Bij alle zorgen die er over de situatie van Nederlandse jazzmuzikanten zijn en die er de komende tijd misschien alleen maar groter op worden, is in Tilburg een lichtpuntje te ontwaren. In jazzclub Paradox krijgen muzikanten regelmatig – een paar keer per jaar – de gelegenheid om hun muziek in alle rust te ontwikkelen, is er geld om mensen van buiten erbij te halen en wordt een podium geboden om te laten horen wat dat heeft opgeleverd.
In deze PaRaDoX Residency-serie wordt door de muzikanten na een week van gezamenlijke exploratie, het verkennen van elkaars ideeën en composities en het uitwerken daarvan, een afsluitend concert gegeven waarin improvisatie, interactie en nieuwe composities centraal staan. Dit keer kreeg basgitarist en componist Stef Joosten de gelegenheid om zich een week lang op zo’n concert voor te bereiden. Hij koos daarvoor niet de minste medemuzikanten: de Noorse drummer Gard Nilssen, de Britse pianist Ivo Neame en de Nederlandse tenorsaxofonist Jesse Schilderink, die met hem een kwartet vormden.
Je kunt dit met recht een All Star-kwartet noemen. Pianist Ivo Neame hoorden we regelmatig als belangrijke motor in verschillende groepen, waarvan Phronesis met contrabassist Jasper Høiby de bekendste is. Saxofonist Jesse Schilderink heeft zich ontwikkeld tot kopman van de jonge Nederlandse generatie jazzmuzikanten en Gard Nilssen zette zich ook in Nederland in de kijker met zijn explosieve big band Supersonic Orchestra.
Dat alles maakte dat de verwachtingen hoog gespannen waren. Met zo’n supergroep werd supermuziek verwacht. De eerste vraagtekens dienden zich aan bij de aankondiging. Stef Joosten had een week gekregen om aan nieuwe composities te werken, maar hij vertelde eerlijk dat een aantal composities van Ivo Neame waren, andere van hem en sommige van beiden. Welke dat waren werd niet duidelijk gemaakt, omdat latere aankondigingen over de muziek en hun titels zo goed als ontbraken.
De composities waren anders dan verwacht. De vaak explosieve drummer Nilssen toonde zich van zijn meest beschaafde kant: netjes ritselend en met rustige en intieme roffeltjes op de snare en tom-tom drums, was hij het tegengestelde van wat we van hem gewend zijn in zijn big band. Dat had niet zo zeer met Nilssen te maken, dan wel met de composities. Die waren rustig van karakter en slechts hier en daar werd die rust afgewisseld met avontuurlijkere stukjes.
Zo kabbelden de composities doorgaans netjes door. Het was meer muziek om lekker lui in een fauteuil van te genieten, dan dat het je op het puntje van je stoel deed belanden. Een enkele keer schoot de band uit zijn slof met kermisklanken en driekwarts maat. Een verre echo van ICP en Breuker schemerde dan door. Het waren korte momenten die naar meer deden verlangen. Het bleef echter bij een perfecte uitvoering van de weinig opwindende composities die in de Residency-week waren bedacht.
Maar is jazz niet ook de schoonheid van de imperfectie? Ik miste een haakje, een slordigheid of een onverwachte wending om aan vast te klampen. Het was net iets te mager voor een week retraite. De muziek ging als een aangenaam briesje voorbij. Zeker, het was genieten van de enkele uitspattingen die Ivo Neame zich veroorloofde, het punctuele drumwerk van Nilssen, en de fraaie toon, swing en opbouw van Schilderink. Ook Joosten zelf liet geen verkeerde noot vallen, al was het geluid van zijn basgitaar wat dun en had ik hem liever op een contrabas gehoord, die met zijn volle en diepe geluid beter gepast zou hebben bij zijn kwartet.
We moesten tot het laatste nummer wachten om een compositie te horen die je meteen bij de lurven greep, waarin werd gebeukt en de swing je niet stil liet zitten. Joosten kan het dus wel, al was het wat aan de late kant.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
STEF JOOSTEN
PaRaDoX Residency
Tilburg, Paradox, 11 januari ‘25
Jesse Schilderink – tenorsaxofoon
Ivo Neame – piano
Stef Joosten – basgitaar
Gard Nilssen – drums
