North Sea Jazz, dat vrijdag 7 juli van start gaat en tot en met zondag 9 juli duurt, bevat zo veel muziek dat het te veel is – zoals altijd – om allemaal te horen. De laatste jaren waren de dagkaarten snel uitverkocht, maar op het moment van dit schrijven zijn er nog dagkaarten voor zondag te koop. Voor wie diep in de buidel kan tasten zijn er nog exclusieve VIP-arrangementen verkrijgbaar.
Is dit alles nog steeds de moeite waard voor jazzliefhebbers? Zeker wel. Uiteraard zijn er weer veel artiesten op het grensvlak van pop, rap en funk, soms gelardeerd met een vleugje jazz. Zij zijn vooral in de grootste zalen te horen. Druk zal het daar zeker zijn. De meeste meer traditioneel ingestelde jazzliefhebbers zullen daar met een boogje omheen lopen en op zoek gaan naar jazz. Er zijn genoeg bekende en befaamde jazzmusici die hun opwachting maken. De liefhebbers, kenners en fans zullen die moeiteloos in het programma kunnen vinden, net zoals de fans van pop, R&B, rap en funk dat voor hún helden kunnen.
Deze handleiding is bedoeld voor de JazzNu-lezer die zogenaamde ‘echte’ jazz wil horen en door de bomen het bos niet meer ziet. Ondanks alle popmuziek maakt jazz nog steeds de kern uit van dit festival. Hieronder worden suggesties gegeven voor wie muziek van nieuwe en minder bekende musici wil horen. En een enkele suggestie voor bekende musici die soms buiten het gezichtsveld van de jazzliefhebber vallen. Het is niet verkeerd om de jazzbril soms even af te zetten. Wat bijvoorbeeld te denken van blueslegende Buddy Guy in de grote Maaszaal (vrijdag). Hij is bijna 87 jaar dus voor wie hem niet eerder zag zal zijn Damn Right Farewell Tour de laatste kans zijn.
VRIJDAG
Een van de leukere optredens zal van altsaxofoniste Camilla George zijn. Zij behoort tot de jongere generatie van de Londense jazzscene en maakt een swingende mix van jazz met Afrikaanse ritmes. Liefhebbers van traditionele Malinese muziek mogen het Trio Da Kali met het North Sea String Quartet niet missen. Die vrijdag zullen de liefhebbers hun geluk niet op kunnen in de kleinere zalen. Fergus McCreadie is met zijn trio te horen. Deze Schotse pianist met razendsnelle vingers speelt jazz die is opgebouwd rond Schotse volksmuziek wat bij hem wonderbaarlijk goed werkt.
Maar het kan ook iets rustiger met de Spaanse pianist Marco Mezquida. Het zal moeilijk worden om te kiezen tussen Kika Sprangers die een van de beste jonge Nederlandse jazzgroepen leidt, de Ghanese trompetrevelatie Peter Somuah en Chatlein i su Zumbi met percussionist Vernon Chatlein. Of toch maar naar Linda May Han Oh die als de beste jonge bassist van dit moment wordt beschouwd en een zaaltje verderop speelt. Zoals gezegd een moeilijke keuze, en dan hebben we de Noorse altsaxofoniste Mette Rasmussen en een van de beste Nederlandse tenorsaxofonisten Jasper Blom die met de fenomenale Duitse pianist Pablo Held speelt, nog niet genoemd. Bij goed weer is het bovendien aan te raden lekker buiten te staan bij de Mississippi-tent waar een groot orkest van Tijn Wybenga en Reinier Baas speelt.
ZATERDAG
Heel bekend maar meestal overgeslagen door jazzliefhebbers is Tom Jones (83 jaar). Zaterdag kunnen we horen waarom het niet terecht is dat hij als jazzzanger wordt genegeerd. Die dag treden ook Annie Caldwell-Brown en Edward Brown op, zangers uit Mississippi die in 1971 hun groep naar hun grote voorbeeld The Staples Singers Jr. noemden. In de middelgrote zalen is het zoeken naar interessante jazz maar de New Yorkse Julius Rodriguez met zijn roots in Haïti zou met zijn mix van jazz, soul en klassiek wel eens een verrassing kunnen zijn. Wie daar naar luistert kan meteen blijven zitten voor Brandee Younger die de in jazz minder gebruikelijke harp bespeelt en sterk beïnvloed is door de muziek van Alice Coltrane, maar soms ook een soort zeemeermin-muziek maakt.
Nog niet zo bekend is het Supersonic Orchestra van drummer Gard Nilssen, maar dat zal zeker veranderen. Zijn wilde muziek met het accent op drummers en bassisten valt buiten het gebruikelijke bigbandpatroon en is hoogstens enigszins te vergelijken met de orkesten van Sun Ra en Charles Mingus. Voor wie dit net iets te wild is, zal het Red Desert Orchestra van pianiste Eve Risser aantrekkelijk zijn. Haar mooie composities leverden haar de Paul Acket Award 2023 op.
NSJ is doorgaans niet de makkelijkste plek om avant-garde jazz tot je te nemen, maar wie de rust kan opbrengen zou zeker naar tenorsaxofoniste Anna Webber moeten luisteren die vrije jazz op een mooie en lyrische manier voor het voetlicht brengt. In dezelfde zaal zijn die dag ook de interessante Britse kornettiste Laura Jurd en de traditioneler spelende Braziliaanse altsaxofonist Lucas Santana te horen. Een van de meest opwindende jongere gitaristen is Mark Lettieri, bekend van The Fearless Flyers, die in de Mississippi-tent is te horen.
ZONDAG
Op zondag is het aandeel pop, R&B en hiphop groter dan op de andere dagen, maar desalniettemin is er meer dan genoeg jazz te horen om ook van deze dag een geslaagde te maken. Naast de bekende grote namen (Pat Metheny, John McLaughlin, Brad Mehldau en Stanley Clark om er enkele te noemen) mag de jonge zangeres Samara Joy die nog maar twee keer eerder in Nederland was en nu al tot de grootste vocale talenten wordt beschouwd, niet gemist worden. Zeker niet voor wie van Sarah Vaughan houdt.
Later treedt het Ezra Collective op. Een opwindend kwintet uit de Londense jazzscène die in hun jazz elementen van andere muziekstijlen hebben opgenomen die hun muziek vitaal maakt. De fraaie muziek van de bedachtzame Israëlische saxofonist Oded Tzur zou ook niet gemist moeten worden.
Tenorsaxofonist Yuri Honing presenteert zijn nieuwe Peace Orchestra en een topoptreden is te verwachten van avant-garde gitarist Teis Semey die met een internationale topbezetting zal spelen. Meteen daarna zijn in dezelfde zaal weer twee uitmuntende groepen te horen: Pietre van bassist Alessandro Fongaro en de ingetogen groep Nohmi van de Koreaanse pianiste Miran Noh. Mooi, spetterend en respectvol is het eerbetoon dat het Paradox Jazz Orchestra zal brengen aan het legendarische Nederlandse orkest The Skymasters.
Tenslotte, de Amerikaanse bassiste, componiste en zangeres Esperanza Spalding is dit jaar Artist in Residence. Zij treedt alle festivaldagen op met steeds een ander project. Op vrijdag heeft ze een optreden met pianist Fred Hersch. Met haar project Songwrights Apothecary Lab hosts a Co-Musicking Lab geeft ze zaterdag drie workshops en op zondag speelt ze met het New Yorkse dansgezelschap Antonio Brown Dance.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
Bekijk het volledige programma op northseajazz.com/nl/programma/2023
