Hij noemt het de mooiste baan ter wereld. En ja, daar zit wel iets in. Want programmeren bij TivoliVredenburg lijkt op het betreden van het land der onbegrensde mogelijkheden. In gesprek met Guy van Hulst, programmeur jazz en klassiek bij de Utrechtse cultuurtempel.
TivoliVredenburg kent zeven programmeurs: onder meer voor popmuziek, educatie, nachtprogramma’s en een voor jazz én klassieke muziek. Die laatste portefeuille wordt ingevuld door Guy van Hulst, die van de elfhonderd evenementen die TivoliVredenburg jaarlijks organiseert, er 250 voor zijn rekening neemt. “De festivals tel ik dan als één”, lacht de Bosschenaar. “Het is niet ons doel zoveel mogelijk concerten te boeken, wel op korte termijn ruim een miljoen bezoekers te trekken. Vorig jaar waren er dat 780.000, nu al zitten we op de helft.”
VIJF ZALEN
Guy van Hulst beschikt over de bijzondere mogelijkheid om indien dit nodig is, alle zalen van TivoliVredenburg te benutten. Dat zijn er vijf: de Grote Zaal (het vroegere hart van Muziekcentrum Vredenburg), Hertz, Ronda, Pandora en Cloud Nine. “Alle zalen zijn verschillend van sfeer, akoestische eigenschappen en grootte”, licht Guy van Hulst toe. “We zoeken voor elk concert de beste zaal. Er dient zich hier nooit aanbod aan dat we geen onderdak kunnen bieden. Voordeel van al die zalen is ook, dat we op een laat moment concerten nog kunnen verplaatsen.”
Cloud Nine, op de negende verdieping van het imposante cultuurgebouw, was bij de opening in april 2014 met een capaciteit voor vierhonderd mensen de toegewezen plek voor jazzconcerten. “Daar kunnen we het hele spectrum aan muziek kwijt: Avisha Cohen maar ook hiphop en soul. De zaal kent geen vaste stoelen of tribunes. Daarom kunnen we voor elk evenement kiezen tussen zitten of staan. Zaal Hertz met ruimte voor vijfhonderdvijftig mensen, heette oorspronkelijk de kamermuziekzaal. Maar de ruimte leent zich voor alle soorten akoestische muziek, dus ook die van bijvoorbeeld Benjamin Herman. Er hangen nogal wat gordijnen, waarmee we de akoestiek kunnen regelen. Drummer Eric Ineke die zijn trommels graag hard wil raken, kan er terecht. Maar een solo-pianoconcert of een pianotrio in deze zaal is dan ook weer heel gaaf. Ikzelf zit graag bovenop de muziek.”
“In de Pandora kunnen 650 mensen staan. De zaal kent geen enkele akoestiek. Prima dus voor ‘hardere’ zaken als soul en hiphop. Robert Glasper, die binnenkort staat geprogrammeerd op ons gloednieuwe festival Transition, zou in deze zaal prima passen. De Ronda is gewoon een popzaal. Op de benedenring kunnen duizend mensen terecht, gooien we de hele zaak open dan is er capaciteit voor tweeduizend man. De Grote Zaal tenslotte lijkt erg op de Hertz, gedraagt zich hetzelfde. Gregory Porter heeft daar wat akoestische liedjes gedaan, dan maak je zo’n concert heel anders mee.”
NIET LEUK MEER
Guy van Hulst benadrukt dat TivoliVredenburg kleiner is dan 013 in Tilburg. “En we zijn ook geen Ziggo Dome. Helemaal niet erg, vanaf tweeduizend mensen vind ik het niet leuk meer.”
