Na een pauze van anderhalf jaar staat er weer een reeks jazzconcerten van MuziekPodium Zeeland (MPZ) op de agenda. Deze keer spelen de voornamelijk internationale acts op het Zeeuwse hoofdstedelijke poppodium De Spot in Middelburg.

Het Nils Petter Molvær Quartet in De Spot in Middelburg.

Hoe zat het ook al weer? De Stichting Nieuwe Muziek Zeeland die sinds 2005 opereert als MuziekPodium Zeeland (MPZ) zwerft al sinds haar bestaan in 1983 rond over diverse Zeeuwse podia. Tot 1 september 2017 hield de organisatie nog kantoor in de Grote Kerk van Veere, en organiseerde daar ook jarenlang veel concerten. De kerk in Veere gaat in 2018 verder als dè Zeeuwse cultuurtempel met een landelijke uitstraling. Daar speelt MPZ geen rol in (of ze moeten voor grote producties nog eens het podium gebruiken), maar het is een initiatief van de nieuwe Stichting Exploitatie Grote Kerk Veere. Eerst moet het monumentale gebouw nog vocht-, kou- en vleermuisvrij worden gemaakt. Maar vanaf juni willen de Grote Kerk en de gemeente Veere een hoogwaardig cultureel aanbod bieden voor jaarlijks 50.000 tot 70.000 betalende bezoekers. Dat is de intentie. De eerste drie jaar springt de gemeente bij en daarna moet de Stichting Exploitatie Grote Kerk Veere zelf de financiële broek ophouden. Het stadje met toeristische uitstraling heeft grote ambities. Tot zover de Grote Kerk.

De concerten van MPZ en vroeger Nieuwe Muziek vonden in de loop der jaren op veel locaties plaats. Lange tijd was het podium van de Kloveniersdoelen een vaste plek, maar ook in de Zeeuwse Concertzaal, de Sint Jacobskerk en Schuttershof werden concerten georganiseerd. In de Sint Jacobskerk worden door MPZ op dit moment veel klassieke concerten gearrangeerd. Die serie concerten van MPZ loopt volgens directeur en programmeur Willem Kniknie eigenlijk als een trein. Er worden zelfs bezoekersrecords gehaald!

De ingang van De Spot in Middelburg.

KLASSIEKE CONCERTEN

De klassieke concerten vormen naast eigen producties, zoals onder meer de Zeeland Suite Revisited en jazzconcerten de drie pijlers van hun bestaansrecht en ambities. Al in de Zeeuwse nota Provinciaal Cultuurbeleid 2013–2015 werd een eerste signaal afgegeven voor mogelijke afbouw van subsidie. In de nota 2017-2020 werd er daadwerkelijk gesneden en werd gesteld dat er sprake is van overaanbod aan serieuze muziek op Walcheren. Plus dat de provincie de reguliere podiumprogrammering niet tot haar verantwoordelijkheid wil rekenen. Er werd fors gesneden in de budgetten. Het bestaansrecht van MPZ, waarbij de provinciesubsidie mogelijk in vier jaar teruggebracht wordt tot nul, hangt af van andere subsidiegevers en subsidiënten, en het succes van optredens.

In de periode eind januari tot begin mei 2016 was er volgens Willem Kniknie voor Zeeuwse begrippen misschien wel sprake van ‘overkill’ van jazz. Eigenlijk was er bijna sprake van een festivalprogrammering, uitgespreid over een aantal maanden met (we noemen ze maar even op) Bobby Previte & the Visitors, Jasper Blom Quartet met Bert Joris, Gatecrash, trompettist Avishai Cohen met zijn kwartet, het Mark Guiliana Jazz Quartet, bassist Avishai Cohen met zijn trio, het Joe Lovano Quartet, Mathias Eick Quintet, Sonic Halo met Buma Boy Edgarprijswinnares Tineke Postma, Terence Blanchard E-Collective en Reinier Baas vs. Princess Discombobulatrix. Het Avishai Cohen Trio stond in het Arsenaaltheater in Vlissingen en de anderen in ’t Schuttershof in Middelburg.

De Grote Kerk in Veere als podium voor jazzconcerten.

Niemand in Zeeland kon klagen dat er geen kwalitatieve jazz op de podia stond. Door sommige mensen wordt Willem Kniknie wel eens als eigenwijs betiteld, maar hij heeft wel principes en veel concessies passen daar niet in. Of het moet om de zaal en artiestenaccommodaties gaan, maar zelfs “de rafelige Zeeuwse zaaltjes” hebben zo hun charme. Na dat laatste concert op 11 mei 2016 werd het heel erg stil. In 2017 keek het Zeeuwse publiek reikhalzend uit naar nieuwe jazzconcerten, maar er volgde niets.

