OXEON is een duo bestaande uit zangeres/componiste Sylie Klijn (Nederland) en accordeoniste/componiste Lea Gasser (Zwitserland). Beide muzikanten ontmoetten elkaar in Lausanne, op de eerste dag van hun masterstudie Jazz en Hedendaagse muziek aan de Haute École de Musique (HEMU). Beiden kwamen daar aan, met een afgeronde klassieke studie. Ze vonden steun en herkenning bij elkaar in de voor hun relatief nieuwe wereld van improvisatie en hedendaagse muziek. Na de aanvankelijk onregelmatige samenwerking in het eerste jaar, groeide dit uit tot het duo OXEON.
Sylvie Klijs studeerde compositie, piano en zang aan het Fontys Conservatorium in Tilburg en na haar studie aan de Hogeschool voor Muziek (HEMU) in Lausanne was ze in 2022-23 een van de artiesten in residentie bij L’ABRI in Geneve. Dit is een broeikas en laboratorium voor multidisciplinaire projecten van opkomend talent. Elk jaar wonen hier twaalf kunstenaars die ondersteuning krijgen bij het ontwikkelen van producties. De cd Somewhere far is in die periode opgenomen met hulp van, en in de studio van L’Abri. Daarnaast treedt Sylvie Klijs regelmatig op met onder andere Bigband Jazzin’ Fribourg, het Soulflip Orchestra en met het Antoine Brochot Quartet.
Lea Gasser is al even veelzijdig. Ze werkt als accordeoniste en componiste mee aan theater- en dansproducties. Naast de projecten die ze zelf leidt zoals het Lea Gasser 5tet, waar ze voornamelijk eigen composities speelt, treedt ze solo op, en met jazzensemble The Optics. Voor deze cd van OXEON zijn vier van de composities van haar hand.
Somewhere far komt op het album als het tiende nummer voor met een Nederlandse tekst; ergens ver weg. Het idioom van de hele cd is fragiel en kwetsbaar. Ergens ver weg begint met een accordeonimprovisatie zoals je die zou kunnen horen op een Oost-Europees stadsplein. Daarna komt de zang binnen, begeleid met handklappen, dan een klankgedicht en tenslotte de tekst. Ergens ver weg, op een berg, dansten, draaiden om elkaar, twee vrouwen met hun kat.
De plaat opent met een hedendaags arrangement van Scarlatti’s O Cessate di piagarmi. Deze aria wordt meestal door orkest of piano begeleid voor een sopraan zangstem. ‘Stop met pijnigen, laat mij sterven’. Hier openen de accordeon en stem in een medium-up tempo, zodat de melodie eerder een cantate wordt of een lied voor een dans rond de meiboom. Gasser gebruikt pedalen om het geluid van de accordeon te vervormen. De accordeon klinkt hierdoor als een traporgel. De stem verheft zich niet, maar zet woordeloos in met ritmische accenten. Daarna vormt de Italiaanse tekst het uitgangspunt voor de vorm; de tekstbasis met daarna improvisaties van stem en accordeon.
Het tweede nummer Tanguito is een compositie van Leo Gasser. Een kleine tango waarbij de stem en accordeon om elkaar fladderen als vlinders.
The Call zet direct daarna in, bijna dreigend, met gefluit en stoomgeluiden. Het is een compositie met Engelse tekst van Klijn, waarin ook weer beelden van verre bergen worden opgeroepen. ‘When I left lowlands, thoughts were tied to words, here they’re free’.
In het Nederlands, Frans, Engels, Italiaans of woordeloos krijgen de melodieën en ritmes vorm. Zoals motten om het licht dansen, naderend, dwalend en improviserend, verkennen de muzikanten hun universum. Klanklandschappen verschijnen, volksmelodieën, liedjes en chanson schetsen een tijdloze Midden-Europese omgeving die, misschien wel vanwege de winter, het meest passend lijkt voor beluistering in schemerlicht en bij haardvuur.
MONICA RIJPMA
OXEON
Somewhere far
Sonna Records
Sylvie Klijn – stem, compositie en teksten
Lea Gasser – accordeon, compositie en tekst
