Filmmuziek is er te hooi en te gras. Theatermuziek ook, maar daar moet je doorgaans voor op zoek gaan. Nu hoeft er even niet te worden gezocht, want trompettist/componist Gijs Levelt heeft een waar pareltje afgeleverd met het album ‘Playground’.
Playground is gevuld met muziek voor zes theaterstukken van theaterregisseur Mariken Bijnen. Dat zijn achtereenvolgens Momentum, Augustus Oklahoma, The Beauty Queen, Cloaca, Aardgasten en Voorbij. Gijs Levelt componeerde voor elk theaterstuk de muziek. Wellicht zijn er nu mensen die redeneren: ‘Wat moet ik hiermee, theatermuziek in een digitaal tijdschrift dat propageert jazzmuziek nader te belichten?’ Dat komt verderop aan bod.
Playground, music for theatre zoals de volledige titel luidt, betreft een solo-album van Gijs Levelt, die alles heeft gecomponeerd, uitgevoerd, opgenomen, gemixt en geproduceerd. Alles, op het stuk La chanson des vieux amants na van Jacques Brel. Laten we hiermee beginnen. Brel is een even solitaire musicus als Gijs Levelt op zijn nieuwe cd. Waar de Franstalige Belg zijn hele oeuvre laat stoelen op zijn unieke persoonlijkheid, doet Levelt dat ook. Maar waar in de Brel-uitvoering de woorden en de vertolking ervan de compositie schragen, is in de Levelt-interpretatie alle muziek die de trompettist in zijn leven heeft opgezogen, het fundament waarop hij de Brel-klassieker een totaal ander gezicht geeft. Waarmee hij de ‘vieux amants’ breed uitbouwt, hem volledig naar zijn hand zet en er een nieuwe compositie van maakt.
Het is een bijzonder project, dit Playground. Gijs Levelt pakte het breed aan. Zowat hemelsbreed mag je zelfs zeggen. Want de musicus beperkte zich niet slechts tot zijn trompet: een drumkit van zijn zoon kwam er aan te pas, lege bierflesjes, een transistorradio, toetsen en bassynthesizer, drumcomputer, effectpedalen, een Ableton-sequenser en zijn eigen stem. En zeker weten dat er nog wat dingetjes zijn gebruikt, die toevallig op het pad van Gijs Levelt kwamen.
Playground is daarmee een muzikale almanak geworden, een verzameling muziekjes, waarvan het langste bijna tien minuten duurt, maar vooral gestalte krijgt door een opeenstapeling van korte delen, soms zelfs een van 32 seconden (A New Day 2). Hoewel de cd ruim 64 minuten in beslag neemt, is het voorbij trekken van de 22 delen die Playground nodig heeft, als een processie. Er komt geen eind aan en dat is maar goed ook, want de suite – mogen we ‘m zo noemen? – kent geen enkele dip. Het is daarbij niet de eindeloze reeks instrumenten die parade maken, ook de culturen die Gijs Levelt voorbij laat komen, laten je van de ene verbazing in de andere vallen. Je hoort zingende Pygmeeën, hiphop, dance, serieuze improvisaties en verbazingwekkend gemakkelijk in het gehoor liggende melodieën.
Sferen zijn er volop. Melancholie, vreugde, humor, emotie, ontroering, het zit allemaal verpakt in die carrousel van wereldmuziek, jazz, elektronische muziek, ambient, trap, noem maar op. Dit alles levert schitterende luistermuziek op, waarin avontuur niet wordt geschuwd. Dat avontuur duikt niet op om de muziek een soort macho-imago mee te geven, veel meer om de luisteraar van plekje naar plekje te begeleiden.
Je raakt daarbij nergens de weg kwijt. Het totaalgeluid van Playground is zo veel omvattend dat je door de fantasiewereld van Gijs Levelt reist als in de mooiste droom die je jezelf maar kunt toewensen. En niet snel vergeet.
RINUS VAN DER HEIJDEN
GIJS LEVELT
Playground – music for theatre
Level T Records
Gijs Levelt – trompet en alles waar je geluid aan kunt ontfutselen
