Een (mede)presentator die met de op hol geslagen tenorsaxofoon van Johnny Griffin mee scat, een 13-jarig wonderkind op slagwerk, een uitspraak van de laureaat Jasper Blom dat hij meer in de richting van Coleman Hawkins dan in die van Lester Young opschuift en nog wat verrassingen. Ziedaar het verloop van de prijsuitreiking van de Buma Boy Edgarprijs 2019. Een die lang zal heugen.
Het is een waar feest geworden in dat uitverkochte Bimhuis in Amsterdam. Niet alleen muzikaal, zeker ook door het verloop rond de prijsuitreiking van de Boy Edgar Prijs 2019. Gemoedelijkheid vierde hoogtij, de vreugde om de toekenning straalde van Jasper Blom af, het tempo waarin de avond zich afspeelde had niet beter kunnen zijn en de muziek was van hoog gehalte.
Piepkleine verrassingen waren over de avond verspreid. Een ervan zat in de staart van het programma: de aanwezigheid van de 13-jarige Mekhi Boone uit Philadelphia. Het kind is een adembenemend wonder op slagwerk: zijn fantasie is onbegrensd, zijn vakmanschap overstijgt het grootste deel van de mondiale drummers, zijn slagkracht is ongeëvenaard en zijn inbreng achter de twee blazers Jasper Blom en Dick Oatts was mede bepalend voor een daverend concert. Waarbij dient aangevuld dat Mekhi’s vader Mike op contrabas daar ook een wezenlijk aandeel in had.
De surprises zaten echter ook in mini-momenten. Bijvoorbeeld aan het begin van het eerste concert van de vier formaties waarmee Jasper Blom aantrad. De tenor- en sopraansaxofonist kondigde aan dat de wereld nog steeds in blijde afwachting mag zijn van voortzetting van de reeks van tien cd’s over polyfonie. Dat wordt derhalve geen vergeten werk. Maar de échte verrassingen zaten in twee uitspraken: één van tenorsaxofonist Archie Shepp, de andere in een van Jasper Blom zelf.
Shepp schetste de kracht van de tenorsaxofoon eens door te zeggen dat die vrijkomt als je het mondstuk tussen je lippen plaatst en de onderkant van de beker tegen je zak (zijn er dan geen vrouwelijke tenoristen?). Blom verklaarde dat hij “steeds meer opschuift richting Coleman Hawkins” dan vroeger. Beide uitspraken zijn tekenend voor het kunstenaarschap van Jasper Blom. Shepp’s uitspraak schetst namelijk de bekwaamheid van de ware jazzblazer: de lippen als metafoor voor de hersenen waarmee hij of zij zijn spel vorm geeft en ‘de zak’ als de jeuk in de onderbuik die nodig is om de schitterendste muziek uit zijn instrument te toveren.
De keuze voor Hawkins in plaats van Lester Young – de twee kampen die als het over tenorsaxofonisten gaat al decennialang de ‘strijd’ aangaan – is eveneens tekenend voor de lyricus Jasper Blom. Die al tijdens het concert van zijn kwartet met gastpianist Pablo Held in het stuk Knor liet horen dat hij zonder noemenswaardige inspanning de volledige traditie van de tenorsaxofoon tot zijn achterland heeft gemaakt. En met zijn jonge formatie ZILT het aandurfde de Misha Mengelbergklassieker De Sprong O Romantiek der Hazen te vertolken.
Mijke van Wijk was de presentatrice van dienst, Wilfried de Jong was ingehuurd om de eigenlijke prijsuitreiking te verrichten, alsmede een kort interview met de laureaat. Mijke van Wijk kweet zich volstrekt ongekunsteld van haar taak; haar interview met Jasper Blom tussen het eerste en tweede concert was geanimeerd, diepgaand en wetenswaardig. Wilfried de Jong had als aanloop voor het officiële moment de grammofoonplaat Full House uit 1962 van Wes Montgomery meegebracht, waarop Wynton Kelly, Paul Chambers, Jimmy Cobb en vooral Johnny Griffin meespelen. Een van de nummers daarop werd afgedraaid op het pickupje van de 17-jarige dochter van de presentator, die daarop op adembenemende wijze mee-scatte met de in razernij ontstoken tenorsaxofonist Griffin. Fan-tas-tisch!
