Binnen het korps Nederlandse jazzgitaristen neemt Bram Stadhouders een aparte plaats in. Maar in een poging hem te categoriseren, wordt al meteen een fikse fout gemaakt: Bram Stadhouders is veel meer dan jazzgitarist. Hij is een begenadigd improvisator maar tevens een experimentator, die zijn gelijke niet kent en de grenzen van proefnemingen nog eindeloos zal verkennen. Hij waagde zich al eens aan projecten met een robotorkest, een surround-gitaar, een ijsgitaar, een immens draaiorgel, een koorproject, klassieke muziek en allerlei uiterst geslaagde probeersels met elektronica en computer.
Daardoor is de 36-jarige musicus niet alleen een vrijdenker, maar ook een visionair die in die hoedanigheid niet alleen naar de toekomst kijkt. Het verleden is hem even dierbaar. Zelfs als dat eeuwen terug gaat. Zijn dertiende cd onder eigen naam geeft daar openhartig blijk van: Suite X smeedt een verbond tussen barokmuziek en de tijd waarin wij nu leven. En dan niet een zomaar samengaan: met uiterste precisie is Bram Stadhouders erin geslaagd de verworvenheden van oude muziek, die hij zich eigen maakte tijdens zijn studies voor gitaar, met een tot in details uitgewerkte spanningsboog naar de muziek van nu te transformeren.
De gitarist doet dit niet alleen. Hij heeft zich verzekerd van de medewerking van het Belgische sextet Baroque Orchestration X (B.O.X), een Vlaams baroksensemble dat veel ervaring heeft opgedaan met elementen uit het milieu van indiepop. Stadhouders en B.O.X; hoe gek maar tevens hoe ingenieus kun je het hebben? Samen maken zij een nieuwe overbrugging van hedendaagse naar oude muziek. Een poging die velen voor hen al ondernamen, maar vaak strandden. Hier klinkt wonderwel de inbreng van oude instrumenten als theorbe, zink en baroktrombone als heel authentiek – oud dus – maar door de eigen aanpak van B.O.X passen ze wonderwel in de elektronica die Bram Stadhouders aan het geheel toevoegt.
Het is echter niet alleen de gitarist die in deze tijd wortelt, ook slagwerker Onno Govaert, die een reuzenprestatie levert door vrijwel in zijn eentje de basso continuo – zo’n belangrijk kenmerk van barok – voor zijn rekening te nemen. Zijn inspanningen zijn die van een eigentijdse slagwerker, maar zij klinken uiterst oorspronkelijk onder de verrichtingen van B.O.X door. De contrabas speelt hierbij uiteraard ook een rol, maar door de ingenieuze opzet van Bram Stadhouders’ project, loopt het slagwerk voor de bas uit. Zonder dat het ergens stoort.
De suite bestaat uit negen stukken, die nauwgezet de evolutie van vier eeuwen muziek volgen. Tegen het einde wordt er een uitgebreid staaltje vrije improvisatie opgediend, om daarna in een eigentijds, stotend ritme naar deze tijd, vol vluchtigheden en ongeduld, de cyclus af te sluiten.
Bram Stadhouders heeft Suite X in 2021 gecreëerd als compositieopdracht van November Music. De première sloeg in als een bom. Het is daarom meer dan lovenswaardig dat de suite nu op cd is vastgelegd. Het is een document dat tijdloos en het waard is voor eeuwig te bewaren. In elk geval langer dan vier eeuwen, de tijdsspanne tussen barok en groot-componist Bram Stadhouders.
RINUS VAN DER HEIJDEN
BRAM STADHOUDERS & B.O.X.
Suite X
Challenge Records
Pieter Theuns – theorbe en luit
Lambert Colson – zink
Jon Birdsong – zink en trompet
Bart Vroomen – baroktrombone
Nathan Wouters – contrabas
Raphaël Collignon – klavecimbel en orgel
