Een duet tussen een piano en een contrabas. En lees goed; geen duel maar een duet. En dan nog eens dat klinkt als een klok. Dat is de conclusie na het beluisteren van ‘A Drum Thing’ van Atzko Kohashi en Tony Overwater. En bij vaker beluisteren wordt die conclusie steeds verder aangezet.
De muziek op A Drum Thing is op een bijzondere manier tot stand gekomen en tegelijk ook weer niet. Níet, omdat de werkwijze die Atzko Kohashi en Tony Overwater hanteren, al door honderdduizenden is beproefd. Samenkomen, ideeën naast elkaar leggen, gaan repeteren, kijken waar nog kan worden geschaafd en dan de pannen er op. De pianiste en contrabassist deden insgelijks, met dien verstande dat zij niet met eigen materiaal in de hand elkaar ontmoetten, maar werk van voornamelijk (legendarische) drummers inbrachten. Om vandaaruit onbevangen vanuit ieders geest te gaan repeteren, de dag af te sluiten en de repetitie laten voor wat hij was. Om een dag of wat later weer bij elkaar te komen en uit de ervaringen van de vorige keer verder te bouwen.
Improvisatie op improvisatie en improvisatie. Spontaniteit, intuïtie, ware intenties om elkaar luisterend af te tasten, het zijn de bouwstenen geworden voor A Drum Thing. Die werden gestapeld op de fundamenten, die beide musici aandroegen en die bestaan uit composities van voornamelijk drummers: Paul Motian, Jack DeJohnette, Al Foster en Peter Erskine. En vooral Sunny Murray, waarover verderop meer. Ook contrabassist Charlie Haden en Tony Overwater zelf droegen materiaal aan. Terwijl The Drum Thing van John Coltrane niet alleen qua naam dit duo-optreden ondersteunt, maar het ook afsluit.
Tony Overwater maakt in de hoestekst duidelijk dat hij een enorme bewonderaar en tevens vriend is van drummer Sunny Murray, met wie hij ook een aantal jaren speelde. “Hij zorgde altijd als een vader voor mij en drong mij naar mijn muzikale en emotionele grenzen. Hij bracht mij de intensiteit bij die je nodig hebt om vrije muziek te maken. Elke noot, elke beat telt en moet vanuit je diepste binnenste komen (….) Een open mind hoeft niet altijd optimaal gericht te zijn op harmonie, vorm en melodie. Beter is een meer intuïtieve benadering van muziek, zoals andere drummers die ook bezitten.”
Die intuïtie – we schreven het hierboven al – is een van de dragers van A Drum Thing. Bij Tony Overwater manifesteert die zich herhaaldelijk, bij Atzko Kohashi ligt hij wat meer verborgen. Maar beiden drijven er op. Deze cd is gemaakt om te beleven, te herbeleven en telkens in ander vaarwater terecht te komen. De diversiteit is enorm. De drang om onbevangen met elkaars notendistributie om te gaan, is er vrijwel constant, waardoor bezonkenheid vaak de overhand heeft. Maar die wordt prachtig afgewisseld met elementen waarmee jazzmuziek zichzelf zo sterk heeft ontwikkeld. Zoals in Blues in Motian bijvoorbeeld, waar een onverbiddelijke swing wordt vastgelegd.
Tony Overwaters contrabas klinkt fantastisch, zal zeker komen door de opnametechniek die is toegepast. Maar zeker ook door de zelfverzekerdheid waarmee hij zijn instrument behandelt. De contrabas staat zo vaak pal naast de piano, maar evenveel keren vouwt hij zich eronder door. Omgekeerd gebeurt hetzelfde: de piano, een instrument dat zichzelf zo dikwijls een solorol toebedeelt, zweeft onder de klanken van de statigste aller instrumenten door, om op andere momenten tijd en ruimte te nemen om zijn – in dit geval háár verhaal vanwege de vrouwenhanden die hem beroeren – uit te dragen.
Maar hoe de twee musici dan ook zich tot elkaar verhouden, er is altijd sprake van een intieme setting. Waarin je als luisteraar voorzichtig mag binnentreden om je mee te laten voeren naar ingenieuze klankexcursies. Die vanzelf begrip oproepen en daardoor jouw luistergenot telkenmalen versterken. A Drum Thing is meer dan een ding, het is een nieuwe mijlpaal in de al zo bloemrijke carrière van Tony Overwater – en waarschijnlijk ook in die van Atzko Kohashi.
RINUS VAN DER HEIJDEN
ATZKO KOHASHI & TONY OVERWATER
A Drum Thing
Challenge Records
Atzko Kohashi – piano
Tony Overwater – contrabas