Voor de muzikale tenuitvoerlegging van de avond had Jasper Blom een keuze gemaakt tussen jong en oud. Na de openingsset met zijn kwartet waar hij al veertien jaar mee speelt, was het de beurt aan ZILT, met de jonge musici Ian Cleaver op trompet, Cas Jiskoot op contrabas en Wouter Kühne op slagwerk. Vooral de laatste maakte indruk; het gemak waarmee hij polyritmisch de verstilling van de contrabas in De Sprong O Romantiek der Hazen benadrukte, was àf. Jiskoot lijkt met zijn staccatospel soms op een reïncarnatie van de in juli overleden Ruud Jacobs en dat is een gegeven dat best nader uitgewerkt mag worden.
Jasper Blom en zijn tentet vertolkten nadien twee stukken van de 19e eeuwse Amerikaanse dichteres Emily Dickinson. De laureaat vertelde voor aanvang dat hij “ook wel eens liedjes wilde schrijven, maar dat de teksten een probleem waren.” Daarom was hij uitgeweken naar Emily Dickinson. Begonnen werd met Possibility, waarna Musicians Wrestle Everywhere de logische apotheose leek. Prachtig ensemblespel van leerlingen van Jasper Blom, met uitdagende zang van Anna Serierse. Misschien iets té, haar stem balanceerde op het uiterste randje van zijn bereik. Het steeds maar afwachten wanneer hij erover heen ging, veroorzaakte een lichte mate van nervositeit.
Misschien moeten vrouwelijke vocalisten in de jazz wel dezelfde loopbaan doormaken als operazangeressen. Die kunnen in het begin van hun carrière het Richard Wagner-oeuvre niet aan. Dat is pas mogelijk wanneer hun stemmen door jarenlange ervaring zijn gerijpt. En dan soms nog niet. Voor Anna Serierse hoeft dit niet te gelden, maar het opboksen tegen de rijke ensembleklank van het tentet was van de riskante soort.
Jasper Blom had zelf uitgekeken naar het laatste concert van de avond, van een kwartet met zijn mentor Dick Oatts en de twee Amerikanen Mike en Mekhi Boone. Hij had vader en zoon in maart van dit jaar in Philadelphia in een kroegje zien en horen spelen en dat had zo’n onuitwisbare indruk gemaakt, dat hij ze voor de uitreiking van de belangrijkste jazzprijs in Nederland, speciaal had laten invliegen. Wie met name Boone junior deze avond hoorde tekeer gaan, kon niet anders concluderen dan dat Jasper Blom een van de grootste muzikale verrassingen van dit jaar naar Amsterdam had geloodst.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s TOM BEETZ
UITREIKING BUMA BOY EDGARPRIJS 2019 JASPER BLOM
Bimhuis Amsterdam, 4 december 2019
Jasper Blom Quartet met Pablo Held
Jasper Blom – tenor- en sopraansaxofoon
Jesse van Ruller – gitaar
Frans van der Hoeven – contrabas
Martijn Vink – slagwerk
Gast: Pablo Held – piano
Jasper Blom & ZILT
Jasper Blom – tenor- en sopraansaxofoon
Ian Cleaver – trompet
Cas Jiskoot – contrabas
Wouter Kühne – slagwerk
Jasper Bom & tentet: Emily Dickinson Songs
Jasper Blom – tenor- en sopraansaxofoon
Anna Serierse – zang
Ian Cleaver – trompet
Victor Belmonte – trombone
Ben Fitzpatrick – altsaxofoon en klarinet
Lucas Figueiredo Santana – tenorsaxofoon en fluit
Jessie Brevé – baritonsaxofoon, basklarinet en fluit
Lucas Dann – piano
Cas Jiskoot – contrabas
Wouter Kühne – slagwerk
Jasper Blom & Dick Oatts
Jasper Blom – tenor- en sopraansaxofoon
Dick Oatts – altsaxofoon
Mike Boone – contrabas
Mekhi Boone – slagwerk
www.boyedgarprijs.nl
www.jasperblom.com