om hun kunnen te laten horen in een jazzy stuk, waarin volop geïmproviseerd wordt en muzikale balletjes over en weer worden toegespeeld. Van ‘smoothy’ jazz naar mooie baspartijen op de fretloze bas. Van akoestische gitaar met spoortjes bossa nova naar rake klappen op de drums. Van klein naar uitbundig.
NIET SPOTTEN
Tijd voor Dianne Reeves, die haar aandeel opent met Dreams een stuk van haar laatste album Beautiful Life. Waarbij gelijk glashelder wordt gemaakt dat er met de stem van deze vrouw niet valt te spotten. Van onmogelijk hoog en glashelder tot de onderste stemregionen passeren in luttele seconden de revue. Na dit nummer heet ze het publiek welkom, nodigt ze uit “to enjoy the performance and relax”. Overduidelijk is dat ze er vanavond zin in heeft, het waarom wordt aan het einde van het optreden duidelijk.
In het tweede stuk, opgedragen aan de kleinkinderen van vriend Wayne Shorter, worden ook de ‘ad libs’ tot kunst verheven: de toevoeging van vrijheden als lijnen en noten aan de ‘standaardmuziek’. Ze bouwt de muziek als het ware uit. Waar veel zangers en zangeressen zich hieraan te buiten gaan, doseert Dianne Reeves exact, waardoor ze de luisteraars verder meeneemt in haar muzikale wereld. Een wereld die zoals zij aangeeft bestaat uit een begeleidingsband waarmee al meer dan twintig jaar wordt samengewerkt. Waardoor iedereen kan improviseren binnen de muziek en de rest volgt en aanvult. De muzikanten weten niet altijd wat de zangeres doet en andersom.
Voor Reginald Veal tijd om zijn elektrische basgitaar te verwisselen voor de contrabas en hierop een wervelende solopartij ten gehore te brengen. Zijn collega’s hebben, op Dianne Reeves na, het podium verlaten. Halverwege de partij begint de zangeres de baslijnen te begeleiden, niet zozeer met woorden maar vooral met klanken. Het eerste van meerdere indrukmakende momenten volgt. Waar de bassist alle ruimte krijgt, volgt en antwoordt Dianne Reeves de contrabas, waarbij in het verloop voorzichtig hogere tonen worden toegevoegd. Signaal voor de andere muzikanten om zich weer bij hen te voegen en gezamenlijk dit project af te maken. De muzikanten en stemkunstenares valt een luid applaus ten deel.
Verschillende stukken passeren, waaronder de voorzichtige blues van Satiated waarbij de absolute stembeheersing in alle toongebieden leidend is. Waarna opnieuw enkele muzikanten het podium verlaten, maar de gitarist en de zangeres achterblijven. Al zingend verhaalt Dianne Reeves over haar ontmoeting met Romero Lubambo terwijl hij haar op gitaar begeleidt. De Braziliaan raakt de bossa nova, speelt hier en daar akkoorden die lijken op Aqua de Marco van Jobim en laat uitgebreid zijn vakmanschap horen op de akoestische gitaar. Het geheel wordt gebracht in een balladevorm met als kenmerken de bezieling van de zangeres en de Braziliaanse afkomst van de gitarist.
Deze avond is er ook veel muziek waarbij de oorspronkelijke teksten worden vervangen door keelklanken en tonen. Het maakt het geheel nóg intenser dan al het geval was, duidelijk is dat hier iemand met hart en ziel bezig is. Ook Tango wordt op deze manier ver uitgebouwd. Van klein en ingetogen naar uitbundig en een van het podium afspattende samenwerking tussen zang en instrumenten.
VERHALEND
De muziek wordt verhalend neergezet, persoonlijke verhalen worden als in een ‘rap’ ter plaatse gemaakt en gezongen. De inmiddels zestigjarige artieste vertelt dat het reizen haar vermoeit, dat het veel energie kost maar het publiek haar er elke keer weer zoveel voor teruggeeft. Waarna zij een nummer inzet dat is gebaseerd op positiviteit in het leven; het publiek wordt uitgenodigd om met verlichte telefoonschermen mee te zwaaien.
Het is duidelijk, deze avond staat er een goed geoliede show op het programma, met artiesten die op elkaar zijn ingespeeld, maar niet verveeld willen raken. Hier en daar is het wellicht erg Amerikaans, toch verloopt het concert in alle redelijkheid. Dianne Reeves komt met pianist Peter Martin na ruim anderhalf uur terug voor een toegift om op blote voeten haar publiek te bedanken. Om vervolgens een stuk in te zetten waar halverwege de tekst overgaat in een improvisatie. Waarin zij verhaalt over haar warme gevoelens voor “The Hague”, “The Bell Inn Hotel” en “The people from Holland”. Ze vertelt over de afterparty’s met collega’s na een North Sea Jazz Festival in de lobby. Over haar kwijtgeraakte koffers en optreden in een wit joggingpak voor een publiek dat het niets uitmaakte. En dat zij “always will come to The Hague when they ask me”.
En dat is precies wat zij deze avond heeft laten zien en horen.
tekst en beeld JAN PIET HARTMAN
Dianne Reeves
Zuiderstrandtheater Den Haag, 9 april 2016
Dianne Reeves – zang
Peter Martin – piano en synthesizer
Romero Lubambo – gitaar
Reginald Veal – contrabas en fretloze bas
Terreon Gully – drums
