Om aan de tijdloze en daardoor unieke muziek van Duke Ellington een dimensie toe te voegen, is weinigen gegeven. All Ellington lukt het wel en alleen al van die nieuwe dimensie valt je mond regelmatig wijd open.

De orkesten van Duke Ellington besloegen – vanaf de jaren veertig van de vorige eeuw – zo’n vijftien tot twintig musici. De bandleider had ze nodig om dat ongeëvenaarde, explosieve bigbandgeluid te kunnen produceren. Bovendien had door de deelname van bekende solisten als Ben Webster, Johnny Hodges, Harry Carney en Barney Bigard het orkest ruimte nodig om voor de zo bekende fluwelen ondersteuning te zorgen. De kracht van Ellington lag immers mede in de arrangementen die hij voor ieder bandlid schreef.

De Nederlandse formatie All Ellington heeft aan tien musici ‘genoeg’ om in de voetsporen van zijn grote voorganger te treden. Nou ja, voetsporen… Het orkest mag dan wel spelen in de geest van de grote Amerikaan, het put zijn kracht echter vooral uit de rijke Nederlandse improvisatietraditie waaraan vrijwel ieder groepslid van All Ellington heeft bijgedragen. Daardoor ontstaat een unieke mix van traditie en vernieuwing. En in feite ook van twee culturen: de Afro-Amerikaanse en de verworvenheden van de Nederlandse vrije improvisatiescene.

Het is vooral dit tweede facet, de vernieuwing, die de cd All Ellington zo bijzonder maakt. Waar wordt uitgegaan van de originele Ellingtoncomposities, trekken de arrangementen van de bandleden Joris Buis, Eric Boeren, Michael Moore en Giuseppe Doronzo de typische Ellingtonklanken naar vreemde contreien. Neem bijvoorbeeld het overbekende (In My) Solitude, dat een veel trager tempo kent en door de aanwezigheid van zangeres Jodi Gilbert enigszins vervreemdend werkt. Immers, wie de originele uitvoering van Solitude kent uit 1945 met zangeres Kay Davis, zal van verbazing schuiven op zijn stoel door de frisse versie van Jodi Gilbert en de rest van All Ellington.

Uitermate verrassend is hoe de typische orkestklank van de Ellingtonorkesten, met bijvoorbeeld hun gedempte koperklanken, bij All Ellington volop terugkeren. De fluwelen aanpak is hiermee gewaarborgd, maar die wordt steeds van zijn klanken ontdaan door de ongemeen vrije improvisaties waar de bandleden naar toe schakelen.

De instrumentatie van All Ellington kun je het best als uitgekiend omschrijven: drie koperinstrumenten, drie saxofoons en drie klarinetten – en daarbij uiteraard de ritmesectie van piano, contrabas en slagwerk. Met die blaasinstrumenten kun je Duke Ellington strak op de huid zitten, maar hoe verrassend is het hoe hiermee de ziel van Ellingtons orkestmuziek wordt geraakt. De keuze van stukken doet de rest: Black and Tan Fantasy, Lament for Javanette, Night Song en Mount Harissa zijn ware opfrissers van je geheugen. En dat (In My) Solitude en Sophisticated Lady ook door de ‘molen’ van All Ellington zijn gegaan, zal menigeen goed doen.

All Ellington is een toporkest, meer hoef je er niet over te vertellen.

RINUS VAN DER HEIJDEN

All Ellington – All Ellington
Platenbakkerij
distributie: Toondist

Jodi Gilbert – zang
Eric Boeren – cornet
Jimmy Sernesky – trompet
Joost Buis – trombone
Mo van der Does – altsaxofoon en klarinet
Natalio Sued – tenorsaxofoon en klarinet
Giuseppe Doronzo – baritonsaxofoon en basklarinet
Oscar Jan Hoogland – piano
Wilbert de Joode – contrabas
Frank Rosaly – slagwerk

www.toondist.nl

Previous

Black gospel voor tweede maal van stal gehaald

Next

JOC en Fuse: fusie met álle muziek van de wereld

Lees ook