De 77-jarige Italiaanse trompettist Rava geeft op deze Bevrijdingsdag zijn concert in het Bimhuis met zijn New 4tet. Vandaag staat er een echt kwartet op het podium. Trombonist Gianlucca Petrella die zowel instrumentaal als compositorisch heeft bijgedragen aan het jongste album ‘Wild Dance’, is er deze keer niet bij. De zaal is, waarschijnlijk vanwege het goede weer en de feestdag, halfleeg. Dat is vrij ongebruikelijk voor een concert van deze legendarische nestor van de Italiaanse jazzmuziek. Het deert Enrico Rava niet hoorbaar. Hij laat zich, met zijn bugel, van zijn beste kant zien en hij neemt de moeite na de twee sets een toegift te laten volgen.
De tweede solist naast Rava is de in 1983 in Rome geboren gitarist Franceso Diodati. Hij heeft een fruitkistje vol effectpedalen meegenomen om zijn instrument de nodige echo’s en metaalklanken mee te geven. Zonder een bekende gitarist te kopiëren, geeft hij met zijn spel de bugel van Rava de dimensie die zijn muziek volledig tot haar recht brengt en het aanwezige publiek regelmatig tot een langdurig applaus beweegt. De legendarische Italiaan gedijt binnen elk mogelijk ensemble, maar de begeleiding van het nieuwe kwartet lijkt hem op zijn lijf geschreven. Funk, tango en reggae, het komt in het een uur en drie kwartier durende optreden allemaal aan de orde
ORNETTE COLEMAN
Rava plays Rava. Het geprogrammeerde repertoire is afkomstig van zowel Wild Dance als eerdere albums, waaronder Tribe. De afgelopen jaar overleden altsaxofonist Ornette Coleman wordt geëerd met het nummer Infant. Diodati hult de ingewikkelde melodielijnen van de kwartetleider in warme, toegankelijke akkoorden. Uiteindelijk leidt de gitarist naast Rava, met zijn snelle, scherpe noten, het nummer tot een finale met subliem synchroonspel.
Rava staat bekend om de grote vrijheid die hij zijn muzikanten geeft. En dat horen we vanavond. Hij luistert graag naar zijn kwartetgenoten, waaronder de jonge drummer Enrico Morello (1988). Morello, die het Bimhuis al eens heeft bezocht met een aantal veelbelovende medeleerlingen van het conservatorium van Siena, krijgt alle ruimte in – onder meer – Space Girl. Het nummer begint met een introductie op de bekkens en vervolgens vallen Rava en Diodati in met het thema. Morello blijft het nummer domineren. Als het einde nadert legt Diodati een tapijt van zweverige akkoorden neer voor de onstuimige salvo’s van Morello.
Contrabassist Gabriele Evangelista, leeftijdgenoot van Morello, legt met zijn puntige begeleiding een dwingende basis neer voor de overige kwartetleden. Evangelista is samen met Petrella afkomstig uit het vorige (Tribe-) kwintet van Rava. Zijn solo’s zijn schaars en kort, maar uiterst krachtig. Als hij soleert geeft hij zich compleet over aan zijn instrument. In het karakteristieke Rava-nummer Diva gaat hij korte duels aan met Diodati en Rava. In hetzelfde stuk doet Diodati een beroep op zijn volledige pedalenset en begeleidt hij met zijn gebroken akkoorden de rappe, hoge tonen van Rava. Het nummer komt sinds het in 1996 op Italian Ballads is gezet, met grote regelmaat terug in de concerten van Rava. Maar de vrijheid die de maestro zijn kwartetleden geeft, maakt dat het nummer ook vanavond een volledig eigen richting uit gaat.
CHOCKTAW
Tijdens het op het Amerikaanse indianenvolk Chocktaw geïnspireerde gelijknamige nummer kijkt Rava vol bewondering toe hoe Enrico Morello een compleet instrumentarium van kralen aan zijn bekkens in beweging brengt. Hij brengt zijn slagwerk tot een oorverdovende apotheose van tromgeroffel- en bekkenslagen. De muzikantenvrouwen op de achterste rij laten goed van zich horen met hun ‘gebravo’ na elke solo.
Rava trakteert het publiek op een korte, maar krachtige toegift. Cornette – zowel aanwezig op Tribe als op Wild Dance – geeft in vijf minuten weer waar het bij Enrico Rava om gaat: jazz zonder beperkingen, muziek die nooit verveelt.
ROBIN ARENDS
beeld DIRK NEVEN
Enrico Rava New 4tet
Bimhuis Amsterdam, 5 mei ’16
Enrico Rava – bugel
Francesco Diodati – gitaar
Gabriele Evangelista – contrabas
Enrico Morello – drums