Guy van Hulst was voor de totstandkoming van TivoliVredenburg programmeur bij Vredenburg en deelde kantoor met de SJU (Stichting Jazz in Utrecht). “Marcel Kranendonk zat bij mij op kantoor, we zagen het schip zinken. Vredenburg heeft toen de financiële afwikkeling van de SJU gedaan, daardoor raakte de stichting niet failliet. Van het geld dat overbleef werd door Gaudeamus, Tivoli, U-Jazz (belangenvereniging van musici in de stad Utrecht, rvdh) en Vredenburg onder mijn regie een overgangsprogramma gerealiseerd. Daarvoor is Jazz030 opgericht, omdat er geen fysieke plek meer was om jazz te programmeren. Dat platform draaiden we verder op de oude website van de SJU. Als we dat niet hadden gedaan, was er sprake geweest van kapitaalvernietiging. Voor wat we nu in TivoliVredenburg programmeren lag de kiemcel dáár. We zijn hier op alle gebieden doorgegaan met programmeren. Elke vrijdag organiseren we Cloud Nights, een programma met jazz en improvisatie. Samen met U-Jazz zoeken we hier zeker niet de standaard op. We stellen zelf een bepaalde bezetting op of laten nieuwe projecten uitproberen. Deze concerten trekken steeds tussen de zestig en honderd belangstellenden.”
Toen TivoliVredenburg nog een grote bouwput was, kwamen de diverse programmeurs uit de stad in de kroeg bij elkaar. “We wisten dat de programmeurs van Muziekgebouw aan ’t IJ en het Bimhuis in Amsterdam elkaar weken niet zagen. Dat wilden wij niet. Toen we onze ruimte in TivoliVredenburg konden betrekken was onze droom één grote houten tafel voor alle programmeurs. En daaraan ieder met zijn eigen laptopje. Hier zitten we nu samen en hebben het over wat er gebeurt of dénken wat er gebeurt. Het is een ideale ruimte om altijd te kunnen nadenken over wat we hier elke dag samen doen.”
POPULAIR
“Soms word je aangesproken over de keuzes die je maakt. Maar het gaat hier niet over wat cd’s kopen of een Spotifylijstje samenstellen. Dan kan het wel eens gebeuren dat we iets heel populairs programmeren. Wij hebben geen opdracht, maar voelen wel dat we werken in een gebouw dat 160 miljoen euro heeft gekost. Willen we geen tekorten hebben, dan moet er jaarlijks negen miljoen binnen komen. We krijgen zeven miljoen euro subsidie, komen dus twee miljoen per jaar te kort. Het gebouw overeind houden kost negen miljoen, het publiek brengt vijftien miljoen binnen. Dat is meteen de grootste bijdrage. Hier financieren we onze programma’s mee. Toch komen we elk jaar twee miljoen euro te kort, die moeten we wel terug verdienen.”
“Als het om jazz gaat proberen we het gehele jaar door in de breedte te programmeren. Van grootschalig tot impro. Je kunt de cirkel doortrekken naar andere muziek, bijvoorbeeld minimal music. Als Terry Riley zegt: ik kom met mijn zoon improviseren, dan gaan we dat gewoon doen. We zijn altijd gesprekspartner, met iedereen in de muziekwereld. En dat gesprek doen we gewoon hier, aan die enorme houten tafel.”
Guy van Hulst en de zijnen geloven heilig in de toekomst van live-muziek. “Je ziet dat de behoefte van mensen om dingen samen te doen, steeds groter wordt. De oren van mensen zitten in één klik in Zuid-Afrika, Japan of New York. Niets is te gek. Tegen die achtergrond te mogen programmeren is een avontuur. Daarom vink ik dat ik echt de mooiste baan van Nederland heb.”
EIGEN VOORKEUREN
Volledige vrijheid, daar lijkt het op bij de programma-afdeling van TivoliVredenburg. Houdt dit ook in dat programmeurs hun eigen voorkeuren mogen laten meespreken? “Jazeker, maar dat doe je niet altijd. Als er sprake is van een meer monochroom podium, dan is een bepaalde signatuur misschien duidelijker aan te wijzen. Maar ik heb de stellige hoop dat zich over een aantal jaren duidelijk aftekent, wat we hier met zijn allen aan het doen zijn.”
Guy van Hulst is er zich terdege van bewust dat hij uit het klassieke Vredenburg met één grote zaal en een te kleine kamermuziekzaal, nu werkt in een gebouw waar je zesduizend man tegelijk kunt ontvangen. “Dat vraagt wel aanpassing, ja. Zo’n enorm podium is een risico, maar het biedt ook zo enorm veel kansen. Toen het hier nog een bouwput was, dachten we dat kleinschaligheid hier geen kans zou hebben. Nu zijn we 180 graden gedraaid.”
RINUS VAN DER HEIJDEN
beeld GEMMA VAN DER HEYDEN