Bijna een jaar geleden kreeg ik van drummer Sun-Mi Hong een uitnodiging om naar haar optreden in Den Bosch te komen. Het was een beetje aan de late kant, tien minuten voordat het optreden begon. Ik hoorde nog net de laatste twee nummers. Ik schreef erover in JazzNu en Sun-Mi beloofde beterschap door me de volgende keer op tijd uit te nodigen. Nu speelde ze opnieuw in de Toonzaal, met haar eigen kwintet en werd ik ruim op tijd uitgenodigd. Hier moest dus wel gehoor aan worden geven.
Een jaar geleden bij haar vorige optreden ging het er heftig aan toe. De groep Invisible Ropes leek gebouwd te zijn rondom haar explosieve ‘selling point’, schreef ik toen. Haar kwintet dat nu speelde was uit ander hout gesneden. Uit zacht hout. De groep speelde akoestisch, omdat in Nederland daarvoor geen mooiere zaal is te vinden dan de intieme Toonzaal.
De enige elektronica kwam van pianist Young Woo die met zijn keyboard verstilde soundscapes maakte. De Zuid-Koreaanse Woo verving voor twee optredens de vaste pianist Chaerin Im die op vakantie in haar moederland Korea was. Woo en Sun-Mi zijn geen onbekenden van elkaar. Ze studeerden samen aan het Conservatorium van Amsterdam. Sun-Mi bleef hier en Woo ging weer terug naar Korea.
Voor Woo – op vakantie in Nederland – was de muziek van het kwintet nieuw, zeker de twee eerste en de laatste twee nummers die op het in maart volgend jaar te verschijnen nieuwe album van Sun-Mi staan. Het verklaarde wellicht de spaarzame en voorzichtige begeleiding die hij op de piano gaf. Het keyboard staat niet op het programma als Chaerin Im achter de piano zit en Woo ging op dat toetsinstrument met grote vrijheid zijn gang en bracht aan de composities van Sun-Mi verfraaiingen aan.
Dat deed hij al meteen bij de enigszins zwaarmoedige opening van het concert, waarin verschillende maatsoorten elkaar afwisselden en duidelijk werd dat we vandaag de zachte en subtiele kant van Sun-Mi zouden gaan horen. Saxofonist Nicolò Ricci en trompettist Alistair Payne wilden de dynamiek nog wel iets oprekken, waarbij sporen uit de free-jazz werden afgewisseld met elementen uit de hard-bop.
Hoe verder het concert vorderde hoe duidelijker het werd dat de muziek dit keer geordend was rondom de meest verleidelijke sound die jazz kan voortbrengen. De drums vermeden alles wat die sound zou kunnen verstoren en als je even niet luisterde naar wat er gebeurde, leek het of de drums alleen op de achtergrond meededen. In werkelijkheid was dat een illusie die Sun-Mi ons probeerde te doen geloven. Het was juist de grote variatie aan subtiliteit en ritmiek die dit instrument, bijna als een geheime eigenschap, óók in zich heeft. De vermenging van die ingehouden ritmiek met zowel de verleidelijke geluiden uit het keyboard als met de vette ronde basnoten van Alessandro Fongaro, waren dit keer het ‘selling point’ van Sun-Mi.
De blazers hadden binnen dit frame een vrije rol, waarin zij wel degelijk de composities fors konden uitpakken, en waarin gestoeid werd met dynamiek en stijlovergangen van vrijwel atonale vrije jazz tot romantiek en ‘old school’ swing. De jazz heeft in ons land jarenlang een typisch Nederlandse stempel gedragen. Door het grote aantal buitenlandse musici, ieder met hun eigen achtergrond, dat hier is gekomen – Sun-Mi Hong is daar een van – heeft de jazz in Nederland een internationaler karakter gekregen. Niet iedereen vindt dat leuk of een verrijking. Maar er zijn er ook die het prima vinden. Net zoals meer dan vijftig jaar geleden toen de buitenlandse saxofonisten Ben Webster en Don Byas besloten om hier te blijven.
Tekst en foto’s TOM BEETZ
SUN-MI HONG QUINTET
Willem Twee Toonzaal Den Bosch, 13 september 2024
Nicolò Ricci – tenorsaxofoon
Alistair Payne – trompet
Young Woo – piano, toetsen
Alessandro Fongaro – contrabas
Sun-Mi Hong – drums
Puur alleen het feit dat iemand ergens anders is geboren, wil toch niet zeggen dat dit ook maar iets te maken heeft met de traditie als het om jazz gaat? Dit is en zal altijd een internationale taal zijn. Ook Sun-Mi heeft haar opleiding genoten in Nederland, en ik mag hopen dat ook daar dezelfde taal wordt gesproken op tal van andere plekken op de wereld, en dan moet en zal ook zo blijven. Een typisch Nederlandse stempel? Die stempel komt en kwam dan ook uit deze taal, de taal van de jazz.