Na het concert van Cécile McLorin Salvant in Tilburg kan de rem erop. De rem die te maken heeft met de alom geuite bewering dat met deze zangeres een nieuwe Ella Fitzgerald of Sarah Vaughan is opgestaan. Ella Fitzgerald wordt ze nooit, hoogstens zal ze in de schaduw mogen vertoeven van Sarah V. Helemaal niet erg, want feit is dat de Amerikaanse vocaliste een topper is zoals er elk decennium hoogstens één opstaat. Toch viel op haar optreden in Tilburg wel het een en ander op te merken. Met als voornaamste kritiekpunt: gemakzucht.
Cécile McLorin Salvant toont zich als een kameleon die naar het uitkomt van kleur verandert. In haar pas zeven jaar durende carrière wisselt ze onvoorspelbaar telkens van repertoire. In Concertzaal Tilburg zong ze enkele nummers van haar pas uitgekomen cd Dreams And Daggers, met als noviteit aanvulling met repertoirestukken die ze voornamelijk had opgedoken in het vat dat lichte, Amerikaanse muziek bevat. Zoals bijvoorbeeld uit musicals en erfgoed van componisten als Burt Bacharach. Een waardig eerbetoon aan Broadwaymuziek, maar te eenduidig van opzet. De liefdesliedjes vormden na anderhalf uur optreden één saaie aaneenrijging van – vaak – niemendalletjes. Die echter door de persoonlijkheid van McLorin Salvant toch elk een eigen gezicht meekregen. Dat dan weer wel.
PODIUMBEEST
Want dát is duidelijk: Cécile McLorin Salvant is een podiumbeest, dat zelfs – zoals tijdens dit concert het geval was – plichtmatigheid wist te verbloemen met een brede, uiterst sympathieke lach. Die echter even snel als-ie opkwam, weer kon bevriezen. Waardoor het concert uitdraaide op een verplicht nummer en Cécile McLorin Salvant vanaf een spiekbriefje op de piano lied na lied uit de voorraadkast trok. En in één geval de tekst ervan afkeek.
De 28-jarige zangeres begon haar optreden met On The Street Where You Live uit de musical My Fair Lady. Zij gaf daarmee haar begeleiders de kans zich te presenteren door middenin de compositie voldoende ruimte te creëren voor instrumentale demonstratietjes. Met dit openingsnummer was de toon voor het concert gezet, maar de zangeres deed die indruk wankelen toen zij vervolgde met Deja Vu van Archie Shepp. Nadien volgden Never Will I Marry Again en Spoonful van Howlin’ Wolf. Van deze laatste compositie maakte de zangeres een soort ‘worksong’ en versterkte zij de indruk dat haar ‘performance’ even belangrijk is als de rekbaarheid en kwaliteit van haar stem.
If A Girl Is Not Pretty uit de musical Funny Girl, Wives And Mothers van Burt Bacharach en Nobody van Bert Williams toonde Cécile McLorin zeker haar veelzijdigheid, ondanks haar keuze om haar muziek vooral in slow- en medium tempi gedompeld te houden. Waar en wanneer zou de uitbraak komen; die wens drong zich alsmaar sterker op. Pech, want die kwam niet. Slechts het op gospel gebaseerde Ain’t Gonna Sit No More kreeg met imposante uithalen een majestueus slot.
WARMPJES EN VEILIG
Al was de repertoirekeuze warmpjes en veilig, het is zonder meer toe te juichen dat Cécile McLorin Salvant door een groot deel van het westerse erfgoed struinde. Dat betrof niet alleen jazz, maar ook folklore, zoals in de vrijwel akoestisch gezongen hymne John Henry. En wat te denken van een piano-intro à la Bach, waarmee Devil May Care werd ingezet. Of de wereldhit The Trolley Song uit A Star Is Born van Judy Garland. Plus de toegift Everything Belongs To You van Rodgers&Hart in een afwijkend tempo. Cécile McLorin Salvant durfde dit hele brede muzikale spectrum aan; zelfverzekerd en volstrekt naar eigen inzicht. Ware zangkunst.
Met dit alles brachten Cécile McLorin en haar trio een routineus, maar toch verantwoord concert. Pianist, contrabassist en slagwerker stonden geheel in dienst van de zangeres, precies zoals dat in het verleden ook het geval was met de begeleiders van bijvoorbeeld Rita Reys. Wellicht is dat onvermijdelijk: dergelijke vocalisten zijn zulke sterke persoonlijkheden dat zij begeleiders slechts nodig hebben voor timing en als stemvork. Dat betekende hier dat de kwaliteit van het ensemble niet als primair mocht worden beschouwd. Pianist Aaron Diehl en contrabassist Paul Sikivie waren oké, brachten enthousiaste en aansprekende soli of duetten met de zangeres. Kyle Poole toonde weinig fantasie, maar zijn aanpak van vier-in-de-maat was voldoende efficiënt.
BEDROEVEND
Het concert van Cécile McLorin Salvant was onderdeel van PaRaDoXaal, een samenwerkingsverband tussen muziekpodium Paradox en Concertzaal Tilburg. Een loffelijk initiatief dat internationale toppers naar de provincie brengt. Eerder waren er al concerten bij te wonen van onder andere Hiromi, Brad Mehldau, Avisha Cohen en Richard Bona. En ditmaal dus een wereldster in wording. Het is bedroevend om dan vast te stellen dat nog geen tweehonderd mensen waren komen opdagen. De immense Concertzaal met achthonderd plaatsen zal zeker niet inspirerend hebben gewerkt op Cécile McLorin Salvant en haar mensen. Maar ook niet op de programmeurs van Paradox en Concertzaal. Doodjammer, want vergelijkbare initiatieven zijn in Tilburg al enkele malen op de klippen gelopen.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA VAN DER HEYDEN
PaRaDoXaal met Cécile McLorin Salvant
Concertzaal Tilburg, 20 oktober ‘17
Cécile McLorin Salvant – zang
Aaron Diehl – piano
Paul Sikivie – contrabas
Kyle Poole – slagwerk en percussie
Wat een foute conclusie, dat de rem erop zou kunnen, dat Cecile McLorin Salvant slechts in de schaduw van Sarah Vaughan zou kunnen staan. Een conclusie na een concert in een veel te grote, redelijk sfeerloze zaal met te weinig bezoekers. Ik heb getwijfeld of ik zou reageren maar na de lovende recensie in het NRC en na haar opnieuw gezien en gehoord te hebben in het Concertgebouw heb ik het toch maar gedaan. Of zij de bedoelde status ooit zal behalen weet ik niet, maar deze pas 28-jarige zangeres heeft zeker de potentie om een van de echt groten te worden. Daar kan Rinus van der Heijden gelukkig niets aan veranderen.
Complimenten voor Gemma, mooi gefotografeerd!
Helaas was ik niet bij dit optreden aanwezig. Maar om Cecile McLorin-Salvant als een soort sub-Vaughan of below-par-Fitzgerald af te schilderen, lijkt me een paar mijl bezijden de realiteit. Rinus, ik waardeer je recensies heel vaak, maar hier sla je m.i. de plank volledig mis. Cecile McLorin Salvants live-optreden, verleden jaar maart met het Metropole Orkest olv Vince Mendoza in het MCO in Hilversum en haar drie tot nu toe uitgebrachte cd’s logenstraffen je oordeel. Wellicht dat een zaal die nog voor geen kwart gevuld is niet inspirerend heeft gewerkt.