Op een eventueel visitekaartje van Pau Li Liem zou kunnen staan: zanger, componist en pianist. Want de pas 25-jarige musicus heeft een breed terrein uitgelegd om haar muziek met anderen te delen. Zij beperkt zich niet alleen tot jazz, ook pop, groove en lyrisch, melodieus werk duiken bij haar op. Maar wát ze ook doet, er is één definitieve rode lijn in haar muzikantenschap: zij wil delen, met haar medemuzikanten en zeker ook met het publiek. En componeren, dat doet ze net zo graag als uitvoeren: “Als muzikant word je gedwongen te reflecteren, omdat je jezelf tegenkomt in het hele muzikale proces.” Concreter kan het nauwelijks worden omschreven. Pau Li Liem is een ware spitsroedeloper als het gaat om de allerjongste lichting jazzmusici in Nederland. En daarom is het maar wat fijn dat zij deze JAZZ-tafette op haar naam mag schrijven.
Waar ben je op dit moment mee bezig?
Met drie groepen waaraan ik ben verbonden: Nyala, een project onder eigen naam en Penny. Met Nyala met basgitarist Stef Joosten en drummer Jorrit Romme en ikzelf met zang en piano zijn we ons eerste album aan het voorbereiden: A Way of Life, met uitsluitend eigen werk. De meeste stukken zijn van mij. Het wordt een album met pop- en jazzinvloeden en komt in mei uit. Ook ben ik bezig met mijn project No One Knows. Het kent twee bezettingen: met drummer Pascal Vermeer en pianist Harmen Fraanje en ikzelf als zangeres. De tweede bezetting: Teis Semey op gitaar, Marijn van de Ven op contrabas, Pascal op drums en ikzelf weer als zangeres, ik vind dat ik dan meer vrijheid heb. De stukken van die bezettingen worden door elkaar gebruikt. Dan kunnen we elkaar beter uitdagen. De derde groep is Penny, een duo dat ik samen met zangeres en gitariste Wytske Gratama vorm. We maken muziek op sprookjes van Hans Christian Andersen, waar we de boodschap en de moraal uithalen. Die oude sprookjes hebben een boodschap die ook nu nog geldt. We hebben daar een uitgebreidere bezetting bij: Yuri Rhodenborgh op gitaar, Marijn van de Ven op contrabas en Guy Salamon op drums. Leuk om voor te schrijven en mee samen te werken.
Welke herinneringen aan je carrière zijn je het dierbaarst?
Een carte blanche die ik in 2021 net na mijn afstuderen kreeg van het Sound of Europe Festival en die ik invulde met Harmen Fraanje en Pascal Vermeer. Dit was de eerste keer dat ik heel vrij muziek kon spelen. Met door Scandinavische muziek beïnvloede stukken. Was qua sfeer en muziek heel anders dan ik tot dan gewend was. Ik zong daar, speelde geen piano, het was een hele nieuwe ervaring. Vorig jaar was ik met Nyala voor het eerst in het buitenland, in Italië. Net voordat we zouden vertrekken werd de vlucht gecanceld. We zijn toen met de auto gegaan, dertig uur reizen in drie dagen. Was een superleuke test, waardoor we elkaar goed hebben leren kennen!
Waarom doe je graag wat je doet?
Omdat ik muziek maken heel tof vind. Het is geweldig leuk om samen met anderen composities uit te proberen en tot leven te wekken. Ik zou niet elke week hetzelfde willen doen, het verrassende en onverwachte trekt me, ook al gaat het maar om kleine of domme zaken.
Wanneer is je passie voor jazz ontstaan?
Dat kwam pas redelijk laat, namelijk toen ik aan mijn vooropleiding aan het conservatorium in Tilburg begon. Ik was toen 18 jaar. Ik wist niets van jazz. Toen ik auditie moest doen, kreeg ik een lijst jazzstandards voorgelegd. Ik heb toen driehonderd stukken gedownload. Er zat van alles tussen, was supertof. Tijdens mijn vooropleiding ben ik er toen helemaal ingedoken.
Van welke ontwikkeling in de jazzgeschiedenis had je onderdeel willen zijn?
Ik heb het gevoel dat ik nu op mijn plek ben. Ik hoef niet per se in een ander tijdvak te leven.
Wat is het bizarste dat je ooit mee hebt gemaakt tijdens een concert?
Toen we in Italië waren, het was 33 graden, applaudisseerde het publiek na elk nummer heel lang. Zijn we in Nederland niet gewend. Wij wachtten telkens tot het klappen voorbij was. Ons concert duurde anderhalf uur, de meeste tijd is op gegaan aan applaus. Ik vond dat een bijzondere ervaring, zoiets weet je van tevoren niet.
