‘Wayfarer’ was in 2022 het cd-debuut van het Loek van den Berg Quintet. De plaat sloeg meteen aan met klinkende recensies. Nu is de opvolger verschenen: ‘Seafarer’. En ook die is onstuimig als de zee.
Met Seafarer gaat het Loek van de Berg Quintet verder op pad. De fakir van Wayfarer en zijn gezellen nemen je mee op een reis zonder bestemming, met composities waarin melodieën je gedachten lezen en arrangementen je optillen als op een vliegend tapijt.
De piano speelt dalende lijnen, het gordijn opent, het verhaal van de zeereiziger begint. Een man zwerft met zijn roeiboot over de zeven zeeën, zoals een afbeelding van het cd-boekje laat zien. Aan een andere kust wacht iets of iemand, of is er juist iemand die achterblijft?
We luisteren naar Seafarer Part I. Unisono of meerstemmig speelt het kwintet de lange slagen van de roeiriemen, het avontuur tegemoet. Er komt een verstilling, pentatoniek (reeks van vijf tonen, red.), een poort naar het Oosten. De contrabas gaat verder, neemt het voortouw en maakt de tegenkracht van het water voelbaar. De blazers komen weer op kracht en de sopraansaxofoon ontwikkelt een weemoedige solo die omslaat naar hoopvol.
De luisteraars volgen de rattenvanger – hulpeloos als de kinderen meegevoerd naar het onbekende. De piano sluit het doek en gaat direct over op Part II. Het tempo wordt opgevoerd. De trombone neemt de leiding, een solo waar het roeien wilder wordt met steun van zachtjes roffelende drums. Nog even doorzetten en de boot komt tot stilstand. De koers is uitgezet.
Bodrum Bolero is de single van het album, of zou dat kunnen zijn. De contrabas zet in, piano en drums volgen en het kwintet speelt een melancholische cajun-melodie. De verschillende melodielijnen en instrumenten spelen vragen en antwoorden, maar de luisteraar danst dromerig onder een exotische sterrenhemel. De tijd staat stil. Dan ontplooit de sopraansaxofoon een solo, verleidend, opwindend en te snel voorbij. Het ensemble neemt over. Druk de knop ‘play’ in, dans, droom en spoel terug.
De reis gaat verder met Attic Views. Het ensemble speelt wilder wordende golven die naar donkere stegen leiden. Piano en trombone nemen het op tegen de sopraansax, alle instrumenten vermengen zich in uptempo-riffs, tot de piano zich vrijmaakt en zijn eigen verhaal naar voren brengt. Een toontje hoger, swing , een enkele dissonante noot en verwijzing naar een klassiek verleden tot het ensemble ook hier weer inbreekt. De laatste golven, een stroomversnelling en… The End.
Elk nummer op de cd leent zich voor uitbreiding. Het mag langer duren. De solo’s mogen langer of er zou beeld bij passen, een film of een dans, een verteller, een gedicht. Vooral – nogmaals – het mag langer duren en dat schept verwachtingen voor liveconcerten waar kan worden uitgeweid.
Dit kwintet klinkt als een volwaardige band. De composities dragen het verhaal en de arrangementen zijn spannend en uitheems, niet direct thuis te brengen. Klinkt er een stem? Zijn blazerpartijen gedubbeld? Behalve sopraan speelt Van den Berg ook altsaxofoon en duduk, een Armeense blokfluit. Alleen op Languages of the Unheard is dat laatste instrument duidelijk hoorbaar. Op andere plaatsen zijn de blazers in klankwolken verweven.
De warmte en volheid van het geluid, de kwaliteit en balans van de mix, de drums en contrabas die in het diepe donker schuifelen en tokkelen en je gevoelige snaren raken; je wilt blijven luisteren Je wilt luisteren met een koptelefoon op, of naar een bioscoopzaal gaan om het in dolby surround te horen. Bij Balancers Tale wil je ongezien je beste namaak-flamenco laten opborrelen. Hier is het de altsaxofoon die om de gunsten strijdt, in samenspraak met de piano. Van begin tot eind is dit een album dat fascineert met een sfeer van onbekend avontuur.
Loek van den Berg won met het debuutalbum Wayfarer de Edison Jazz Award voor beste nieuwkomer. Zijn reis is nog maar net begonnen.
De prachtige sound van dit kwintet door het gebalanceerde samenspel van de muzikanten, door de composities en de arrangementen waaruit de solo’s als zwaluwen losbreken, doet hopen dat dit een wereldact gaat worden die tot ver buiten de grenzen zal doorbreken.
MONICA RIJPMA
LOEK VAN DEN BERG QUINTET
Seafarer
Zennez Records
Loek van den Berg – alt- en sopraansaxofoon, duduk
Nathan Surquin – trombone
Aseo Friesacher – piano en stem
Cas Jiskoot – contrabas
Willem Romers – drums