ANDERE WEG

Willem Kniknie hierover: “De koers van het bestuur en mij om financieel en beleidsmatig een andere weg op te gaan was juist. Bij de jazzconcerten was eigenlijk sprake van enige ‘overkill’. Bovendien waren de concerten door aspecten als transport- en verblijfkosten aan de erg hoge kant. Bedrijfseconomisch werden dus de jazzconcerten op koud water gezet”. Het jaar 2017 werd een jazzsabbatical en de kwalitatief hoogstaande klassieke concerten werden voortgezet. Daarvoor werd ook een vaste publieksgroep opgebouwd en in december werd een record van 630 bezoekers binnengehaald. “Die concerten lopen dus goed en de kleine verliezen zijn prima te dekken vanuit de subsidie”.

Nu zijn in 2018 toch de jazzconcerten weer in stelling gebracht. En kan het publiek terugkomen voor een nieuw jazzoffensief. Tijdens het eerste nieuw goed bezochte concert van Nils Petter Molvær werden de bezoekers opgeroepen om vooral ook hun donateurschap weer te openen, want in 2017 haakten er wel wat af.

Nils Petter Molvær

“We moeten veertig concerten doen en daar hebben we een bepaald budget voor. Dat hoeft niet per se klassiek te zijn in alle maten en soorten. Het mag ook jazz zijn, maar dan moet het in grote lijnen lopen en het moet volgens de definitie van de provincie serieuze muziek zijn.” Over wat we mogen verwachten heeft dat volgens Kniknie niets te maken met inspiratie of passie, maar volgens hem alleen met het doel: het beste concert op de beste locatie op het beste moment zonder specifieke thema’s. “Eigenlijk moet je elk concert neerzetten alsof het je laatste is en of je leven er van afhangt. Zo serieus ben ik wel! Ik wil gewoon weer reguliere programmering door het jaar heen, los van het festival.”

HOOGSTANDJES

Over dat Jazzfestival Middelburg, waarvoor hij sinds 2008 de programmering verzorgde en dat is opgegaan in ZeelandJazz, merkt Kniknie op dat daar wel veel hoogstandjes zijn geweest. Maar dat het Abdijplein, gelet op de bezoekersaantallen, uiteindelijk toch wel een maatje te groot was. “Toen het in 2013 bij het slotconcert van Joshua Redman ging regenen, wist ik dat het plein veel te groot was. Ik heb er echter misschien ook wel een van de memorabelste concerten ooit meegemaakt. Dat was E.S.T. in 2008. Een blowende en drinkende meute zat op de eerste honderd plaatsen. Er zat een hipster-achtig gezelschap met een goede sfeer. Waarschijnlijk hebben ze niet één van de beste optredens aller tijden gegeven, maar iedereen, muzikanten en publiek, zat er totaal in. En de daarop volgende maand overleed Esbjörn Svensson bij een duikongeluk.”

De ingang van De Spot in Middelburg.

De Brabantse programmeur heeft zich het Zeeuwse motto Luctor et Emergo eigen gemaakt en hij wil graag strijden voor het voortbestaan van MuziekPodium Zeeland. Samen met en voor de vaste crew met Ana Zlovic en Maurits Portier. Er staat nu weer een eerste jazzserie met Nils Petter Molvær, Chris Potter Underground en het Mathias Eick Quartet. “Dus we proberen dat en in september gaan we gewoon door met zo mogelijk maandelijks een jazzconcert”.

De concerten vinden vooralsnog plaats in De Spot in Middelburg, maar andere opties zijn denkbaar. De Spot heeft evenals Schuttershof een capaciteit van circa vierhonderd bezoekers. “Een beetje rafelige concertzaal met capaciteit voor vierhonderd man. Met Schuttershof hadden we een heel plezierige samenwerking, maar faciliteiten als sanitair en een kleedkamer waren altijd provisorisch, waardoor een goede artiestenaccommodatie ontbrak. En vaak werd ook toen de plek van De Spot al geleend.”

Nils Petter Molvær op het podium van De Spot in Middelburg.

KAT UIT BOOM

Over de toenadering tot De Spot: “Ze leken eerst wat laconiek en niet te enthousiast. Een beetje de kat uit de boom kijken, maar inmiddels ervaren we een grote golf van warmte. Het affiche is ontworpen door de vormgever van De Spot en ze hebben natuurlijk ook een eigen publiek en achterban. Als dit kan mixen levert dat in theorie natuurlijk voordeel op. Wij proberen er nu op aan te sluiten omdat zij ook faciliteiten hebben als PA, techniek en kleedkamer, zodat we zelf minder hoeven in te brengen. Er is misschien één probleempje: ze kunnen vermoedelijk geen concertvleugel kwijt…”

 Tekst en foto’s EDDY EN ELLA WESTVEER

www.muziekpodiumzeeland.nl

Previous

Rima Khcheich naturelle verbinder twee culturen

Next

Maarten van der Grinten (rondetijd 5.28,08)

Lees ook