Waar vind je inspiratie?
Bij mensen en het menselijke. Hoe mensen met elkaar omgaan. Als iemand anders denkt, komt dat pas naar voren tijdens een gesprek. Inspiratie haal ik uit bijvoorbeeld een opa en oma met hun kleinkind, mensen met huisdieren. Kortom hoe tof en complex mensen kunnen zijn.
Wat is het spannendste dat je ooit hebt ondernomen?
Mijn albums uitbrengen, het hele opnameproces. Ik stond daar vorige week pas bij stil: straks komt de muziek on-line en ligt er een fysiek album. Een plaat is zó’n persoonlijk ding.
Welk muziekstuk of album heeft voor jou een speciale betekenis?
Songs in the Key of Life van Stevie Wonder. Zijn muziek is vrolijk en verdrietig. En Lullabye van Billy Joel is voor mij nogal emotioneel, omdat mijn vader dat vaak als slaapliedje voor mij zong.
Wat neem je altijd met je mee?
Ik probeer altijd een open mind met me mee te dragen. Mensen benaderen zonder vooroordeel. En gewoon te doen.
Welke actualiteit heeft je aandacht?
Nogal logisch de twee oorlogen die worden gevoerd. En ook het effect dat mensen hebben op de natuur. Gelukkig gaan zij daar steeds bewuster mee om, ik ook. We moeten de aarde zo goed mogelijk verzorgen.
Wie is je grote voorbeeld buiten de jazz?
Stevie Wonder. Ik zet ‘m altijd op om blij te worden. Ik hoor bij hem heel veel gevoel en luchtigheid. Je kunt zijn persoonlijkheid door zijn muziek heen horen.
Wat intrigeert je aan je instrument?
Mijn stem? Dat hij heel persoonlijk is. Ieder heeft zijn eigen stem en bij iedereen die zingt is de benadering anders. Iedereen zou kunnen zingen, dat is het mooie. Een piano heeft zoveel kleuren, dat maakt hem ook moeilijk omdat er dan zoveel keuzes zijn. Een piano is op sommige vlakken wat concreter dan een stem, maar het is heel tof je in allebei te kunnen verdiepen.
Wat heb je geleerd van je muziek?
Dat ik mezelf veel beter heb leren kennen. Als muzikant word je gedwongen te reflecteren, omdat je jezelf tegenkomt in het hele muzikale proces. Ik schrijf altijd op andere manieren, vaak vanuit de piano. Soms is een tekst af, kijk ik ernaar en dan wordt hij nog concreter. Dan denk ik dat dit ook boodschappen aan mezelf zijn. Grappig hoe dat werkt. Zo van: oh, dat zit er ook in.
Wat wilde je vroeger altijd worden?
Zangeres. In groep zes van de basisschool stond ik al op het podium. Toen was het al tof om op te treden en dat gevoel is nooit opgehouden.
Wanneer ervaar je de vrijheid te falen?
Liefst zoveel mogelijk. Het lukt niet altijd, maar als je de vrijheid hebt om te falen, ontstaan er vaak nieuwe dingen. Ook tijdens het schrijfproces leverde dat wel eens wat op bij zang of bij piano. Het is spannend als je een gok waagt; ook wat anderen dan doen.
Welke ontwikkeling in de jazz juich je toe?
Ik heb het idee dat alles nu mogelijk is, niet alleen op het gebied van jazz, maar in de hele kunst- en cultuursector. Het gaat niet alleen om discipline, maar om de grootst mogelijke breedte. Alle cross-overvormen zijn vaak heel vet.
Met wie werk je graag samen?
Met alle mensen uit mijn projecten. Niet alleen de uitvoerenden, ook de mensen in de studio, zij die voor het artwork zorgen, de producers. Vaak zijn die op een andere wijze met muziek bezig. Ik vind het mooi hoe een fotograaf of een andere kunstenaar dat ziet.
Welke dromen liggen nog voor je?
Liefst zoveel mogelijk spelen, muziek uitbrengen en behalve in Nederland ook eigen projecten in het buitenland opvoeren. Samenwerkingen met andere disciplines zie ik ook heel erg zitten en vooral dat mijn muziek mensen inspireert, zodat ik iets voor anderen kan betekenen.
Aan wie geef je het Jazz-tafette stokje door?
Aan basgitarist Stef Joosten. Hij is een goede vriend en is als mens en musicus heel tof.
RINUS VAN DER HEIJDEN
Foto’s GEMMA KESSELS
