OPINIE
Driehonderdvijftienduizend gedode Russische militairen, zeventigduizend omgekomen Oekraïense soldaten plus honderdduizend burgerslachtoffers. Dat is tot nu toe het saldo van de Russische barbarij in Oekraïne. De andere oorlogshaard, in het Midden-Oosten, eiste aan Palestijnse kant al meer dan twintigduizend burgerslachtoffers. De verliezen aan Israëlische kant zijn een ‘schijntje’ van dit getal, het juiste aantal is niet bekend, maar wordt geschat op ongeveer 2500.
Met deze cijfers sluit de wereld het jaar 2023 af. Als de tijd van kerst en nieuwjaar nadert, richt het Westen De Feestdagen in. Feestdagen, euh… welke? Wat valt er te vieren als de wereld in brand staat? Want niet alleen Rusland-Oekraïne en Israël-Palestina ontwrichten de wereldorde, ook op allerlei andere plekken zijn brandhaarden waarvan je met gezond verstand moet zeggen dat ze niet rijmen met De Feestdagen. Alleen al de horde vluchtelingen die Nederland overstromen en Ter Apelervenen in Ter Apel het aanzicht geven van een concentratiekamp, zullen hier volmondig mee instemmen.
‘Vrede op aarde aan de mensen van goede wil’ is de (christelijke) drijfveer voor de Westerse beschaving om kerstmis te vieren. Laten we met het bovenstaande voor ogen, het hier maar niet over hebben. En kijken of er ruimte is om met niet al te veel gewetensbezwaren nieuwjaar te vieren. Want de wereld mag dan wel op allerlei plekken en manieren een draai naar rechts aan het maken zijn – en daarmee hopen terug te keren naar ‘iets’ wat ooit was – alles wat zich op de wereldbol bevindt gaat volgens natuurkundige wetten alleen maar vooruit, of je wilt of niet. En daarmee moet de menselijke blik ook die richting ingaan, opnieuw: of hij wil of niet. 2024 komt er aan en niemand die deze geboorte van een nieuw jaar tegen houdt.
Het zal moeilijk worden voor jou en mij – wij cultuuraanbidders. Want de rechtse draai zal er onverbiddelijk voor zorgen dat kunst en cultuur – en dus onze, ja vooral onze jazzmuziek – het zwaar voor de kiezen krijgen. Het weinige geld dat tot nu toe al te verdelen was, zal nog verder indrogen. Als er nog geld beschikbaar komt, zullen niches als jazzmuziek, na de schade door de cultuuraanval die in 2011 door de landelijke overheid werd ingezet, nog verder het onderspit delven. Voor hen zal de pot, op een enkeling na, leeg zijn.
Een triest vooruitzicht? Het is niet anders. De wereld draait, zoals hierboven gesteld, slechts vooruit en dat betekent dat geen mens de rampspoed die kunst en cultuur bedreigt, in toom zal houden. Maar jazz is meer dan muziek. Het is ook een manier van leven, een manier van denken, een manier van handelen. Dat geldt zowel voor de uitvoerders als voor de liefhebbers die het wezen van deze vrije muziek kunnen doorgronden. De bezuinigingen die de culturele wereld hebben getroffen na de wreedaardige bloeddorst van staatssecretaris Halbe Zijlstra, nu dik twaalf jaar geleden, werken nog altijd door. De meeste jazzmusici echter vonden wegen om hun muziek te kunnen blijven presenteren en zich economisch te handhaven. En de jazzliefhebber weet – zij het in mindere mate – zijn weg naar de podia en festivals nog altijd te bewandelen.
Het jaar 2024 zal er een worden van korte stoten en lange halen. Maar iedereen in het jazzmilieu weet dat wanneer de wereld in brand staat, jazz voor het broodnodige bluswater kan zorgen. Dat doet het ook. Bij JazzNu zijn signalen binnen gekomen dat een aantal jazzmusici dat in het nieuwe jaar de grote leegte aan de horizon ziet opdoemen, alle gereedschap ter hand neemt om die leegte te lijf te gaan. Om alle mensen die gaan lijden onder de maatschappelijke en economische malaise, een hart onder de riem te steken.
JazzNu is ervan overtuigd dat ‘de scene’ ook in 2024 overeind blijft en zich zelfs nog verder zal verrijken. Alle oorlogen die de mensheid van nu treffen, zal zij nauwelijks of niet kunnen voorkomen. Maar elk gaatje waar jazz vrede en gemoedsrust kan brengen, zal ‘de scene’ gaan vullen.
JazzNu wil daar graag aan bijdragen, maar kan dat niet alleen. Het roept mensen op die menen dat zij kunnen schrijven of fotograferen over jazz, om samen met de voortrekkers op de podia, de wereld te tonen wat jazz vermag. Overweeg om pen of camera ter hand te nemen, meld je aan bij de redactie en voer mede de strijd om een bloemrijker 2024.
JazzNu wenst al zijn volgers en musici alle goeds toe voor 2024
RINUS VAN DER HEIJDEN
